Xây mới chung cư cũ hài hòa lợi ích các bên

Mong ngóng chung cư cũ được cải tạo

Theo ghi nhận, hiện nay, trên địa bàn Hà Nội, nhiều khu chung cư cũ tại các khu vực như: Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh, Nguyễn Công Trứ, Kim Liên… được xây dựng đến nay đã trên 40 năm, nhiều tòa nhà xuống cấp trầm trọng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng cư dân. Thậm chí, tại những tòa nhà này, nhiều hộ dân cơi nới, xây dựng “chuồng cọp” làm thay đổi kết cấu chịu lực, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khi có cháy nổ xảy ra. Các mảng tường dọc cầu thang bộ bị mốc, bong tróc để lộ những mảng bê tông ẩm mốc, bên cạnh đó, có những căn hộ tập thể chật hẹp là nơi sinh sống của nhiều thế hệ trong một gia đình.

Người dân mong ngóng chung cư cũ, không đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt sẽ được cải tạo lại. Ảnh: Kim Tiến

Gắn bó hơn 40 năm với chung cư B5 Giảng Võ (quận Ba Đình) bà Nguyễn Thị Chung (76 tuổi) cho biết, mỗi khi trời mưa, các hộ dân đều phải chịu chung cảnh thấm dột, nhất là tầng 5 – vị trí cao nhất của khu nhà này. Nước dột lâu ngày đóng cặn, bám chặt vào từng mảng tường đang bong tróc. “Chúng tôi hy vọng sẽ sớm có dự án triển khai xây dựng khu tập thể này để cư dân có thể sống trong môi trường an toàn và tiện nghi hơn. Khi có dự án được triển khai mang tính khả thi và có lộ trình rõ ràng, người dân sẵn sàng dời đi theo đúng yêu cầu, quy định từ Thành phố”.

Tương tự, bà Đinh Thị Thu, nhà B13, khu tập thể Kim Liên thì chia sẻ, diện tích nhỏ hẹp là đặc điểm chung của hầu hết các khu chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội nói chung và phường Kim Liên nói riêng. Bước qua cửa là đến ngay chỗ ngủ và đầy ắp đồ đạc. Việc sinh hoạt hằng ngày trong diện tích nhỏ hẹp là rất bất tiện, tuy nhiên, rất nhiều gia đình hiện nay không đủ tài chính để mua một căn hộ khác. Hầu như người dân sống ở các nhà chung cư cũ đều có nguyện vọng được cải tạo xây dựng lại.

“Riêng đối với khu tập thể Kim Liên đã xây dựng từ lâu hiện đã xuống cấp nên người dân đang rất mong chờ được cải tạo để có được chỗ ở đàng hoàng hơn. Bởi nhà tôi bị dột lâu rồi, cách đây mấy năm, tôi cũng có thuê thợ về sửa, trát lại nhưng chỉ được một thời gian thôi lại phải sửa tiếp. Phía ngoài cầu thang, trần bị bong tróc và có thể rơi bất cứ lúc nào. Nhiều hôm đang đêm, mưa to là phải dậy lấy chậu hứng nước và canh để đổ đi chứ không là sáng ra nước lênh láng vào nhà hết”, bà Thu chia sẻ.

Nói về nhu cầu cần thiết phải cải tạo lại các chung cư cũ ở Hà Nội, ông Nguyễn Văn Ngọc, khu tập thể Nguyễn Công Trứ (quận Hai Bà Trưng) cho rằng, chủ trương xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội là rất đúng đắn. Hiện nay, đời sống của người dân đã được nâng lên rồi nhưng điều kiện sống vẫn ở những năm 60, vô cùng lạc hậu.

“Cái xuống cấp hữu hình là tình trạng xuống cấp của các căn hộ hiện nay nhưng đáng lưu tâm hơn, tình trạng xuống cấp vô hình chính là điều kiện sống của người dân ở đây. Hiện nay, theo lối thiết kế cũ, các căn hộ vẫn chưa khép kín, các khu vực bếp, vệ sinh, nhà tắm vẫn là chung giữa 3,4 hộ gia đình. Điều đó chứng tỏ môi trường đã quá lạc hậu, xuống cấp… Tôi đề nghị, các cấp chính quyền khi đánh giá sự xuống cấp phải đánh giá cả ở điều kiện sống của người dân…”, ông Ngọc cho hay.

Cần đẩy nhanh tiến độ cải tạo

Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, hiện trên địa bàn Thành phố có 1.579 nhà chung cư cũ cần cải tạo lại, có quy mô từ 2 – 5 tầng. Các khu nhà này chủ yếu được xây dựng từ năm 1960 đến cuối năm 1980, tập trung chủ yếu ở khu vực nội đô. Tuy nhiên từ năm 2007 đến nay, Hà Nội chỉ có 18 dự án chung cư cũ được xây dựng lại, đã đưa vào sử dụng, chiếm khoảng 1,14% tổng số nhà chung cư cũ cần cải tạo, xây dựng lại.

