Tượng thờ dát vàng đầu tiên ở Quảng Ninh

(Xây dựng) – Bên bờ Bắc Cửa Lục, vùng rừng Hoành Bồ cũ có 38 danh thắng và di tích; 1 danh thắng được xếp hạng Di tích Quốc gia, 5 di tích xếp hạng cấp tỉnh trong đó có một ngôi đền thần chủ là một vị Tiến sĩ đầu tiên ở vùng Đông Bắc bộ. Bức tượng vị tiến sĩ đầu tiên ở địa phương này lại được dát vàng mười rất có ý nghĩa.

Pho tượng Tiến sĩ Vũ Phi Hổ, nặng 5,2 tạ, bằng đồng đỏ nguyên chất dát vàng mười.

Ngôi đền xây dựng ở đồi Mom, thuộc thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi, TP Hạ Long, trên thổ đất vuông vắn rộng trên 10.000 m2, gần trục đường QL279. Thần tích, ngôi đền cổ đại này được xây dựng vào cuối thời Hậu Lê. Năm 2010, huyện Hoành Bồ cho trùng tu xây dựng lại theo hình thức xã hội hóa, với số tiền trên 30 tỷ đồng, 100% do Nhân dân hưng công xây dựng. Đền chính kiểu chữ Đinh, hồi bít đốc, hai tầng mái, rộng 223,6 m, cao 8,72 m; tả hữu có lầu bia lưu chép thần tích – thần sắc; mặt tiền ao sen cảnh quan; phía trên tiền môn có đại tự: “Đền thờ Anh nghị Đại Vương”. Hậu cung chính điện có bức tượng thần chủ Phó đô Ngự sử Tiến sĩ Vũ Phi Hổ. Bức tượng, cân đai, áo mũ, trang phục quan Ngự sử Đài, thời hậu Lê. Tượng đặt ở tư thế ngồi trên ngai, tỷ lệ 1:1 (tức là tương ứng với người tầm thước cao 1,68 m, nặng khoảng 55 kg) đúc bằng 5,2 tạ đồng đỏ nguyên chất, ngoài dát vàng mười, kinh phí đầu tư trên 350 triệu đồng (thời điểm tháng 3/2020).

Giáo sư Sử học Hoàng Giáp ở Viện Hán Nôm cho biết, nghĩa của cụm từ: “Anh nghị Đại Vương” tạm dịch là “người có công với dân, với nước”. Cụ Vũ Phi Hổ chính quê hương ở đây, đỗ tiến sĩ khoa thi năm Tân Mùi, niên hiệu Hồng Thuận (thứ 3 năm 1511), thời vua Lê Tương Dực. Thời Lê Trung Hưng, tiến sĩ Vũ Phi Hổ làm quan chức Phó đô Ngự sử. Người được lưu danh tại bia đá số 11, trong số 82 tấm bia đá lớn tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Chính sử chép, cụ Vũ Phi Hổ là người khoa cử, Tiết nghĩa đệ nhất phủ, vị quan đại thần tài – đức lưu danh đời sau. Khi Nguyễn Ánh lên ngôi lập triều đình nhà Nguyễn, ngày 18/9/1802 (năm Gia Long thứ Nhất), tức triều sau trên 300 năm đã ra đạo sắc truy phong mỹ tự “Anh nghị Đại vương”, nên linh từ thờ tự Anh nghị Đại vương, thờ người có công với dân, với nước.

Đền thờ Anh nghị Đại vương, Phó đô Ngự sử, tiến sĩ Vũ Phi Hổ được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh, dân địa phương vẫn quen gọi là Đền thờ quan trạng, tiến sĩ Vũ Phi Hổ. Đền thờ quan trạng, tiến sĩ Vũ Phi Hổ, nơi sinh viên thường lui tới cầu may để năm mới học hành hanh thông và là điểm hành hương hấp dẫn du khách xa gần dịp xuân mới.

Pho tượng thờ quan trạng tiến sĩ Vũ Phi Hổ bằng đồng nguyên chất, dát vàng mười. Du khách xa gần ngưỡng mộ về dân địa phương hiếu học, vinh danh người khoa cử, càng tạo thêm nét đẹp văn hóa đầu xuân chiêm bái cửa đền.