Thái Nguyên: Nguy cơ ‘chảy máu’ tài nguyên từ việc khai thác than trái phép tại mỏ Bá Sơn

Theo phản ánh của người dân xã Sơn Cẩm, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên, từ tháng 7/2021, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ra quyết định đóng cửa mỏ đối với mỏ than Bá Sơn thuộc Công ty CP Xây dựng và khai thác than Thái Nguyên nằm trên địa bàn xã Cổ Lũng, huyện Phú Lương và xã Sơn Cẩm, TP Thái Nguyên.

Tuy nhiên, thời gian qua doanh nghiệp này vẫn ngang nhiên huy động máy móc, phương tiện vào mỏ để khai thác than rầm rộ giữa thanh thiên bạch nhật mà không bị cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên kiểm tra, xử lý, gây thất thoát tài nguyên, thất thu ngân sách Nhà nước.   

Theo tìm hiểu, mỏ than Bá Sơn có tổng diện tích 63,97ha. Mỏ được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp phép cho Công ty CP Xây dựng và khai thác than Thái Nguyên khai thác than từ ngày 30/6/2015, với công suất khai thác 33.000 tấn/năm, thời hạn khai thác 5,5 năm.

Trong quá trình hoạt động, mỏ than Bá Sơn vướng một loạt những “lùm xùm” như khai thác than khi chưa hoàn thiện thủ tục, người dân kiến nghị hoạt động khai thác than gây lún, nứt nhà dân, làm ô nhiễm môi trường nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống nhân dân. Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ tại mỏ than Bá Sơn, doanh nghiệp chưa thực hiện làm thủ tục để ký hợp đồng thuê đất; kê khai nộp thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường bị thiếu…

Đến ngày 27/7/2021, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 2506/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ than Bá Sơn. Theo quyết định này, thời hạn đóng cửa mỏ là trong 3 năm, buộc Công ty CP Xây dựng và khai thác than Thái Nguyên phải dừng mọi hoạt động khai thác, thanh lý tài nguyên thuộc phần diện tích đã khai thác hết trữ lượng, phục hồi môi trường các khu vực đã khai thác.

Dù các quyết định đã được cơ quan chức năng đưa ra nhưng suốt thời gian qua, người dân các xã Cổ Lũng (huyện Phú Lương) và Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên) liên tục phản ánh tình trạng mỏ than này bị các đối tượng ngang nhiên vào khai thác than trái phép.

Sau khi ghi nhận trực tiếp hình ảnh về dấu hiệu khai thác than trái phép tại mỏ Bá Sơn, PV Môi trường và Đô thị Việt Nam đã có buổi làm việc với UBND xã Sơn Cẩm, TP Thái Nguyên.

Khi xem các hình ảnh, clip mà PV cung cấp, ông Nguyễn Sỹ Bình, Chủ tịch UBND xã Sơn Cẩm cho biết: Mỏ than Bá Sơn nằm trên địa bàn xã Sơn Cẩm và xã Cổ Lũng (huyện Phú Lương). Mỏ than này tồn tại nhiều đường hầm nằm sâu dưới lòng đất. Liên quan đến hoạt động khai thác tại mỏ này đã từng xảy ra nhiều vụ việc người dân bức xúc tố cáo việc khai thác than làm lún, nứt nhà dân, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các công trình giao thông trên địa bàn. Mức độ ô nhiễm môi trường tại khu vực này cũng ở mức báo động.

Trả lời câu hỏi về dấu hiệu khai thác than trái phép tại mỏ Bá Sơn, người đứng đầu chính quyền xã Sơn Cẩm cho biết: Qua hình ảnh, clip mà PV cung cấp thì chưa xác định vị trí khai thác này nằm trên địa bàn xã Sơn Cẩm hay xã Cổ Lũng. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cho kiểm tra và báo cáo cấp trên để tiến hành kiểm tra, xử lý (nếu có sai phạm).

Trong một diễn biến khác, để có thông tin chính xác về việc Công ty CP Xây dựng và khai thác than Thái Nguyên có được phép hoạt động khai thác than tại mỏ Bá Sơn hay không, PV Môi trường và Đô thị Việt Nam đã có cuộc trao đổi với một vị lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, vị này khẳng định: Mọi hoạt động khai thác than tại mỏ Bá Sơn tại thời điểm này là hoạt động khai thác khoáng sản (than) trái phép. Lý do được vị này đưa ra, là mỏ than Bá Sơn đã bị UBND tỉnh Thái Nguyên ra quyết định đóng cửa mỏ từ năm 2021.

Tiếp đến, sau khi chứng kiến hình ảnh, clip về hoạt động khai thác than diễn ra rầm rộ tại mỏ than Bá Sơn, vị này nói sẽ cho kiểm tra, đồng thời yêu cầu chính quyền địa phương báo cáo sự việc để có hướng xử lý. Cần thiết sẽ chuyển vụ việc sang cơ quan công an để xác minh làm rõ.

Để ngăn chặn tình trạng “than tặc” ngang nhiên lộng hành, làm chảy máu tài nguyên, thất thu ngân sách Nhà nước tại mỏ Bá Sơn, chúng tôi kính đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên, đặc biệt là Công an tỉnh Thái Nguyên cần sớm vào xác minh, điều tra làm rõ sự việc, đồng thời xem xét xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến lượng lớn “vàng đen” của Nhà nước bị khai thác, ăn cắp một cách công khai.

Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin./