Tình trạng nhà chung cư tại Bắc Giang- Góc nhìn của người trong cuộc (Bài 1)

Gần đây, do nhu cầu nhà đất tại Bắc Giang ngày càng tăng cao kể cả sau đại dịch. Việc lựa chọn một căn hộ chung cư tại thành phố để vừa “hợp túi tiền”, sống trong cộng đồng- văn minh…cũng là ưu tiên với nhiều gia đình. Tuy nhiên, do “Văn hóa nhà chung cư” còn khá mới mẻ- ngay cả đối với các nhà quản lý, cho nên tại các tòa nhà chung cư ở TP Bắc Giang đã và đang xảy ra nhiều: xung đột, sai phạm, quan liêu, tắc trách…

Sai phạm lớn của các chủ đầu tư, gọi tên: Công ty Quang Minh, Công ty 379…

Bà Đ.T.H, hiện đã sinh sống được 3 năm ở chung cư 379 (chủ đầu tư là Công ty cổ phần đầu tư 379) và rất nhiều cư dân đang sống ở nhà ở xã hội do Cty CPĐT 379 xây dựng- quản ly- vận hành rất bức xúc vì từ khi mua nhà đến khi “sắp hỏng” mà vẫn chưa được Công ty 379 bàn giao “sổ hồng”. Ngoài bà Đ.T.H, phóng viên Môi trường và đô thị Việt Nam đã “mục sở thị” để nghe tâm tư của rất nhiều cư dân chung cư 379 đều được câu trả lời tương tự. Thậm chí, người dân còn cho biết nhiều vi phạm, sai phạm “khủng” của chủ đầu tư mà cơ quan chức năng “vô tâm”.

Ví dụ: Sau khi bàn giao và cư dân ở một thời gian dài thì Công ty 379 mới nhận ra đã “quên” và sau đó đã cho thi công hoàn thiện cầu thang thoát hiểm ngoài trời (trước đây chỉ duy nhất có thang máy); hiện việc vận hành tòa nhà do ban quản trị phối hợp với chủ đầu tư quản lý trái luật định.

Cũng giống chung cư 379, cụm tòa nhà chung cư Quang Minh (do Công ty cổ phần tập đoàn Quang Minh làm chủ đầu tư) cũng được chủ các căn hộ “tố sai phạm” lỗi tương tự. Cụ thể, ngoài 2 tòa nhà chung cư cũ đã xây dựng được khoảng mười năm trước thì 3 tòa chung cư cao tầng hiện đã bàn giao và đưa vào sử dụng là tòa nhà 18 tầng, tòa 15 tầng (A) và 15 tầng (B) đều không có đơn vị quản lý vận hành theo quy định của pháp luật. Thay vào đó, Công ty Quang Minh- với kinh nghiệm và năng lực không đủ nhưng vẫn nghiễm nhiên tự ý vận hành, coi thường quy định của pháp luật. Phải chăng là để tận thu của cư dân?

Do không có đủ năng lực vận hành theo luật định (kỹ thuật, an toàn, kế toán…) nên 10 thang máy của 3 tòa nhà kể trên hầu hết đã hết hạn kiểm định, không đảm bảo an toàn khi vận chuyển người- Điều này làm nhiều cư dân sống ở chung cư Quang Minh không khỏi hoang mang, lo lắng.

Chưa kể, các thiết bị phòng cháy- chữa cháy hầu hết hư hỏng, không thể hoạt động khi có sự cố cháy nổ xảy ra.

Đáng nguy hơn, nhiều hạng mục của tòa chung cư được người dân tố cáo “rút ruột” công trình nên gây ra hiện tượng sụt- lún- nứt…khiến ông chủ của Quang Minh đã phải cho gia cố bằng nhiều cột thép- khung théo chữ I, cỡ lớn để chống ở tầng trệt. Tòa nhà 18 tầng bị sao mà phải chống bằng các cột thép? Cột thép này có đủ sức chịu được trọng lực ngàn tấn của cả tòa 18 tầng? Ai đã “chống lưng” cho các vi phạm- sai phạm của công ty Quang Minh? Một thành viên Ban Quản trị Chung cư Quang Minh chia sẻ với PV MTĐTVN.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Bắc Giang, hiện nay trên địa bàn TP Bắc Giang có 8 dự án tòa nhà chung cư cao tầng, bao gồm cả nhà ở xã hội và nhà ở thương mại, gồm:  Bách Việt Areca Garden (Tập đoàn Bách Việt- BVG); Quang Minh; Đồng Cửa 2 (Cty TNHH Nam Giang); Nhà ở xã hội KDC số 3 ( Cty 379); Apec Aqua (Cty CPĐT Châu Á- Thái Bình Dương); Saigon Tel; Green City (CĐT là Công ty CP tập đoàn Tiến Bộ); Diamond Hill (Chung cư cao cấp do Tập đoàn Bách Việt đầu tư- đang thi công, dự kiến bàn giao nhà quý II-2022).

