Sử dụng dầu diesel không đáp ứng tiêu chuẩn Euro 5 gây nhiều thiệt hại

Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, kể từ thời điểm chính thức áp dụng theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg, từ ngày 1/1/2022, tất cả ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và nhập khẩu mới vào Việt Nam đều phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) đến nay, đã có hàng trăm mẫu xe mới, đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5, với doanh số hàng trăm nghìn xe bán đến tay người tiêu dùng.

Loại xăng đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5 là RON 95-V và dầu diesel là DO 0,001S-V. Đến nay, cả hai loại nhiên liệu này đều chưa sản xuất được tại Việt Nam, vẫn phải nhập khẩu. Hiện nguồn cung xăng RON 95-V được bán phổ biến hơn, vì vậy người sở hữu ô tô máy xăng gặp trở ngại ít hơn trong việc tiếp cận nhiên liệu đúng tiêu chuẩn. Tuy nhiên, với dầu diesel là DO 0,001S-V số lượng cửa hàng bán hiện nay rất hạn chế.

Theo thống kê, tại thành phố Hồ Chí Minh chỉ có khoảng 70 trạm bán dầu DO 0,001S-V trong tổng số hơn 580 trạm bán xăng, dầu, chiếm tỷ lệ khoảng 12%. Hà Nội có khoảng 76 trạm, trong tổng gần 500 trạm bán xăng, dầu, chiếm tỷ lệ khoảng 15%. Cả nước có khoảng 1.200 trạm có bán dầu DO 0,001S-V, trong tổng số 17.000 trạm bán xăng, dầu, chiếm tỷ lệ khoảng 7%.

 Xe ô tô sử dụng nhiên liệu dầu không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải 5 tiềm ẩn nhiều nguy cơ. (Ảnh minh họa)

Do số lượng trạm bán dầu DO 0,001S-V còn ít nên gây bất tiện lớn cho người sử dụng ô tô động cơ diesel tiêu chuẩn Euro 5, đặc biệt là ở những nơi cách xa trung tâm lớn. Thời gian qua, một số người tiêu dùng ở các tỉnh như: Bắc Giang, Lạng Sơn, Yên Bái, Cao Bằng, Hà Giang… nơi sử dụng nhiều xe bán tải và xe SUV máy dầu phản ánh, xe của họ mới mua, trong hướng dẫn sử dụng, khuyến cáo của nhà sản xuất ghi rõ “nên đổ dầu DO 0,001S-V”, nhưng tại nơi họ sinh sống không tìm đâu ra loại dầu này.

Vì vậy, bắt buộc phải đổ dầu dưới tiêu chuẩn nên rất băn khoăn, về lâu dài xe sử dụng loại dầu tiêu chuẩn không phù hợp ảnh hưởng lớn đến động cơ và khả năng vận hành. Ngoài ra việc dùng nhiên liệu không phù hợp, trong trường hợp xảy ra sự cố liên quan đến động cơ sẽ bị từ chối bảo hành.

Mới đây, Toyota Việt Nam đã yêu cầu khách hàng ký cam kết bằng văn bản, phải đổ đúng dầu DO 0,001S-V cho xe động cơ diesel tiêu chuẩn Euro 5, mua của hãng để không bị từ chối bảo hành. Những hãng khác như Ford, Mitsubishi, Nissan… không có yêu cầu tương tự, nhưng nếu người dùng đổ dầu không như khuyến cáo, gây hư hỏng các chi tiết liên quan đến động cơ, hãng có thể từ chối bảo hành.

Chuyên gia kỹ thuật của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô tại Việt Nam (VAMA) cho biết, nếu đổ dầu dưới tiêu chuẩn liên tục, xe dễ báo lỗi và gây hư hỏng một số chi tiết, nặng nhất là bộ trung hòa khí thải. Trên thị trường, bộ trung hòa khí thải có giá hàng chục triệu đồng. Chẳng hạn, bộ trung hòa khí thải trên chiếc Mitsubishi Pajero Sport có giá khoảng 58 triệu đồng chưa VAT.

