Thúc đẩy cho vay tín dụng bất động sản bằng giải pháp “phi tín dụng”

(Xây dựng) – Đó là một trong những đề xuất của Hiệp hội Bất động sản (BĐS) Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) gửi Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xem xét một số giải pháp về tín dụng để thực hiện Công điện 993/CĐ-TTg, Công điện 990/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết 97/NQ-CP của Chính phủ, nhằm hỗ trợ hiệu quả thị trường BĐS.

HoREA đề nghị NHNN xem xét bãi bỏ khoản 8, khoản 9, khoản 10 Điều 8 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (được sửa đổi bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư 06/2023/TT-NHNN) để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng và khách hàng thực hiện việc xét duyệt cho vay và vay tín dụng (ảnh: T/L).

“Nới” điều kiện vay vốn

Theo Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu, để các ngân hàng thương mại tiếp tục thúc đẩy việc cho vay tín dụng với lĩnh vực BĐS thì giải pháp đầu tiên lại là giải pháp “phi tín dụng”.

Trong đó, Hiệp hội đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung Điều 7 Thông tư 39/2016/TT-NHNN theo hướng có “nới một chút” điều kiện vay vốn, không quy định khách hàng có đủ các điều kiện mà chỉ quy định khách hàng có các điều kiện và bổ sung phương thức khách hàng thỏa thuận với tổ chức tín dụng thuê đơn vị tư vấn độc lập thực hiện thẩm định tính khả thi của dự án đầu tư, thẩm định về dòng tiền của dự án; chi phí thẩm định do khách hàng thanh toán, để hỗ trợ ngân hàng thương mại thẩm định, đánh giá tính khả thi của dự án đầu tư và tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn.

HoREA đề nghị NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiếp tục thực hiện Thông tư số 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong một thời gian nhất định cho đến khi nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng trở lại bình thường, để tăng khả năng “chống chịu” cho doanh nghiệp và có thêm cơ hội tiếp cận được các khoản vay tín dụng mới.

Cùng với đó, HoREA đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 16 Thông tư 22/2019/TT-NHNN (được sửa đổi, bổ sung tại Điều 1 Thông tư 08/2020/TT-NHNN và mặc dù quy định đã có hiệu lực thi hành từ ngày 31/10/2023) gia hạn hiệu lực thi hành thêm 12 tháng, đến ngày 31/10/2024 để tăng thêm nguồn cung tiền cho các tổ chức tín dụng mà vẫn bảo đảm an toàn hệ thống tín dụng.

Hiệp hội đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung Thông tư số 03/2023/TT-NHNN theo hướng “bỏ” điểm a khoản 8 Điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN: Tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong các trường hợp trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành.

Bên cạnh đó, HoREA đề nghị NHNN xem xét bãi bỏ tiết (iii) điểm b khoản 2 Điều 22 và khoản 5 Điều 26 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (được sửa đổi bổ sung tại điểm c khoản 6 và điểm b khoản 9 Điều 1 Thông tư số 06/2023/TT-NHNN), để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của Bộ Luật Dân sự 2015 về các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, trong đó có đặt cọc, thế chấp, bảo lãnh và bảo đảm quyền của bên nhận đặt cọc, thế chấp, bảo lãnh, trong đó có bên nhận đặt cọc là chủ đầu tư dự án BĐS, nhà ở thương mại.

Hiệp hội cũng đề nghị NHNN xem xét bãi bỏ khoản 8, khoản 9, khoản 10 Điều 8 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (được sửa đổi bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư 06/2023/TT-NHNN) để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng và khách hàng thực hiện việc xét duyệt cho vay và vay tín dụng.

Mở rộng đối tượng vay gói 120 nghìn tỷ đồng

Về gói vay 120 nghìn tỷ đồng, HoREA đề nghị NHNN xem xét mở rộng hơn một số đối tượng được vay gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho người mua căn nhà đầu tiên.

Hiệp hội cũng đề xuất giải pháp đầu tiên để các ngân hàng thương mại đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ lại cũng là “phi tín dụng” phụ thuộc vào việc các cơ quan có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương khẩn trương tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ để triển khai thực hiện dự án, tạo ra sản phẩm nhà ở để có đủ điều kiện vay gói 120 nghìn tỷ đồng.

Tiếp đó, HoREA đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 101 dự thảo Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi), bổ sung phương thức khách hàng thỏa thuận với tổ chức tín dụng thuê đơn vị tư vấn độc lập thực hiện thẩm định tính khả thi của dự án đầu tư, thẩm định về dòng tiền của dự án; chi phí thẩm định do khách hàng thanh toán, để hỗ trợ ngân hàng thương mại thẩm định, đánh giá tính khả thi của dự án đầu tư và tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn.

Đồng thời, đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 194 dự thảo Luật các tổ chức tín dụng, bổ sung quy định việc thực hiện chuyển nhượng dự án, một phần dự án BĐS là tài sản bảo đảm của khoản nợ đó theo quy định của pháp luật về kinh doanh BĐS để “dẫn chiếu” về Luật Kinh doanh BĐS, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật: Điều 194. Mua, bán khoản nợ xấu có tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai.

Bên cạnh đó, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 39 Dự thảo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), như sau: Chủ đầu tư chuyển nhượng đã có quyết định giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất của dự án gồm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; thuế, phí, lệ phí liên quan đến đất đai (nếu có) với Nhà nước đối với dự án, phần dự án chuyển nhượng mà không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với toàn bộ hoặc phần dự án chuyển nhượng.

Trường hợp chủ đầu tư chuyển nhượng chưa hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính về đất của dự án, phần dự án chuyển nhượng với Nhà nước thì bên nhận chuyển nhượng thực hiện toàn bộ nghĩa vụ tài chính mà bên chuyển nhượng chưa hoàn thành; trên cơ sở nghĩa vụ tài chính về đất của dự án, phần dự án chuyển nhượng đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định, bên nhận chuyển nhượng đã ký quỹ tại Kho bạc Nhà nước hoặc được ngân hàng bảo lãnh để bảo đảm hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính này và các tài liệu này được kèm theo hợp đồng chuyển nhượng.

Ngoài ra, để thực hiện được “giải pháp phi tín dụng”, tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án BĐS thì phải phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Mục 2 Công điện 993/CĐ-TTg và phát huy vai trò của Tổ công tác của Chính phủ.