Xây dựng nông thôn mới gắn với bảo vệ môi trường

Nâng cao thu nhập

Nằm ở phía Tây của thủ đô Hà Nội, đến thị xã Sơn Tây không ít lần song mỗi dịp ghé thăm cảm xúc của tôi với vùng đất này lại mỗi lần mỗi khác. Bởi ngoài nét chân chất, hồn hậu của người dân, hiện đời sống vùng xứ Đoài mây trắng cũng dần được nâng cao, nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững.

Thực tế cho thấy, xuất phát điểm xây dựng nông thôn mới của thị xã Sơn Tây không cao, trong quá trình triển khai cũng đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Và để được sự khang trang, đời sống người dân được nâng cao như hiện tại là cả quá trình phấn đấu không ngừng nghỉ của các cấp chính quyền cũng như sự đồng lòng của người dân Sơn Tây.

Đời sống người nông dân trên địa bàn thị xã Sơn Tây được nâng cao nhờ xây dựng các chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Đinh Luyện

Minh chứng dễ thấy, có thời điểm thu nhập bình quân theo đầu người của Sơn Tây tương đối thấp, chỉ đạt 16,7 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo cao (8,86%), lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp cao nhưng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề thấp. Kinh tế tập thể tuy đã được quan tâm nhưng phát triển chậm và hiệu quả chưa cao, kinh tế trang trại, gia trại ở quy mô nhỏ, công nghiệp – dịch vụ chưa phát triển đồng bộ. Bên cạnh đó, địa hình chủ yếu của các xã trên địa bàn là đất đồi gò, bán sơn địa, ruộng đồng manh mún, khó canh tác…

Nhiều khó khăn song với sự chỉ đạo kịp thời, sâu sát của Thành ủy và các Sở, ban, ngành Thành phố, sự cố gắng phát huy thế mạnh nội tại, sáng tạo trong cách làm của chính quyền, sau quãng thời gian hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Sơn Tây đã cùng chung sức đồng lòng, tập trung tối đa mọi nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, tăng tỷ trọng các ngành thương mại dịch vụ, giảm tỷ trọng các ngành nông nghiệp. Bức tranh nông thôn mới hiện đại nhưng vẫn giữ được bản sắc của làng quê Việt Nam, phát triển bền vững và có môi trường xanh sạch đẹp đã góp phần thu hẹp khoảng cách nông thôn thành thị, diện mạo khu vực nông thôn ngày càng khởi sắc.

Xã Thanh Mỹ là ví dụ. Theo tìm hiểu, Thanh Mỹ từng có xuất phát điểm là xã thuộc “top” khó khăn nhất của thị xã Sơn Tây. Với địa hình trung du, đồi gò, đất khô cằn sỏi đá, kinh tế phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, trong khi nông dân chủ yếu trồng sắn, ngô, lạc nên thu nhập thấp. Có thời điểm, mỗi hộ nông dân ở Thanh Mỹ có từ 7 – 18 mảnh ruộng nhỏ, rải rác ở các khu đồng, trên đồi, giao thông nội đồng là đường đất, kênh mương thủy lợi chưa được kiên cố…

Khó khăn chồng chất song đến nay, Thanh Mỹ hoàn thành xây dựng nông thôn mới. Xã đã thực hiện dồn điền, đổi thửa thành công, mỗi hộ dân chỉ còn từ 1 đến 3 thửa ruộng và điều này tạo điều kiện để nhiều hộ thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản xuất theo hướng tập trung, chuyên canh. Tiếp đà, cho đến nay Thanh Mỹ đang tập trung phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân và xây dựng nông thôn mới nâng cao…

Được biết, hiện thị xã Sơn Tây đang quyết tâm đầu tư mọi nguồn lực để xã Thanh Mỹ hoàn thành mục tiêu được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm 2022. Theo tìm hiểu, năm 2021, Thành phố và thị xã đã bố trí 25,6 tỷ đồng đầu tư các công trình: Cải tạo nâng cấp đường liên xã Thanh Mỹ – Xuân Sơn và Đầu tư hệ thống điện chiếu sáng trên địa bàn xã Thanh Mỹ (giai đoạn 2); Nhà văn hóa thôn Thanh Vị, Trụ sở Ban chỉ huy quân sự xã Thanh Mỹ… Đến tháng 6/2021, xã Thanh Mỹ không để xảy ra tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Hướng đến bảo vệ môi trường

Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát”, bên cạnh việc tuyên truyền vận động về quan điểm, chủ trương, chính sách, thị xã Sơn Tây đã tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân xã hội hóa sức người, sức của, tích cực hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới”. Hiểu được giá trị của chương trình xây dựng nông thôn mới mang lại, đó là dân làm, dân thụ hưởng, nhân dân các xã tự nguyện đóng góp tiền của, ngày công lao động, hiến đất làm đường giao thông nông thôn, nhà văn hóa và các công trình xây dựng công cộng.

Tại buổi làm việc với Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về kiểm tra việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và các mô hình sản xuất nông nghiệp tiêu biểu trên địa bàn thị xã Sơn Tây, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Sơn Tây Nguyễn Huy Khánh cho biết, thị xã có 6 xã thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới là: Cổ Đông, Xuân Sơn, Sơn Đông, Đường Lâm, Thanh Mỹ và Kim Sơn. Đến năm 2019, thị xã Sơn Tây được Thủ tướng Chính phủ công nhận thị xã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Đáng chú ý, trong sản xuất nông nghiệp, thị xã đặc biệt coi trọng phát triển theo hướng chuyên canh và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, mang lại giá trị kinh tế cao. Thị xã đã hình thành được mô hình liên kết chuỗi từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ gà Mía của Hội chăn nuôi và tiêu thụ gà Mía Sơn Tây; mô hình nuôi ong lấy mật của Tổ hợp tác nuôi ong lấy mật Kim Sơn. Ngoài ra, thị xã còn một số mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả cao như: Trồng hoa, rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP tại phường Viên Sơn; chăn nuôi bò sữa tại xã Kim Sơn; nuôi cá trắm đen tại xã Thanh Mỹ…

Đáng chú ý, không chỉ xây dựng các mô hình sản xuất sạch, hữu cơ, Sơn Tây đang có nhiều mô hình bảo vệ môi trường mang lại hiệu quả thiết thực. Dễ thấy, những năm gần đây, Hội nông dân thị xã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, ngăn chặn tình trạng vứt bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật ngay tại cánh đồng. Cụ thể, nhằm chung tay bảo vệ môi trường đồng ruộng, Hội nông dân thị xã đã lắp đặt 40 thùng nhựa có nắp đậy đặt tại các cánh đồng của 8 thôn trên địa bàn xã Thanh Mỹ để bà con thu gom vỏ bao, lọ đựng, lượng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong nuôi trồng, sản xuất nông nghiệp.

Qua đánh giá, việc lắp đặt các thùng thu gom rác thải bảo vệ thực vật vừa góp phần làm đẹp cảnh quan, vừa hạn chế được nguy cơ tiềm ẩn về tình trạng ô nhiễm môi trường và an toàn cho người dân khi sản xuất trên đồng ruộng. Đây chính là cơ sở quan trọng giúp bà con nông dân hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp xanh, sạch, bền vững và an toàn, góp phần thực hiện hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới./.