Về phía doanh nghiệp, do thiếu nhiên liệu đạt chuẩn Euro 5 đã ảnh hưởng tới doanh số bán xe của các hãng. Chẳng hạn, Toyota Việt Nam đã phải ngưng bán mẫu Hilux máy dầu trong năm 2023, vì nhiên liệu không đáp ứng. Theo các doanh nghiệp, để có thể đạt được tiêu chuẩn khí thải mức 5, cần phải có sự đồng bộ giữa động cơ ô tô và nhiên liệu. Bất cứ xe nhập khẩu hay lắp ráp nào sử dụng nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn tương ứng sẽ ảnh hưởng tới động cơ. Điều này không chỉ khiến chiếc xe đối mặt nguy cơ hỏng hóc mà còn khiến mục tiêu giảm phát thải ròng trở nên vô nghĩa.

Trong khi đó, theo công bố của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam, khí thải NOx (oxit nitơ) từ nhiên liệu DO 0,001S-V giảm 64% so với nhiên liệu DO-III, các loại khí thải khác giảm khoảng 67%, bụi thải giảm khoảng 93%. VAMA đã nhiều lần đề xuất lên Chính phủ: cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các bộ, ban, ngành, đơn vị liên quan, cương quyết buộc hệ thống cung cấp xăng dầu phải đáp ứng nhu cầu về nhiên liệu thế hệ mới cho người dân.

Còn ông Ruchik Shah, Tổng giám đốc Ford Việt Nam cho rằng, Chính phủ đã ban hành quy định về tiêu chuẩn Euro 5 và các hãng xe đã tuân thủ. Vì vậy, chúng tôi mong muốn, nhiên liệu đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5 phải được cung cấp rộng rãi trên thị trường, để khách hàng có thể dễ dàng tiếp cận.

Nói tới tiêu chuẩn khí thải Euro 5, đây là tiêu chuẩn giới hạn chất gây ô nhiễm có trong khí thải ô tô tương ứng với mức Euro 5 được quy định trong quy định kỹ thuật về khí thải xe cơ giới của Ủy ban kinh tế Châu Âu của Liên Hợp Quốc hoặc trong chỉ thị của Liên minh châu Âu áp dụng đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu.

Giống như các tiêu chuẩn mức 1-4, phiên bản tiêu chuẩn Euro 5 dùng để kiểm soát cũng như giảm thiểu lượng chất thải từ các loại xe, đồng thời thắt chặt các giới hạn lượng chất thải từ động cơ diesel. Tuy nhiên, đối với mức tiêu chuẩn khí thải Euro 5, ngưỡng tiêu chuẩn này đòi hỏi công nghệ cao hơn. Nói cách khác, phiên bản thứ 5 của tiêu chuẩn khí thải Euro có sự khác biệt đáng kể về công nghệ so với các phiên bản trước đó.

Cụ thể, nếu động cơ ô tô không đạt tiêu chuẩn Euro 4 hãng có thể điều chỉnh, nâng cấp linh kiện và xử lý bộ phận xúc tác. Trong khi đó, động cơ ô tô đạt tiêu chuẩn Euro 5 đòi hỏi công nghệ mới hiện đại hơn bởi nếu không đáp ứng được, động cơ không thể đạt giới hạn ngưỡng xả thải ít hơn chất độc hại gây ô nhiễm.

Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng, để có thể đạt được tiêu chuẩn khí thải Euro 5, đồng thời cả động cơ và nhiên liệu bắt buộc phải đáp ứng được tiêu chuẩn này.

Với xe sử dụng động cơ xăng, chỉ cần tăng chu trình đốt kỹ hơn là có thể đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5. Nhưng đối với dầu là loại nặng, khó đốt hơn thì phải đốt nhiều lần mới có thể sạch. Do đó, nếu nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn, xe dầu sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn xe xăng.

Nếu sử dụng nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn tương ứng sẽ ảnh hưởng tới động cơ, có thể gây hỏng hóc, dẫn đến khí thải phát ra không đạt chuẩn và mục tiêu giảm phát thải sẽ không đạt được.

An Dương (T/h)