Trong rác có vàng – rác thải điện tử vẫn bị lãng phí

Rác thải điện tử đang bị lãng phí

Theo báo cáo Viện Nghiên cứu và Đào tạo Liên Hợp Quốc (UNITAR) công bố hôm 12/10, người tiêu dùng trên toàn thế giới vứt bỏ hoặc tích trữ nhiều thiết bị điện tử cũ như đồ chơi, dây cáp, thuốc lá điện tử, các loại dụng cụ, bàn chải điện, máy cạo râu, tai nghe và nhiều đồ dùng gia đình. Những kim loại quý như lithium, vàng, bạc và đồng… đã bị bỏ phí khi nhiều người tiêu dùng vứt bỏ các đồ dùng điện tử hoặc vẫn giữ lại mà không sử dụng.

 Rác thải điện tử không được thu gom, xử lý đúng cách. (Ảnh minh họa)

Lượng rác thải điện tử “vô hình” lên đến khoảng 9 tỷ kg mỗi năm trên toàn thế giới, tương đương số kim loại quý trị giá khoảng 9,5 tỷ USD, chiếm khoảng 1/6 trong tổng số ước tính 57 tỷ USD cho tất cả rác thải điện tử năm 2019.

Một phần đáng kể của rác thải “vô hình” từ đồ chơi cũ, với tổng cộng 7,3 tỷ vật phẩm mỗi năm. Nghiên cứu cũng chỉ ra con số đáng kinh ngạc với 950 triệu kg dây cáp đồng có thể tái chế đã bị vứt bỏ ở năm 2022. Royal Mint – Cơ quan đúc tiền xu của Anh cho hay, hàng trăm cân vàng và các kim loại quý khác đang nằm trong rác thải điện tử của các hộ gia đình, ước tính chiếm khoảng 1/7 số vàng trên thế giới. Royal Mint đã kết hợp với một công ty khởi nghiệp Canada phát triển ra dung dịch hóa chất có thể tách được các kim loại quý từ bảng mạch điện.

Nâng cao nhận thức trong việc tái chế rác thải điện tử

Việc xử lý và tái chế những thiết bị chứa kim loại quý này được đánh giá là cấp thiết, trong bối cảnh nhu cầu về kim loại quý đối với các ngành công nghiệp xanh như sản xuất pin xe điện đang ngày một gia tăng.

“Rác điện tử vô hình thường không nằm trong phạm vi đem tái chế của những người xử lý vì chúng không được coi là rác điện tử. Chúng ta cần thay đổi điều đó và một giải pháp quan trọng là nâng cao nhận thức”, Magdalena Charytanowicz, chuyên gia tại Diễn đàn Thiết bị Điện và Điện tử Thải loại, cho biết.

Tại châu Âu, 55% rác thải điện và điện tử được tái chế, nhưng tỷ lệ trung bình toàn cầu giảm còn hơn 17%. Theo Charytanowicz, tỷ lệ tái chế giảm xuống gần như bằng 0 ở một số khu vực thuộc Nam Mỹ, châu Á, châu Phi, thường là do thiếu điểm thu gom. Các nhà sản xuất chịu trách nhiệm thu gom và tái chế rác thải ở châu Âu từ năm 2005, đa số đều hợp tác với các cơ quan môi trường. Tuy nhiên, tỷ lệ tái chế không đồng đều, cho thấy người tiêu dùng vẫn thiếu nhận thức và thông tin, theo Guillaume Duparay, thành viên tổ chức phi lợi nhuận Ecosystem của Pháp.

Bên cạnh kim loại quý, rác thải điện tử là các sản phẩm sử dụng điện hoặc pin thường chứa kim loại nặng, bán kim loại và hợp chất hóa học khác, nếu không xử lý đúng cách khi thải ra môi trường sẽ gây ô nhiễm đất, nước, không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Cần có biện pháp thu gom rác thải đúng cách nhằm góp phần bảo vệ môi trường.

Duy Trinh (t/h)