Kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới

Thời gian qua, nhiều quốc gia đã bắt đầu cho phép công dân dùng hộ chiếu vaccine (chứng nhận tiêm chủng vaccine COVID-19) để du lịch và sử dụng cho các hoạt động khác trong nước. Các chuyên gia tin rằng, chứng nhận này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển nội địa và quốc tế trong tương lai. Bởi việc kết nối lại các hoạt động đi lại, giao thương trên toàn cầu đang trở nên ngày càng cấp thiết.

Theo thống kê, đã có 40 quốc gia/vùng lãnh thổ và 6 tổ chức quốc tế đã triển khai chứng nhận an toàn Covid-19, trong đó, những minh chứng tiêu biểu nhất có thể đề cập tới như: “Chứng nhận xanh” trên nền tảng số của Liên minh châu Âu (EU), “Chứng nhận tiêm chủng Covid-19” của Tổ chức Y tế Công cộng Linux (LFPH), “Hộ chiếu Vaccine” của Philippines hay thẻ thông hành của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA)…

Trên thực tế, tại Đông Nam Á thì Singapore cũng đưa ra hình thức gần giống là cấp thẻ thông hành cho du khách đã tiêm vaccine vào hồi cuối tháng 8. Cục xuất nhập cảnh Singapore sẽ cấp tem thông hành cho du khách đã tiêm đủ 2 mũi vaccine có trong danh sách WHO EUL(vaccine thuộc danh sách sử dụng khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới).

Ngoài ra, để được cấp thể du khách sẽ phải trải qua xét nghiệm PCR một lần trong vòng 48 giờ trước khi khởi hành, một lần tại sân bay Changi (Singapore), tiếp tục xét nghiệm vào ngày thứ 3 và ngày thứ 7 sau khi nhập cảnh tại một cơ sở y tế được chỉ định tại Singapore. Tất cả những khách du lịch đủ điều kiện sẽ được tham gia các hoạt động ăn, uống mà không cần thực hiện các xét nghiệm nhanh (PET) trước đó.

Theo đại diện Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) đánh giá, hộ chiếu vaccine cho phép truy xuất nhanh thông tin về y tế phòng dịch COVID-19. Đồng thời, hộ chiếu vaccine áp dụng các giải pháp công nghệ sẽ đảm bảo thông tin là chính xác và duy nhất, khó có thể làm giả mạo, góp phần hạn chế tình trạng làm giả các giấy tờ xác nhận y tế phòng dịch COVID-19; giúp góp phần phục hồi các hoạt động giao thông vận tải, thương mại, du lịch, sản xuất… trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp và có thể còn diễn biến lâu dài.

Việc thí điểm áp dụng Thẻ thông hành xanh Việt Nam cần sớm được bàn bạc và áp dụng.  

Đề xuất “Thẻ thông hành xanh” cho thị trường du lịch nội địa, hàng không Việt Nam

Mới đây, các chuyên gia Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) đề xuất Chính phủ thực hiện chương trình thí điểm Thẻ thông hành xanh thay cho hộ chiếu vắc xin tại Việt Nam để mở lại du lịch, hàng không.

Thẻ thông hành xanh của nước ta sẽ tích hợp một số loại chứng từ thông tin định danh cá nhân; thông tin hộ chiếu (nếu có); thông tin y tế phòng dịch Covid-19, bao gồm: Chứng nhận tiêm chủng vaccine, chứng nhận xét nghiệm vaccine, chứng nhận phục hồi (âm tính) sau khi nhiễm Covid-19. Bên cạnh đó còn thông tin quy định y tế của các bộ, ngành, cấp chính quyền.

Thẻ có hiển thị mã QR trên điện thoại thông minh hoặc in trên giấy để người sử dụng trình ra khi yêu cầu. Mã QR hiển thị màu xanh, vàng, đỏ tương ứng lần lượt với cho phép, cho phép có hạn chế và không cho phép khi đến một địa điểm, dựa trên quy định của Bộ Y tế. 

Đối tượng được cấp miễn phí gồm công dân Việt Nam, người nước ngoài đã đăng ký tạm trú tại Việt Nam. Thẻ là cơ sở xác nhận để người dùng tham dự, sử dụng dịch vụ trong nhà, ngoài trời; đi lại trên phương tiện giao thông công cộng (phục vụ du lịch, công tác, thăm thân…) hoặc đi công tác, du lịch nước ngoài. 

Theo Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Võ Huy Cường, để làm được Thẻ thông hành xanh, cần phải có một cơ quan chuyên trách, chịu trách nhiệm về triển khai hộ chiếu vắc xin. Khái niệm về hộ chiếu vắc xin cần được hiểu là một phần mềm ghi nhận tình trạng của một người, có thể là âm tính sau xét nghiệm PCR, hai là tiêm đủ vắc xin, 1 hoặc 2 liều theo nhà sản xuất; ba là bệnh nhân đã khỏi Covid. Hiện nay, ở Việt Nam có cả ba đối tượng như vậy, nhưng cách ứng xử và thực hiện chưa có gì khác biệt. Ví dụ, phi công và tiếp viên đã tiêm 1 mũi vắc xin, không may mắc virus SAR-CoV-2, đã khỏi bệnh, nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể về việc họ có được phép quay trở lại đi làm không? Bởi theo quy định, bệnh nhân khỏi bệnh không được tiêm vắc xin vì đã có kháng thể, ít nhất 6-7 tháng sau mới được tiêm.

Do đó, hộ chiếu vắc xin cần phải có sự thống nhất, nghiên cứu thấu đáo và khi đưa việc ứng dụng phần mềm vào sử dụng phải đảm bảo tính bảo mật thông tin cá nhân, chống giả mạo; hay chi phí sử dụng phần mềm đó là miễn phí hay có thu phí. Phó Cục trưởng Võ Huy Cường cũng lưu ý vấn đề, đừng để các phần mềm hộ chiếu vắc xin trở thành gánh nặng cho xã hội, cụ thể ở đây tức là người sử dụng – các hãng hàng không và những người tham gia di chuyển bằng đường hàng không.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam với tỉ lệ người dân được tiêm đủ 2 mũi vắc-xin ngày càng tăng, có thể di chuyển nội địa thì việc nghiên cứu áp dụng “hộ chiếu vắc-xin” cho thị trường trong nước là thiết thực. Du lịch không chỉ là ngành kinh tế mũi nhọn mà còn là ngành kinh tế tổng hợp trong một chuỗi liên kết với tất cả ngành, lĩnh vực khác. Nhu cầu đi lại, du lịch, hàng không của người dân tăng lên sẽ là cơ hội để khôi phục hoạt động kinh tế, thương mại, dịch vụ và cả thương mại, đầu tư, xuất khẩu và xuất khẩu tại chỗ…

Việc thí điểm áp dụng Thẻ thông hành xanh Việt Nam cần sớm được bàn bạc và áp dụng nhằm đem lại sự yên tâm cho Chính phủ, chính quyền các địa phương, doanh nghiệp và người dân để mở cửa lại các công việc kinh doanh, đi lại, sớm hội nhập quốc tế, nhằm thực hiện được nhiệm vụ kép “vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế” để phục hồi sự phát triển kinh tế sớm nhất, trong bối cảnh phải sống chung với COVID-19 lâu dài.

An Hạ