Việc đấu thầu 16.800 tấn vàng như “muối bỏ bể”

Ngày 3/5, Ngân hàng Nhà nước lần thứ tư tổ chức phiên đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC. Các thông tin không có thay đổi so với phiên cũ. Khối lượng tham gia tối thiểu và tối đa mỗi thành viên là 1.400-2.000 lượng, tỷ lệ đặt cọc là 10%.

Mức giá tham chiếu được Ngân hàng Nhà nước đưa ra là 82,9 triệu đồng/lượng. Còn giá sàn – mức tối thiểu để các đơn vị trả khi dự thầu – sẽ được nhà điều hành công bố tại thời điểm đấu thầu.

Tuy nhiên, chỉ có một đơn vị duy nhất nộp phiếu tham dự, do đó phiên đấu thầu sáng nay tiếp tục bị hủy.

Như vậy, trong 4 lần Ngân hàng Nhà nước gọi thầu, có tới 3 lần thất bại do không đủ số lượng doanh nghiệp bỏ phiếu. Lần duy nhất tổ chức thành công là hôm 23/4 cũng chỉ bán được 20% số lượng vàng chào thầu cho hai đơn vị.

Đây là lần thứ 3 nhà điều hành tiền tệ hủy đấu thầu vàng miếng. Ngân hàng Nhà nước bắt đầu đấu thầu vàng miếng từ ngày 22/4.

2 trong số 3 lần đấu thầu trước đó bị hủy do không đủ đơn vị đăng ký tham gia. Một phiên đấu thầu diễn ra thành công nhưng bị “ế” 13.400 lượng. Đến nay, chỉ có 2 đơn vị trúng thầu 3.400 lượng vàng là SJC và ACB.

Ngay từ điều kiện ban đầu đã không hợp lý

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng: “Việc đấu thầu vàng ngay từ điều kiện ban đầu không hợp lý. Khối lượng đặt thầu cho một đơn vị lên tới 1.400 lượng. Với giá cọc ban đầu, một đơn vị phải bỏ ra tầm 100 tỷ đồng, chỉ phù hợp với doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn. Trong khi đó, doanh nghiệp kinh doanh vàng chủ yếu vừa và nhỏ. Việc này dẫn đến cạnh tranh không công bằng. Thậm chí ta có quyền đặt câu hỏi có lợi ích nhóm nào ở đây không khi đưa ra những điều kiện cao như vậy”, ông Long nói.

Ông Long đề xuất Ngân hàng Nhà nước nên cân nhắc các quy định khi tổ chức đấu thầu vàng miếng gồm quy định khối lượng tối thiểu đặt thầu, mức giá đặt cọc cũng như mức giá sàn đấu thầu. Phiên đấu thầu không thu hút được doanh nghiệp tham gia cũng vì những điều kiện nói trên.

“Chỉ có một lần thành công nhưng đến 80% lượng vàng đấu thầu phiên đầu tiên bị ế là vấn đề đáng suy nghĩ. Doanh nghiệp đã kinh doanh phải tính đến lợi nhuận. Nếu trúng thầu, doanh nghiệp phải bán cao hơn mức giá trúng thầu. Như vậy, với mức giá khởi điểm đưa ra, đấu thầu không những không hạ nhiệt được giá vàng trong nước mà giá lại còn bị đẩy lên”, ông Long nói.

Theo ông Long, Ngân hàng Nhà nước chỉ việc cân nhắc giá đấu sao cho hợp lý để giải bài toán cung vàng và kìm giá. Ông Long nhấn mạnh giải pháp duy nhất là tăng nguồn cung. Hiện, giá vàng thế giới tính cả thuế phí chỉ khoảng hơn 74 triệu đồng/lượng. Việc đấu thầu vàng bằng cách Ngân hàng Nhà nước nhập vàng vào thời điểm này phải tính bằng giá trên mới hấp dẫn các đơn vị tham gia. Còn nếu tính giá cọc như hiện nay, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục không bỏ thầu.

Về phần mình, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: Mục tiêu đấu thầu vàng miếng của NHNN là để tăng nguồn cung cho thị trường vàng, giảm độ vênh giữa giá vàng trong nước với thế giới. Thế nhưng, liên tiếp các phiên đấu thầu vừa qua, các doanh nghiệp không mặn mà.

TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết: Thông thường, các đơn vị tham gia đấu thầu sẽ tính toán để mua khối lượng vàng hợp lý với mức giá hấp dẫn để kỳ vọng bán ra có lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu phải mua với số lượng lớn, theo quy định đấu thầu của NHNN tối thiểu phải “ôm” 1.400 lượng vàng, rủi ro sẽ kéo theo đối với đơn vị mua vàng, chưa kể thời gian chờ nhận vàng, giao vàng và bán vàng sẽ kéo dài, trong khi giá vàng thế giới luôn biến động khó lường.

Để đấu thầu vàng thành công, PGS TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế kiến nghị: NHNN cần xây dựng lại mức giá đấu thầu phù hợp; tỷ lệ đặt cọc 10% cũng là con số khá lớn, cần xem lại. “Nếu sửa đổi các điều kiện và mức giá vàng đầu thầu, tỷ lệ vàng trúng thầu thành công sẽ cao hơn”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh chia sẻ.

Dù vậy, theo chuyên gia kinh tế này, với nhu cầu thị trường hàng chục tấn vàng/năm của thị trường, việc đấu thầu 16.800 tấn vàng như “muối bỏ bể”. Không ít chuyên gia kinh tế nhấn mạnh: Đấu thầu vàng không phải là giải pháp căn cơ. Về lâu dài, Chính phủ, NHNN cần sớm ban hành Nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng cho phù hợp với bối cảnh hiện nay.

 Theo Thương Hiệu Và Sản Phẩm