Ví dụ, trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, hiện nay có 308 chung cư, hầu hết các chung cư này đã hết niên hạn sử dụng, có kết cấu cũ, lạc hậu và đã xuống cấp. Tại một số chung cư cũ đã xuất hiện những dấu hiệu nguy hiểm, không đảm bảo trong sử dụng. Trong đó, một số chung cư cũ trên địa bàn quận đã được kiểm định từ lâu, qua thời gian sử dụng đã tiếp tục xuống cấp, khiến nhân dân phản ánh như tập thể C5, E6, E7 Quỳnh Mai; tập thể B1 Trại Găng; tập thể Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tập thể Viện 108…

Theo danh mục 28 khu chung cư được Ủy ban nhân dân Thành phố trước đây giao lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 để thực hiện cải tạo, xây dựng các khu chung cư cũ trên địa bàn Thành phố. Trên địa bàn quận Hai Bà Trưng có 4 khu chung cư tập trung bao gồm các khu tập thể: Nguyễn Công Trứ, Quỳnh Mai, Bách Khoa và Thanh Nhàn. Riêng khu tập thể Nguyễn Công Trứ quy mô khoảng 5,77 ha bao gồm 18 chung cư. Theo quy hoạch chi tiết, cải tạo, xây dựng lại khu tập thể Nguyễn Công Trứ, 2 khối nhà chung cư cũ Al, A2 đã được phá dỡ và khởi công xây dụng vào tháng 3/2013, hoàn thành vào cuối năm 2015 và từ đầu năm 2016 bàn giao và đưa người dân trở về tái định cư. Tuy nhiên, đến nay Dự án cải tạo xây dựng lại khu tập thế Nguyễn Công Trứ đối với phần diện tích còn lại vẫn chưa được tiếp tục triển khai…

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Hai Bà Trưng đề xuất: “Đề nghị Thành phố sớm phê duyệt Kế hoạch xây dựng, cải tạo lại các chung cư cũ, đẩy nhanh công tác lập quy hoạch xây dựng cải tạo các khu chung cư. Chỉ đạo việc triển khai, hoàn thiện dự án xây dựng lại khu tập thể Nguyễn Công Trứ trên phạm vi toàn bộ khu vực còn lại của dự án, đồng thời xây dựng các hạ tầng xã hội đảm bảo việc tái định cư của người dân được ổn định. Bên cạnh đó cần bổ sung thêm các vấn đề, giải pháp liên quan đến giải phòng mặt bằng đối với các hộ dân trong các khu tập thể”.

Tại phường Thành Công (quận Ba Đình), ông Ngô Ngọc Lâm, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Thành Công cho biết, trên địa bàn phường có 87 nhà tập thể, gồm 4.684 căn hộ, cao 2 – 5 tầng, xây dựng từ những năm 1970 – 1980, căn hộ đã được bán cho các hộ dân theo Nghị định 61/CP, trong đó nhiều tòa đến nay đã xuống cấp. Việc cải tạo chủ yếu do các hộ tự làm, nên chỉ mang tính cục bộ tạm thời cho từng khối nhà, chưa đáp ứng được nguyện vọng người dân cũng như công năng sử dụng, quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan.

Hằng năm, Ủy ban nhân dân phường đã phối hợp các phòng, ban chuyên môn quận rà soát, hiện trên địa bàn có 14 nhà tập thể 5 tầng có mức độ nguy hiểm cao, trong khi chỉ 2 tòa chung cư đã được xây mới là tòa tháp Thành Công và nhà C1 Thành Công. Do đó, Ủy ban nhân dân phường Thành Công cũng đề nghị Thành phố sớm có kế hoạch tổng thế cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn thành phố Hà Nội nói chung và phường Thành Công nói riêng nhằm đảm bảo sự an toàn, tính mạng và tài sản, ổn định đời sống nhân dân, công tác an sinh xã hội.

Trên thực tế, thời gian qua, nhằm giải quyết các bất cập về cơ chế, chính sách, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã giao Sở Xây dựng chủ trì lập đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Trong đó, điểm đáng chú ý là cơ chế, chính sách về tỷ lệ hộ dân đồng thuận, cơ chế bồi thường, hỗ trợ tái định cư… được nghiên cứu phù hợp với đặc thù của Thành phố, để kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng tháo gỡ. Vướng mắc trong vấn đề quy hoạch cũng đã được thành phố dần tháo gỡ khi đồ án quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử (4 quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng).

Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh chia sẻ: “Quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử được thông qua sẽ chốt được các thông số chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc, tầng cao, hệ số sử dụng đất, giao thông… Đây sẽ là đầu bài để các nhà đầu tư nghiên cứu, triển khai các dự án đầu tư”./.