Tỷ lệ ung thư ngày càng trẻ hóa

Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học Bệnh viện Brigham và Phụ nữ (thuộc Trường Y Harvard ở Boston, Hoa Kỳ), tỷ lệ mắc bệnh ung thư khởi phát sớm, hoặc những người được chẩn đoán trước 50 tuổi, đã tăng mạnh trên toàn cầu bắt đầu từ khoảng năm 1990. Sự gia tăng mạnh này bao gồm các bệnh như ung thư vú, ruột kết, thực quản, thận, gan, và tuyến tụy…

Các nhà nghiên cứu đã xác định các xu hướng và các yếu tố nguy cơ góp phần làm tăng tỷ lệ ung thư khởi phát sớm trên toàn thế giới. Để hiểu tại sao rất nhiều người trẻ tuổi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích toàn diện các dữ liệu hiện có trong tài liệu và trực tuyến, bao gồm cả thông tin về phơi nhiễm đầu đời có thể góp phần vào xu hướng này.

Những phát hiện này gần đây đã được công bố trên tạp chí Nature Reviews Clinical Oncology tháng 9/2022.

“Từ các dữ liệu hiện có, chúng tôi đã quan sát thấy một thứ gọi là hiệu ứng thuần tập sinh. Hiệu ứng này cho thấy rằng mỗi nhóm người kế tiếp nhau được sinh ra ở thời điểm muộn hơn (ví dụ, thập kỷ sau) có nguy cơ phát triển ung thư khi lớn lên cao hơn trong cuộc sống, có thể là do các yếu tố rủi ro mà họ đã tiếp xúc khi còn trẻ”, Giáo sư Shuji Ogino – Khoa Bệnh học tại Bệnh viện Brigham và Phụ nữ giải thích.

Để thực hiện nghiên cứu này, Giáo sư Ogino và tác giả chính Tomotaka Ugai, MD, Ph.D., cũng thuộc Khoa Bệnh học và các đồng nghiệp của họ lần đầu tiên đánh giá dữ liệu trên toàn thế giới mô tả tỷ lệ mắc 14 loại ung thư riêng biệt ở những người dưới 50 tuổi từ năm 2000 đến năm 2012.

Sau đó, các nhà nghiên cứu tìm kiếm các nghiên cứu kiểm tra xu hướng của các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn, chẳng hạn như phơi nhiễm đầu đời, trong các quần thể nói chung. Cuối cùng, nhóm nghiên cứu đã kiểm tra tài liệu mô tả các đặc điểm lâm sàng và sinh học của khối u của ung thư khởi phát sớm so với ung thư khởi phát muộn hơn được chẩn đoán sau 50 tuổi.

Trong một đánh giá sâu rộng, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng các yếu tố môi trường và lối sống trong suốt cuộc đời – còn gọi là “exposome”, bao gồm chế độ ăn uống, lối sống, cân nặng, khả năng tiếp xúc với môi trường và hệ vi sinh vật, đã thay đổi đáng kể trong vài thập kỷ qua. Do đó, họ đưa ra giả thuyết rằng các yếu tố như chế độ ăn uống và lối sống phương Tây có thể góp phần khiến bệnh ung thư khởi phát sớm. Các yếu tố nguy cơ có thể có đối với bệnh ung thư giai đoạn đầu bao gồm uống rượu, thiếu ngủ, hút thuốc, béo phì và ăn thực phẩm chế biến.

Đáng ngạc nhiên là các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mặc dù thời lượng ngủ của người lớn không thay đổi đáng kể trong vài thập kỷ qua, nhưng trẻ em ngày nay lại ngủ ít hơn nhiều so với những thập kỷ trước. Các yếu tố nguy cơ như thực phẩm chế biến nhiều, đồ uống có đường, béo phì, bệnh đái tháo đường type 2, lối sống ít vận động và uống rượu đều đã tăng lên đáng kể kể từ những năm 1950, mà các nhà nghiên cứu phỏng đoán đã đi kèm với một hệ vi sinh vật bị thay đổi.

“Trong số 14 loại ung thư đang gia tăng mà chúng tôi nghiên cứu, 8 loại có liên quan đến hệ tiêu hóa” – Giáo sư Ugai cho biết. “Thực phẩm chúng ta ăn sẽ nuôi sống các vi sinh vật trong ruột của chúng ta. Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến thành phần hệ vi sinh vật và cuối cùng những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến nguy cơ và kết quả bệnh tật” – ông nói.

Một hạn chế của nghiên cứu này là các nhà nghiên cứu không có đủ số lượng dữ liệu từ các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình để xác định xu hướng tỷ lệ mắc bệnh ung thư trong nhiều thập kỷ.

Nhóm nghiên cứu thừa nhận rằng tỷ lệ mắc một số loại ung thư gia tăng này một phần là do việc phát hiện sớm thông qua các chương trình tầm soát ung thư.

Trong tương lai, Ogino và Ugai hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu này bằng cách thu thập thêm dữ liệu và hợp tác với các viện nghiên cứu quốc tế để theo dõi tốt hơn các xu hướng toàn cầu. Họ cũng giải thích tầm quan trọng của việc thực hiện các nghiên cứu thuần tập theo chiều dọc với sự đồng ý của cha mẹ để bao gồm những trẻ nhỏ có thể được theo dõi trong vài thập kỷ.

Ugai giải thích: “Vì thách thức này, chúng tôi đặt mục tiêu tiến hành nhiều nghiên cứu thuần tập theo chiều dọc hơn trong tương lai, nơi chúng tôi theo dõi cùng một nhóm người tham gia trong suốt cuộc đời của họ, thu thập dữ liệu sức khỏe, có thể từ hồ sơ sức khỏe điện tử và mẫu sinh học tại các thời điểm đã định. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí hơn khi xét đến nhiều loại ung thư cần được nghiên cứu, mà tôi tin rằng nó sẽ mang lại cho chúng ta những hiểu biết chính xác hơn về nguy cơ ung thư cho các thế hệ sau”./.

Bảo My (T/h)