Sai phạm tại Dự án buýt nhanh BRT Hà Nội: Kiến nghị thu hồi hơn 42 tỷ đồng

(Xây dựng) – Chỉ rõ hàng loạt sai phạm xảy ra tại Dự án xe buýt nhanh BRT Hà Nội, Thanh tra Chính phủ kiến nghị giao UBND thành phố Hà Nội xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư và thống nhất với nhà tài trợ để thu hồi số tiền theo Kết luận thanh tra. Nếu các đơn vị liên quan không thực hiện, UBND thành phố chuyển sang Cơ quan điều tra xử lý theo quy định.

Xe buýt nhanh BRT được đầu tư nghìn tỷ nhưng không đạt hiệu quả như kỳ vọng.

Thanh tra Chính phủ vừa công bố công khai Kết luận số 1468/KL-TTCP/2018 của Thanh tra Chính phủ về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại thành phố Hà Nội.

Trong đó, Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm tại Dự án xe buýt nhanh BRT Hà Nội.

Theo Kết luận, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, khi lập bước thiết kế đường, đã thay thế mặt đường bêtông nhựa bằng mặt đường bêtông ximăng tại các gói thầu xây dựng đường trạm xe buýt từ Bộ Y tế đến Khuất Duy Tiến và từ Khuất Duy Tiến đến bến xe Yên Nghĩa, trong hợp phần I – xe buýt nhanh BRT – thuộc dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội.

Trong khi đó, hồ sơ báo cáo khảo sát mặt đường dự án do Công ty cổ phần tư vấn Việt Delta lập cho thấy cường độ mặt đường tốt. “Việc này đã gây lãng phí ngân sách nhà nước hơn 15 tỷ đồng”, cơ quan Thanh tra kết luận.

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện phần bổ sung các thiết bị có tổng giá trị trên 17,6 tỷ đồng nhưng chủ đầu tư không tổ chức đấu thầu mà ký hợp đồng bổ sung với nhà thầu là vi phạm Luật đấu thầu và Luật xây dựng.

Về hiệu quả dự án, cơ quan Thanh tra nêu: “Việc đầu tư chưa đồng bộ, chưa tạo ra các lợi ích nhằm khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang vận tải công cộng”. Theo đó, các nhà chờ, cầu vượt cho người đi bộ trên tuyến BRT chưa thuận tiện. Xe buýt BRT được bố trí làn đường riêng chiếm 1/3 các trục đường hiện có nhưng tốc độ chưa đạt yêu cầu, trong khi hiện trạng lưu lượng giao thông trên tuyến rất lớn, nên thường xuyên gây ùn tắc trong giờ cao điểm.

Như vậy, mặc dù được đầu tư với số tiền rất lớn nhưng dự án chưa đạt được hiệu quả như mong đợi, chưa đạt được mục tiêu đề ra là hạn chế phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông và từng bước nâng cao chất lượng môi trường của thành phố.

Thanh tra Chính phủ phát hiện tổng số tiền sai phạm trên 43,5 tỷ đồng tại Hợp phần I- Xe buýt nhanh BRT thuộc Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội.

Trong đó, số tiền 42,4 tỷ đồng do Công ty cổ phần Thiên Thành An xuất bán cho chủ đầu tư đối với 35 xe buýt BRT, giá trị chênh lệch tăng nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện.

Số tiền 206,8 triệu đồng đối với đơn giá dịch vụ kiểm tra xe do chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu vượt so với hợp đồng đã ký, không đúng quy định.

Gói thầu 01d/BRT-XL có số tiền sai gần 626 triệu đồng, bao gồm áp đơn giá vật liệu sai thời điểm, thiếu sót trong lập, thẩm tra và phê duyệt dự toán điều chỉnh trạm biến áp; không thực hiện bu lông, kích dầu…

Việc các bên liên danh nhà thầu thực hiện không đúng khối lượng được phân chia theo hợp đồng đã ký giữa chủ đầu tư và liên nhà thầu dẫn đến Công ty cổ phần Thiên Thành An hưởng lợi số tiền trên 42,4 tỷ đồng nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện.

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị giao UBND TP Hà Nội xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư và thống nhất với nhà tài trợ để thu hồi số tiền theo Kết luận thanh tra.

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đã giao UBND TP Hà Nội thực hiện theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, không để xảy ra khiếu kiện quốc tế.

Trường hợp xảy ra khiếu kiện quốc tế thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với UBND thành phố Hà Nội, cơ quan liên quan giải quyết theo quy định.