Thanh Xuân (Hà Nội): Dân bị dồn đến “chân tường” khi bị chính quyền thu hồi đất

(Xây dựng) – Sinh sống ổn định, không phát sinh tranh chấp suốt hàng chục năm trên mảnh đất cha mẹ để lại, hộ ông Nguyễn Bá Quyết (phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân) như “ngồi trên đống lửa” khi bỗng dưng bị chính quyền quận Thanh Xuân thu hồi đất lần thứ hai chỉ trong vòng chưa đầy 10 năm. Đáng nói hơn, việc giải phóng mặt bằng bộc lộ nhiều điểm bất thường vì thửa đất nêu trên nằm án ngữ ngay trước mặt tiền dự án chung cư Five Star Garden của dự án GFS.

Ông Nguyễn Bá Quyết đứng bần thần trước ngôi nhà cấp 4 của gia đình.

Lẳng lặng thu hồi, dân tá hỏa vì những quyết định trên trời

Theo phản ánh của hộ ông Nguyễn Bá Quyết và vợ là bà Nguyễn Thị Lan, hiện đang sinh sống trên mảnh đất tại tổ 17, cụm 4, ngõ 460 phố Khương Đình, phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân cho biết, phần diện tích đất đang được gia đình ông Quyết và bà Lan quản lý và sử dụng được mẹ ông là cụ Nguyễn Thị Mão đến lập nghiệp từ những năm 1980. Từ đó đến nay đã có 4 thế hệ sinh sống trên mảnh đất này, không hề phát sinh tranh chấp, khiếu kiện trong suốt hơn 40 năm qua.

Đến tháng 10/2011, UBND quận Thanh Xuân và Ban Quản lý dự án thoát nước Hà Nội triển khai công tác giải phóng mặt bằng để cải tạo mương Kim Giang T8A thuộc dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường Hà Nội – Dự án II. Dù nằm trong diện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng nhưng ông Nguyễn Bá Quyết vẫn hoàn toàn ủng hộ dự án vì sự phát triển chung của xã hội và phường Hạ Đình. Ở thời điểm này, diện tích gia đình ông Quyết sử dụng là 210,5m2, diện tích trong chỉ giới giải phóng mặt bằng là 127,3m2, diện tích còn lại là 83,2m2.

Theo Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội phần đất còn lại tại đầu ngõ 460 Khương Đình, Hạ Đình, Thanh Xuân nằm trong khu vực quy hoạch định hướng chức năng sử dụng là đất nhóm nhà ở hiện có…

Những tưởng sau giải phóng mặt bằng, cuộc sống sẽ bớt vất vả hơn vì khi đó quy hoạch rõ ràng, cơ sở hạ tầng đã đầu tư ổn định thì mảnh đất do gia đình ông quản lý, sử dụng sẽ được kê khai làm “sổ đỏ” rồi được cấp phép xây dựng. Thế nhưng, bất chấp xung quanh dự án chung cư ầm ầm mọc lên thì gia đình ông Quyết, bà Lan vẫn phải sinh hoạt trong căn nhà cấp 4 ọp ẹp, tối tăm, ẩm thấp ngay giữa lòng Hà Nội.

Đúng 10 năm sau, vào tháng 11/2021, sự bình yên của gia đình ông Quyết, bà Lan tiếp tục bị đảo lộn khi nhận được Thông báo thu hồi đất số 648/TB-UBND của UBND quận Thanh Xuân sẽ thu hồi toàn bộ diện tích đất còn lại để thực hiện dự án sân chơi và bố trí trạm tuần tra trên địa bàn.

Đến lúc này, bức xúc của người dân lên đến đỉnh điểm khi các cấp chính quyền quận Thanh Xuân và phường Hạ Đình cứ lẳng lặng thực hiện các bước thu hồi đất, giải phóng mặt bằng mà người dân có quyền lợi, sinh kế ngay tại thửa đất lại hề hay biết.

Ông Nguyễn Bá Quyết cho rằng: “Tôi sinh sống liên tục hàng chục năm qua tại đây, trước khi nhận được thông báo kiểu “đánh úp” của UBND quận Thanh Xuân như trên thì gia đình tôi chưa hề được phổ biến, chưa được bất cứ cơ quan, tổ chức, đơn vị nào tổ chức họp lấy ý kiến cho dự án trên.

