Thay đổi cảnh quan đô thị, xanh hóa cuộc sống thành phố

Trong phần lớn lịch sử loài người, mọi người trên khắp thế giới sống trong các cộng đồng nhỏ. Tuy nhiên, trong những thập kỷ gần đây hiện tượng di cư ồ ạt từ nông thôn ra thành thị ngày càng phổ biến. Thực tế cho thấy, vào năm 2007, số người ở khu vực thành thị trên toàn cầu đã vượt qua số lượng ở khu vực nông thôn.

Trong khi khí hậu thay đổi trên thế giới đang gây thiệt hại cho các dịch vụ cơ bản, cơ sở hạ tầng, sinh kế và sức khỏe của thành phố, thì các thành phố cũng là tác nhân lớn gây ra biến đổi khí hậu. Các thành phố tiêu thụ gần 80% tổng năng lượng được sản xuất trên toàn cầu và tiêu thụ tới 70% nguồn cung cấp thực phẩm của thế giới. Đồng thời, chúng tạo ra khoảng 70% chất thải toàn cầu và thải ra từ 50 đến 60% tổng lượng khí nhà kính trên thế giới.

Sự cần thiết phải cải thiện mạnh mẽ cuộc sống ở thành phố là rõ ràng. Từ việc hạn chế lãng phí thực phẩm đến mở rộng không gian xanh, sáng kiến “Thành phố xanh” của FAO (GCI) đang giúp các khu vực đô thị áp dụng các chiến lược toàn diện, bền vững, cải thiện khả năng phục hồi trước những cú sốc và nâng cao phúc lợi cho người dân.

Ra mắt vào năm 2020, GCI được liên kết với Chương trình nghị sự về thực phẩm đô thị của FAO và làm việc với các thành phố thuộc mọi quy mô, hợp tác chặt chẽ với các thị trưởng và chính quyền địa phương, đồng thời cung cấp hướng dẫn và đào tạo kỹ thuật để cải thiện môi trường đô thị và ven đô. Thông qua việc triển khai các đối tác và quan hệ đối tác với thành phố, GCI đang nỗ lực chuyển đổi hệ thống thực phẩm đô thị và tăng không gian xanh, đảm bảo người dân thành phố có thể tiếp cận thực phẩm giá cả phải chăng, an toàn và bổ dưỡng từ các hệ thống thực phẩm nông nghiệp bền vững. Chỉ sau hai năm, các hoạt động của GCI đang được tiến hành thuận lợi ở gần 100 thành phố. Trong đó, sáu thành phố châu Phi là những thành phố đầu tiên bắt tay vào GCI. Đó cũng là minh chứng đầy về sự thành công của sáng kiến này. 

Với sự hỗ trợ của tổ chức phi chính phủ Mani Tese và hội đồng thành phố, FAO đang trồng lại rừng ngập mặn đã khai thác ở thành phố Quelimane, Mozambique. Với lượng mưa lớn hơn, khó lường hơn và thủy triều xâm lấn các thành phố ven biển, nguy cơ lũ lụt ngày càng trở nên phổ biến. Rừng ngập mặn là nền tảng để chống lại điều này, vì chúng ngăn chặn thủy triều, ngăn chặn lũ lụt và xói mòn đất. Thông qua dự án của FAO, cộng đồng địa phương đã trồng lại 1,6 ha rừng ngập mặn.

Còn tại Nairobi, Kenya, để giảm thiểu và tái sử dụng chất thải thực phẩm ở địa phương này, GCI của FAO đã bắt đầu hợp tác với Cơ quan Môi trường Quốc gia Kenya để đào tạo 100 nhà điều hành thị trường về quản lý chất thải, từ kỹ thuật ủ phân đến sử dụng máy phân hủy khí sinh học để chuyển chất thải thực phẩm thành nhiên liệu.

Bên cạnh đó, tại Kisumu, Kenya, nhằm cải thiện môi trường làm việc cho người bán hàng rong, thông qua sáng kiến ‘Thành phố xanh” và Chương trình nghị sự về Thực phẩm Đô thị, FAO đang hỗ trợ những phụ nữ bán thức ăn đường phố ở Kisumu, Kenya đào tạo về vệ sinh và quản lý kinh doanh.

Như vậy, từ những kết quả trên cho thấy, có nhiều giải pháp để chuyển đổi các thành phố đang mở rộng trên thế giới thành những nơi sống xanh hơn và lành mạnh hơn. Từ việc cải thiện điều kiện cho những người bán hàng rong và trồng lại rừng ở các khu vực dễ bị ngập lụt cho đến tìm giải pháp quản lý rác thải thực phẩm, sáng kiến “Thành phố xanh” đã mang đến cho các thành phố cơ hội trao quyền cho người dân của mình, tận dụng kiến thức địa phương và trao đổi các phương pháp hay nhất. Nếu cuộc sống đô thị là con đường của tương lai thì chúng ta phải biến con đường đó trở nên bền vững.