Tiềm ẩn nguy cơ khó lường từ bãi thải Gyps của Nhà máy DAP2

Nhà máy DAP2 của Công ty cổ phần DAP2-Vinachem (thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam) sản xuất phân bón phức hợp DAP với công suất 330.000 tấn/năm.

Dự án cấp quốc gia này được đầu tư xây dựng tại Khu công nghiệp Tằng Loỏng (xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai) có nguy cơ đến cuối năm 2021 bị dừng sản xuất do bãi chứa bã đổ thải Gyps tạm thời quá tải.

Bãi đổ thài này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do vỡ đê bao bãi chứa Gyps như đã xảy ra vào năm 2018.

Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (DTM) được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt cho doanh nghiệp, khu vực tập kết chất thải sau quá trình sản xuất phân bón DAP hiện có diện tích 10,5ha, sức chứa 4,1 triệu tấn, chiều cao cho phép tối đa 45m, hoạt động trong thời gian 5 năm.

Điều này là để tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thời gian hoàn thiện các thủ tục xây dựng và đưa vào sử dụng bãi thải lâu dài với diện tích 28ha trong thời gian 20 năm.

Tính đến tháng 8/2021, tổng khối lượng bãi thải Gyps của nhà máy là khoảng 2,3 triệu tấn, chiều cao vẫn nằm trong phạm vi cho phép, một phần là do trên bãi thải có hai đường dây tải điện 110KV và 220KV chạy qua nên không thể nâng cao độ cao của bãi đổ thải.

Theo tính toán của nhà máy, với công suất vận hành như hiện tại thì bãi chứa chỉ có thể lưu chứa đến hết năm 2021. Nhiều lần nhà máy phải giảm công suất hoạt động do thiếu chỗ chứa chất thải.

Hiện tại, các bên liên quan đang phối hợp làm việc để gỡ rối cho doanh nghiệp. Đường dây tải diện 110KV của Nhà máy thủy điện Sử Pán sẽ được di dời ra nơi khác, kinh phí di dời do Công ty DAP2 đảm nhận.

Với đường dây 220KV thì Công ty Điện lực Miền Bắc đang xử lý và đến cuối năm 2021 sẽ hoàn thành. Nếu di dời được hai đường dây điện ra nơi khác thì khu vực bãi thải Gyps tạm thời sẽ được sử dụng thêm 1 năm nữa để công ty có thời gian tính đến các phương án tiếp theo.

Do bị hạn chế về bãi đổ chất thải nên từ tháng 7/2021, Nhà máy DAP2 đã phải giảm công suất từ 22.000 tấn xuống còn 15.000 tấn.

Ông Vũ Việt Tiến, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Công ty DAP2, cho biết trong thời gian ngắn tới đây, nếu không giải quyết đước vấn đề bãi chứa chất thải thì nhà máy có nguy cơ phải tạm dừng sản xuất.

Vào tháng 9/2018, đê bao bãi chứa Gyps của Nhà máy DAP2 bị vỡ đã làm cho 45.264m3 bùn đất, nước thải tràn ra môi làm ảnh hưởng nặng nề đến các hộ dân Tổ dân phố số 7 của thị trấn Tằng Loỏng.

Ngoài ra, chất thải tràn ra môi trường xuống các sông, suối, chảy ra sông Hồng làm ảnh hưởng đến nguồn nước ở các tỉnh vùng hạ du. Sau sự cố này, Công ty Cổ phần DAP2-Vinachem đã bị tỉnh Lào Cai ra quyết định xử phạt 560 triệu đồng./.