Tập trung nguồn lực hoàn thành mục tiêu nhà ở xã hội

Các bộ, ngành, địa phương đang tập trung rà soát quy hoạch, quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính, nhất là gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng để đảm bảo hoàn thành mục tiêu 130.000 căn hộ nhà ở xã hội (NOXH) năm 2024.

Dự án NOXH quy mô 624 căn tại Khu Công nghiệp Bàu Xéo (Đồng Nai).

Doanh nghiệp mong được hỗ trợ

Ông Phạm Thiếu Hoa, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vinhomes cho biết, doanh nghiệp đang triển khai trên 10.000 căn hộ NOXH tại nhiều địa phương. Song thực tế, doanh nghiệp mong được các địa phương hỗ trợ hoàn thành thủ tục đầu tư xây dựng đơn giản, nhanh gọn hơn so với dự án nhà ở thương mại trong năm 2024. Các địa phương cần sớm phê duyệt quy hoạch quỹ đất phát triển NOXH song song với quy hoạch phân khu để đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Theo ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tư vấn, Thương mại và Dịch vụ địa ốc Hoàng Quân, lợi nhuận tối đa xây dựng NOXH hiện nay là 10%, thấp hơn nhiều so với nhà ở thương mại. Vì vậy, doanh nghiệp mong muốn được các địa phương hỗ trợ hạ tầng tiện ích xã hội như công trình công cộng, bãi đỗ xe… theo quy hoạch của các địa phương và cân đối lại suất vốn đầu tư xây dựng NOXH lên mức tương đương với suất vốn đầu tư nhà ở thương mại…

“Công ty hiện đã hoàn thành 10 dự án NOXH, đang vận hành hơn 10.000 căn NOXH, nhà ở công nhân trên toàn quốc. Năm 2024, công ty đặt mục tiêu thực hiện 12 dự án NOXH, bàn giao 3.000 căn tại các tỉnh Bình Thuận, Trà Vinh, Tiền Giang, Vĩnh Long… Triển khai đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030” của Chính phủ, công ty đã có văn bản gửi 38 địa phương đăng ký phát triển NOXH. Hy vọng, các chính sách hỗ trợ của các địa phương linh hoạt, phù hợp với thực tiễn”, ông Tuấn chia sẻ.

Ông Trần Ngọc Anh, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Viglacera chia sẻ, trong số 8.000 căn hộ đã được hoàn thành đến nay, công ty mới đưa vào sử dụng được 5.000 căn, còn tồn 3.000 căn, chủ yếu là nhà ở cho công nhân gần các khu công nghiệp, khu chế xuất. Trong khi giá bán chỉ 250 – 600 triệu đồng/căn có diện tích 26 – 60 m2, giá thuê từ 1,2 -2,4 triệu đồng/tháng/căn dành cho 2 – 4 người, nhưng các căn hộ đang vướng quy định chỉ công nhân mới được mua…

Hiện nay, nếu người thu nhập thấp đáp ứng đúng điều kiện vay vốn cũng không thể mua được nhà, kể cả cho vay với lãi suất 0%, vì thu nhập chỉ đủ sống, không thể trả gốc và lãi 6 – 7%/năm. Vì vậy, cơ chế làm nhà ở cho công nhân còn nhiều vấn đề cần tháo gỡ. Cụ thể, cần mở rộng đối tượng được mua nhà ở cho công nhân, có thể mở rộng đối tượng mua nhà ở cho công nhân ra 10 nhóm đối tượng giống như NOXH, thay vì chỉ công nhân ở khu công nghiệp, khu chế xuất mới được mua nhà.

Huy động mọi nguồn lực hoàn thành

Thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, từ năm 2021 đến nay, cả nước đã có 499 dự án NOXH được triển khai, với quy mô hơn 411.000 căn hộ, trong đó có 71 dự án đã hoàn thành, với gần 40.000 căn; 127 dự án đã khởi công xây dựng, với gần 108.000 căn; 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, với 265.500 căn. Triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, đã có 28 tỉnh công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay, với nhu cầu vay hơn 30.000 tỷ đồng. Hiện đã có 6 dự án NOXH tại 5 địa phương được giải ngân khoảng 415 tỷ đồng.

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn gặp nhiều vướng mắc, như nhiều địa phương chậm triển khai đề án, chưa có dự án NOXH được khởi công mới; việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm so với nhu cầu của các doanh nghiệp; doanh nghiệp khó tiếp cận đất đai, thủ tục, tín dụng, chính sách ưu đãi…

Qua tìm hiểu, chương trình cho vay tín dụng 120.000 tỷ đồng còn một số tồn tại, khó khăn như: Khách hàng không đáp ứng tiêu chuẩn đối tượng được hỗ trợ lãi suất; tâm lý e ngại công tác thanh, kiểm tra, cân nhắc giữa lợi ích từ hỗ trợ lãi suất 2% và chi phí bỏ ra khi nhận hỗ trợ lãi suất như theo dõi hồ sơ, chứng từ, tuân thủ các thủ tục hậu kiểm của cơ quan có thẩm quyền… mặc dù lãi suất của chương trình hiện đã giảm 0,7% so với thời điểm triển khai. Vì vậy, chương trình cần thay đổi theo hướng Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp về đất, vốn để xây dựng NOXH; đồng thời, hỗ trợ đối tượng thu nhập thấp để họ có thể thuê NOXH với giá thuê phù hợp.

Theo Bộ Xây dựng, hiện có 28 địa phương đã công bố danh mục 68 dự án NOXH đủ điều kiện vay. Các ngân hàng thương mại cũng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án, với số tiền cam kết khoảng 7.000 tỷ đồng. Trong bối cảnh nguồn cung NOXH hạn chế, các địa phương cần sớm công bố danh mục dự án đủ điều kiện vay vốn.

Để đảm bảo mục tiêu năm 2024, Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, địa phương cần bám sát và thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ của đề án, trong đó chú trọng rà soát các thủ tục pháp lý, lập danh mục dự án xây dựng NOXH, nhà ở cho công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ nát đủ điều kiện được vay nguồn vốn 120.000 tỷ đồng để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, thành phố.

Bộ Xây dựng cũng đã yêu cầu các chủ đầu tư dự án NOXH lập tiến độ, chuẩn bị nguồn lực, tài chính, áp dụng công nghệ mới rút ngắn thời gian thi công. Với những dự án NOXH đã lựa chọn chủ đầu tư, đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương lập hồ sơ thẩm định thiết kế cơ sở, kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, lựa chọn nhà thầu tư vấn, thi công… để khởi công theo quy hoạch và chấp thuận chủ trương đầu tư đã được phê duyệt của các địa phương.

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư có trách nhiệm cung cấp, công bố công khai thông tin liên quan đến dự án để người dân biết, đăng ký, giám sát; đồng thời, cùng với việc khẩn trương khởi công, đảm bảo tiến độ hoàn thành các dự án trên quỹ đất 20% NOXH theo quy định về bố trí quỹ đất. Các doanh nghiệp chủ động rà soát đối tượng, điều kiện, đăng ký với UBND cấp tỉnh, thành phố để công bố trong danh mục vay vốn ưu đãi từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.