Phòng, chống cháy nổ nhà trọ: Nguy cơ từ cách làm đối phó

Ngày 9/11, chúng tôi tìm đến khu nhà trọ ở tổ dân phố My Điền 2, thị trấn Nếnh (Việt Yên). Tại đây san sát nhà trọ cao tầng, xây kín diện tích đất. Gia đình chị Vũ Thị L có khu nhà cao 8 tầng, mỗi tầng có từ 4 đến 5 phòng, lúc nào cũng kín người thuê. Phòng trọ được bố trí từ tầng 1 đến tầng 8, xe mô tô của công nhân để ở nhà riêng gần đó. Các tầng đều được rào kín bằng khung cố định như “chuồng cọp”. Ở từng hành lang các tầng, chủ nhà đều mở một lối ra cầu thang thoát hiểm từ tầng trên xuống tầng dưới.

Cầu thang thoát hiểm này được lắp đặt dạng khung sắt mỏng, không được thiết kế theo dạng dích dắc, bậc thang chưa đủ 25 cm như quy định. Thêm vào đó, độ dốc của thang lại quá 45 độ, có đoạn hơn 70 độ. Những người thuê trọ đều biết về sự tồn tại của chiếc thang thoát hiểm song không có một ai được hướng dẫn đầy đủ về cách thức vận hành, luyện tập thoát nạn. Chị Nguyễn Thị L quê ở huyện Sơn Động thuê trọ ở tầng 3 nói: “Chủ nhà làm thang đề phòng cháy nổ xảy ra có chỗ thoát nạn. Bản thân tôi cũng chưa thử, nhìn thôi đã thấy sợ, nhưng có cũng tốt hơn là không”.

Nhà trọ của ông Trần Thế Q ở tổ dân phố My Điền 1 cũng mới lắp đặt thêm thang thoát nạn ngoài nhà. Tuy nhiên, chiếc cầu thang này dường như đang “đánh đố” những người thuê trọ. Ông Q than thở: “Khi khẩn cấp cũng có thể thoát nạn song để bảo đảm an toàn thì cũng chưa thể khẳng định được”. Gần đó, một số chủ nhà trọ cũng đã bố trí thang thoát hiểm khẩn cấp ngoài trời nhưng ở dạng thẳng đứng từ trên xuống. Nếu chẳng may xảy ra sự cố, người thuê trọ phải tìm cách leo xuống thoát thân.

Theo Thiếu tá Nguyễn Văn Hùng, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ (CNCH), Công an huyện Việt Yên, chiếu theo quy định của Bộ Xây dựng, thang thoát hiểm khẩn cấp ngoài nhà phải được thiết kế theo dạng dích dắc, có bậc thang, chiếu nghỉ diện tích 0,9 m2; bậc thang phải rộng 25 cm, cao không quá 22 cm, dốc không quá 45 độ, lan can cần có tay vịn đủ 1,2 m.

Qua đợt tổng kiểm tra, rà soát vừa qua, toàn tỉnh có hơn 4 nghìn cơ sở nhà trọ cho công nhân thuê tập trung ở các huyện: Việt Yên, Yên Dũng và TP Bắc Giang. Trong đó, nhiều nhất là ở huyện Việt Yên có 1.367 cơ sở từ 3 đến 6 tầng. Thượng tá Nguyễn Văn Viện, Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh thông tin, các cơ sở nhà trọ phần nhiều đều được xây dựng, đi vào hoạt động từ trước thời điểm Nghị định 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực, tức là khi đó nhà trọ chưa thuộc diện quản lý về PCCC.

Qua kết quả kiểm tra nhận thấy, nhiều nhà trọ gặp khó khăn khi sửa chữa, khắc phục, mở lối thoát nạn theo quy định. Bởi lẽ, hầu hết các cơ sở đã xây dựng 100% diện tích được phép, nằm liền kề, đan xen trong khu dân cư. Một số ít các hộ có điều kiện về diện tích, có khả năng khắc phục những tồn tại mà các đoàn liên ngành đã kiểm tra, chỉ ra. Điển hình như gia đình ông Đỗ Văn Phong, tổ dân phố Ninh Khánh, thị trấn Nếnh, dãy nhà trọ 5 tầng của gia đình ông được xây dựng trên diện tích rộng, đủ điều kiện lắp đặt thang thoát hiểm ngoài nhà. Ông vừa đầu tư gần 30 triệu đồng hoàn thành thang máy thoát nạn.

Tháng 9 vừa qua, UBND huyện Việt Yên đã tổ chức hội nghị tháo gỡ khó khăn và hướng dẫn điều kiện bảo đảm an toàn PCCC và CNCH cho các cơ sở kinh doanh nhà trọ, cho thuê lưu trú. Tại đây, nhiều chủ nhà trọ và lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn kiến nghị cần sớm ban hành hướng dẫn sửa chữa, bổ sung lắp đặt các công trình phục vụ PCCC và CNCH trong điều kiện người dân đã xây dựng nhà trọ trên 100% diện tích đất. Theo ông Thân Ngọc Trọng, Phó Chủ tịch UBND xã Tăng Tiến, ngành Công an và các cơ quan liên quan cần ban hành hướng dẫn cụ thể. Từ đó cấp ủy, chính quyền các địa phương có căn cứ kiểm tra, tránh tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”.

Theo UBND huyện Việt Yên, dựa theo kết quả rà soát của đoàn kiểm tra liên ngành, trước mắt, UBND huyện yêu cầu các cơ sở nhanh chóng khắc phục những điểm tồn tại mà cơ quan chức năng chỉ ra như không có hệ thống PCCC; không có lối thoát nạn thứ hai… Sau thời gian hạn định, nếu chủ cơ sở không thể khắc phục thì bắt buộc đình chỉ theo quy định. Về lâu dài, trên cơ sở kết quả rà soát và những kiến nghị chính đáng của những chủ nhà trọ, các ngành liên quan (công an, xây dựng, công thương, điện lực…) cần sớm tham mưu cho UBND tỉnh gửi kiến nghị lên Chính phủ và các bộ, ngành để có giải pháp cụ thể, thiết thực giúp các chủ nhà trọ tháo gỡ khó khăn.