Một dự án cho dù ý nghĩa thế nào nhưng ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân, sử dụng tiền ngân sách thì cần phải công khai, minh bạch và thực hiện đúng pháp luật. Có như vậy mới tạo được sự đồng thuận từ người dân và các tổ chức xã hội. Không thể đùng một cái thích làm gì thì làm, càng không thể đùng một cái làm ảnh hưởng tới cuộc sống yên lành của người dân”.

Có hay không nghi vấn chính quyền thu hồi đất của dân để “làm đẹp” cho dự án bất động sản

Cũng theo phản ánh của người dân, chính việc không lấy ý kiến rộng rãi khi thực hiện đã khiến dự án vẫn đang nằm trên đã phát sinh nhiều tồn tại, bất cập, vừa ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, kinh tế, vừa gây lãng phí ngân sách cho việc đền bù, giải phóng mặt bằng. Việc lấy vào đất của người dân đang sinh sống ổn định để làm sân chơi trong trường hợp này là hoàn toàn không cần thiết vì chỉ cách đó vài chục mét đã có sân chơi rộng rãi dành cho cả trẻ em và người lớn.

Dư luận đặt ra câu hỏi: Phải chăng ngoài lý do sử dụng đất vào mục đích công cộng thì còn ẩn khuất lý do nào khác nữa? Bởi lẽ, thửa đất do ông Nguyễn Bá Quyết quản lý và sử dụng nằm án ngữ ngay trước mặt tiền dự án chung cư Five Star Garden của dự án GFS? Có hay không việc, mượn danh chính quyền, sử dụng công cụ quản lý Nhà nước để thu hồi đất của người dân, giải phóng mặt bằng để làm đẹp, tăng giá trị cho các dự án chung cư, bất động sản liền kề? Tại sao UBND quận Thanh Xuân, UBND phường Hạ Đình lại tỏ ra sốt sắng, nhanh nhẹn để thu hồi cho bằng được mảnh đất này để làm sân chơi và bố trí trạm tuần tra như vậy?

Vị trí thửa đất nằm án ngữ ngay trước vị trí mặt tiền của dự án Five Star Garden thuộc Tập đoàn GFS.

Nghi vấn trên không phải không có cơ sở khi mọi quyết định, chủ trương để xây dựng khu vui chơi và trạm bố trí tuần tra tại khu vực đầu ngõ 460 phố Khương Đình, phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội đều được đưa ra sau năm 2015. Đây cũng là thời điểm tổ hợp chung cư Five Star Garden số 2 đường Kim Giang do Công ty TNHH Five Star Kim Giang (thuộc Tập đoàn GFS) là chủ đầu tư được khởi công xây dựng.

Bên cạnh đó, sự quyết liệt của lãnh đạo quận Thanh Xuân lại tỏ ra thiếu đồng bộ, có biểu hiện “nhất bên trọng, nhất bên khinh”, bên quyết liệt, bên e dè khi nhiều sai phạm, tồn tại về quản lý đất đai trên địa bàn quận Thanh Xuân đã kéo dài qua nhiều thời kỳ lãnh đạo mà vẫn chưa giải quyết xong.

Thậm chí nhiều vụ việc nổi cộm dẫn đến việc lãnh đạo Quận ủy, UBND quận Thanh Xuân, lãnh đạo các phường thuộc quận Thanh Xuân đăng đàn trả lời, hứa hẹn xử lý trước lãnh đạo Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố nhưng đến nay vẫn xử lý theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa”.

Ông Nguyễn Xuân Lưu phát biểu khi còn làm Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân.

Cụ thể, tại Phiên giải trình về kết quả thực hiện thông báo kết luận chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND Thành phố khóa XV về công tác quản lý trật tự xây dựng diễn ra ngày 25/3/2019, một số sai phạm trật tự nổi cộm, tồn tại lâu trên địa bàn quận Thanh Xuân đã được nêu ra, bao gồm: sai phạm tại công trình địa chỉ số 174, 176 phố Nguyễn Xiển; công trình xây dựng trên đất nông nghiệp tại số 225 Nguyễn Xiển… Các sai phạm này đã được các cơ quan báo chí, truyền thông phản ánh rất nhiều.

