Trung Quốc cho phép chỉ trích các vấn đề tiêu cực về môi trường trên mạng xã hội

Truyền thông trong nước đưa tin, bất chấp việc tăng cường xử lý đối với những người bất đồng chính kiến, người dân vẫn thoải mái công khai các vấn đề môi trường của họ và chỉ trích những người gây ô nhiễm trên phương tiện truyền thông xã hội.

Những lời kêu gọi công khai đưa ra trên mạng xã hội Weibo đã giảm hơn 60% vi phạm ô nhiễm không khí tại các thảm thực vật công nghiệp.

Ông Michael Greenstone- Giáo sư tại Đại học Chicago đã có nghiên cứu về theo dõi thông tin phát thải theo thời gian thực từ gần 25.000 thảm thực vật công nghiệp trên khắp Trung Quốc. Ngay sau khi vi phạm về ô nhiễm không khí xảy ra, các tình nguyện viên được tuyển chọn đã gửi những thông điệp thú vị đến các nhà chức trách bản địa. Một vài trong số các tin nhắn đã được gửi đi một cách riêng tư bởi các đường dây nóng của chính quyền hoặc các nền tảng nhắn tin trực tuyến, trong khi những tin nhắn khác đã được gửi công khai qua Weibo, nơi mà 500 triệu khách hàng của nền tảng có thể nhìn thấy các lời kêu gọi. Các tình nguyện viên cũng cố ý để một số người gây ô nhiễm đọc được chỉ trích của cộng đồng mạng về hành động của mình để họ tự rút kinh nghiệm cho bản thân.

Ông Michael Greenstone đã đề cập đến phương tiện truyền thông xã hội dù sao cũng là một phương tiện hữu hiệu cho một số hoạt động dân sự ở Trung Quốc. Các bài đăng trên mạng xã hội càng được yêu thích nhiều, thì chúng càng đơn giản hơn trong việc tạo ra các tác động đến chính quyền địa phương.

Chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình cho phép các cuộc tranh luận dân sự xung quanh vấn đề ô nhiễm môi trường mà người dân đang gặp phải từ đó để chính quyền thấy rõ được những vấn đề mà địa phương mình đang gặp phải đồng thời tìm ra cách khắc phục.

Trong khi mỗi loại đề xuất đều dẫn đến những cải tiến, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những lời phàn nàn của công chúng thông qua mạng xã hội có sức nặng lớn hơn.

Ví dụ, khi người dân lên tiếng về vấn đề ô nhiễm không khí trên Weibo, các công ty tập trung đã giảm 12,2% mức độ ô nhiễm sulfur dioxide trong không khí gây hại cho phổi. Ngược lại, các khiếu nại cá nhân đến đường dây nóng hoặc trang web của cơ quan chức năng – thậm chí những khiếu nại này sử dụng chính xác từ ngữ giống hệt nhau – đã dẫn đến việc giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng các bài đăng trên mạng xã hội có phạm vi tương tác và khả năng hiển thị ngày càng tăng đã thúc đẩy việc thực thi quy định có động thái mạnh mẽ hơn đối với những người gây ô nhiễm.

Ông Daniel Gardner, Giáo sư tại Trường Smith và là tác giả của bài báo Môi trường ô nhiễm không khí ở Trung Quốc cho biết,: “Ngay cả khi các nhà chức trách Hoa ngữ trở nên độc đoán hơn dưới thời Chủ tịch Tập, nhưng rõ ràng, điều đó cho thấy sự phản ứng của công chúng, ít nhất là trong các vấn đề môi trường”. 

Tuy nhiên, nếu trong những trường hợp những khiếu nại của người dân có thể không được kiểm soát và sự tức giận dữ dội có thể hướng đến các cơ quan trung ương, thì các cơ quan trung ương sẽ kiểm duyệt một vài trong số các khiếu nại được thấy nhiều nhất để tránh các động thái tập thể có thể xảy ra”.

Nghiên này đã làm giảm lượng khí thải xuống khá nhiều. Với sự tham gia của mỗi người dân, từng vấn đề sẽ được giải quyết dần dần, các biện pháp can thiệp có thể tạo nên những kết quả lạc quan.

Hải Sơn (T/h)