Những tòa và cụm tòa chung cư này đã giải quyết chỗ ở cho hàng ngàn nhân khẩu, đặc biệt là các gia đình – cặp vợ chồng trẻ, có con nhỏ, sống xa ông bà nội- ngoại. Việc chung sống trong các nhà chung cư cũng có nhiều điểm ưu: An ninh trật tự tốt; môi trường sống tập thể rèn nhiều kỹ năng sống cho con trẻ; môi trường vệ sinh sạch sẽ…

Tuy nhiên, ngược lại cũng có những điểm: Sống gò bó theo nội quy tòa nhà; cần sự hiểu biết tối thiểu của cư dân đối với pháp luật vè nhà ở (Luật Nhà ở, Luật PCCC, Luật Kinh doanh Bất động sản…); chấp nhận “cái sai- sự trốn tránh” của chủ đầu tư;  không có quyền tự quyết; phiền toái- xung đột giữa các căn hộ, giữa cư dân với CĐT và kể cả giữa cư dân với chính quyền- ban ngành hữu quan.

Cơ quan chuyên môn ở Bắc Giang chỉ quản lý nhà chung cư trên…giấy

Trước những dấu hiệu vi phạm pháp luật về nhà ở được người dân phản ánh lên cơ quan quản lý và thông tấn, phóng viên Môi trường Đô thị Việt Nam (MTĐTVN) đã đặt lịch- liên hệ làm việc với Chủ tịch UBND TP Bắc Giang (Phòng Quản lý Đô thị, UBND các phường có dự án chung cư) thì sau hơn 3 tháng dài “đằng đẵng” chỉ nhận được hai câu trả lời: Chờ em báo cáo để sếp sắp lịch; Hình như ở TP Bắc Giang mới có 5 chung cư. Một chuyên viên của Phòng Quản lý Đô thị- thuộc UBND TP Bắc Giang cho biết.

Còn đối với Sở Xây dựng Bắc Giang- Đơn vị tham mưu giúp Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang quản lý nhà nước về nhà ở chung cư, sau nhiều lần “lặn lội” thì một nữ  Phó trưởng Phòng Quản lý nhà và kinh doanh Bất động sản vẫn “ú ớ” vì còn chưa phân biệt được rõ: Quan quản lý với Ban Quản trị tòa nhà. Thậm chí, trong văn bản gửi cho PV bà quả quyết: Chung cư 379 và chung cư Đồng Cửa 2 đang được “Ban Quản trị và Hội nghị nhà chung cư tòa nhà quản lý và vận hành theo quy định”; chung cư Quang Minh, chung cư SaiGon Tel và chung cư Apec Aqua “Hiện chủ đầu tư đang vận hành”; chung cư Green City thì “chưa cập nhật thông tin”…(Luật Nhà ở và các thông tư hướng dẫn 02, TT06 đều nêu rõ: Nhà ở chung cư cao tầng có thang máy bắt buộc phải được vận hành bởi đơn vị có đủ năng lực- được công khai trên website của Bộ Xây dựng)

Những điều ghi nhận ở trên, không chỉ thể hiện năng lực chuyên môn yếu kém của đội ngũ “Cánh tay phải” giúp việc cho lãnh đạo tỉnh Bắc Giang trong việc quản lý nhà ở, thực thi Luật Nhà ở- Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật PCCC…mà còn cho thấy sự thờ ơ, quan liêu với cuộc sống của những cư dân đang sinh sống tại các tòa nhà chung cư ở TP Bắc Giang.

Với điều kiện địa lý thuận lợi, Bắc Giang đã và đang là “đại công trường”, là “miền đất hứa”, là địa phương có diện tích khu- cụm công nghiệp lớn nhất miền Bắc. Trong tương lai gần, các tòa nhà chung cư cao tầng sẽ đua nhau mọc lên, lúc đó càng có nhiều phát sinh, xung đột, sai phạm và cả tai nạn- rủi ro…xung quanh các dự án nhà ở chung cư.

Nếu các cơ quan “công quyền” như Sở Xây dựng Bắc Giang, Phòng Quản lý Đô thị TP Bắc Giang, UBND các phường…không tự “nâng cấp” đội ngũ nhân sự và thay đổi tư duy để bắt kịp thời cuộc thì có lẽ sẽ gặp phải tình huống bi thương “Mất bò mới lo làm chuồng”. Và cuối cùng, người thiệt thòi nhất vẫn là chủ các cư dân sống tại các tòa nhà chung cư cao tầng.

Bài 2: Những sai phạm ở các dự án chung cư cao tầng ở TP Bắc Giang