Theo đó, hai trường hợp vi phạm trật tự xây dựng nghiêm trọng tại phường Hạ Đình, ông Nguyễn Xuân Lưu khi đó là Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân khẳng định, quận sẽ quyết liệt xử lý. Đối với công trình tại số 174 – 176 Nguyễn Xiển, đã được cấp phép, nhưng xây dựng sai so với giấy phép tầng tum; Chủ đầu tư cũng đã nộp phạt hành chính. Tuy nhiên, đang trong quá trình xử lý thì Chủ đầu tư chuyển nhượng cho người khác, gây khó khăn cho công tác khắc phục hậu quả.

“Công trình đang bị xử lý vi phạm không được phép chuyển nhượng. Quận sẽ kiểm tra, xem xét trách nhiệm của các bộ phận liên quan đến việc chuyển nhượng này”, ông Lưu khẳng định. Đồng thời, lãnh đạo UBND quận Thanh Xuân cũng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan không cho phép chuyển nhượng đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng đang xử lý.

Đối với công trình xây dựng trên đất nông nghiệp tại số 225 Nguyễn Xiển, ông Nguyễn Xuân Lưu cho biết đã tồn tại từ năm 2014. Người đứng đầu UBND quận Thanh Xuân cho biết, trường hợp này trách nhiệm chủ yếu là do chính quyền phường phát hiện chậm, không báo cáo lên quận.

Quận Thanh Xuân đang tiến hành thanh tra công vụ với cán bộ, cá nhân để xảy ra vi phạm và chậm báo cáo. “Phường đề nghị lấy công chuộc tội, dự kiến đến tháng 5 sẽ xử lý xong. Nếu không xong sẽ xử lý trách nhiệm cán bộ cũ – mới, cưỡng chế xử lý dứt điểm”, ông Lưu thông tin.

6 tháng sau khi ông Nguyễn Xuân Lưu đưa ra những lời “gan ruột”, tới tháng 9/2019, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã chuẩn y ông Nguyễn Xuân Lưu, sinh năm 1969, Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân giữ chức vụ Bí thư Quận ủy Thanh Xuân, nhiệm kỳ 2015-2020. Đến nay, ông Nguyễn Xuân Lưu được Thành phố tín nhiệm, nhất trí để bầu giữ chức Giám đốc Sở Tài chính Thành phố Hà Nội.

Như vậy sự nghiệp chính trị của ông Nguyễn Xuân Lưu tiến thêm nhiều nấc mới, tuy nhiên tại các công trình mà ông Lưu “cam kết” sẽ xử lý quyết liệt lại không có “nhiều thay đổi”. Và di sản, bộ mặt đô thị quận Thanh Xuân nhiều nơi bị “băm nát” như hiện nay. Ở thời điểm hiện tại, công trình 174 – 176 Nguyễn Xiển vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt”, tồn tại số tầng vượt phép, đồng thời công trình cao đến này đang được sử dụng để cho thuê làm mặt bằng kinh doanh.

Sai phạm trên đất nông nghiệp tại địa chỉ 225 Nguyễn Xiển như những nét “chắp vá”, “bôi bác” vào bộ mặt đô thị của quận Thanh Xuân.

Đối với sai phạm trên đất nông nghiệp tại địa chỉ 225 Nguyễn Xiển, công trình này vẫn ngang nhiên tồn tại như chưa hề có chuyện gì xảy ra và cũng được sử dụng để làm mặt bằng kinh doanh.

Đáng nói đây là công trình tạm, việc cưỡng chế dỡ bỏ có thể tiến hành chỉ trong vài tiếng đồng hồ, thế nhưng đã hơn ba năm trôi qua, UBND quận Thanh Xuân vẫn chưa có một động thái nào để xử lý sai phạm tại công trình này khiến bộ mặt của tuyến đường bị bôi xấu, trở nên nhếch nhác vì những lớp tôn vá chằng, vá đụp tại công trình sai phạm.

Nhằm giải quyết dứt điểm vụ việc, không để phát sinh khiếu kiện kéo dài, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn, đề nghị đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; đồng chí Chủ tịch UBND Thành phố Chu Ngọc Anh; lãnh đạo Ban Tổ chức Thành ủy, Ban Nội chính Thành ủy cần tiến hành thanh tra công vụ, xem xét toàn bộ quá trình triển khai dự án và có biện pháp xử lý nghiêm những sai phạm (nếu có) trong vụ việc trên để người dân sớm được ổn định cuộc sống.