Tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi quy định xử phạt môi trường

Quá trình thực hiện Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 7 tháng 7 năm 2022 đã gặp một số khó khăn và bất cập, đặc biệt là trong việc xác định rõ các trường hợp vi phạm liên quan đến bảo vệ môi trường khi triển khai dự án, do pháp luật chưa quy định cụ thể. Điều này dẫn đến áp dụng xử phạt không đồng bộ và thiếu nhất quán. Cần bổ sung và quy định rõ hơn các trường hợp xử phạt hành chính trong trường hợp dự án đã triển khai xây dựng nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể từ pháp luật môi trường, trong khi pháp luật xây dựng đã quy định rõ ràng các hoạt động liên quan.

Trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính, nhiều chủ dự án chấp nhận bị xử phạt hành chính để triển khai xây dựng hoặc đưa dự án vào vận hành trước khi có quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc giấy phép môi trường. Điều này cho thấy chế tài hiện tại chưa đủ mạnh để ngăn chặn vi phạm. Do đó, cần tăng mức xử phạt để tăng tính răn đe. Ngoài ra, cần bổ sung chế tài đối với các trường hợp cố tình vi phạm nhiều lần, dù đã bị xử phạt hoặc có biên bản vi phạm.

Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn, đình chỉ hoạt động, hoặc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả hiện chưa được quy định rõ ràng, gây khó khăn trong triển khai thực tế. Cần điều chỉnh quy định để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Hiện nay, mức xử phạt bổ sung đối với hành vi đình chỉ hoạt động cơ sở hoặc tước quyền sử dụng giấy phép môi trường có mức phạt tiền cao, ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư, việc làm và phát triển kinh tế. Cần xem xét giảm thời gian đình chỉ để đủ thời gian cải tạo, khắc phục và răn đe.

Ngoài ra, cần làm rõ quy định về việc ký quỹ, chậm nộp tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường để tránh nhầm lẫn và khó xác định hành vi vi phạm. Nghị định cũng cần bổ sung quy định xử phạt với các hành vi liên quan đến đề án bảo vệ môi trường để đảm bảo tương thích với các quy định pháp luật hiện hành.

Việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 45/2022/NĐ-CP là cần thiết nhằm kịp thời hướng dẫn Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật, và nâng cao tính răn đe đối với các hành vi vi phạm. Việc này cũng cần tuân thủ các nguyên tắc chỉ đạo, phù hợp với Hiến pháp, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các quy định pháp luật liên quan, đảm bảo tính khoa học, khả thi, và phù hợp với thực tiễn.

Dự thảo Nghị định đề xuất nhiều nội dung mới như:

• Cập nhật chức danh, thẩm quyền xử phạt và lập biên bản của các cơ quan có chức năng thanh tra chuyên ngành, Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường.
• Sửa đổi các quy định liên quan đến giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.
• Bổ sung các hành vi vi phạm phù hợp với trách nhiệm pháp lý theo quy định mới.
• Tách riêng quy định về xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ quy định chung về chất thải để đảm bảo phù hợp với Luật bảo vệ môi trường năm 2022.
• Bổ sung quy định về tình tiết tăng nặng cho các vi phạm lặp lại nhiều lần.
• Quy định chuyển tiếp cho các cơ sở đã có đề án bảo vệ môi trường theo Luật bảo vệ môi trường năm 2014.