Quy định cơ chế “miễn tiền sử dụng đất” đối với các dự án nhà ở xã hội

(Xây dựng) – Đó là đề xuất của Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoRE) tại Văn bản số 82/2023/CV-HoREA gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Theo HoREA, hiện nay, cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư đã được bổ sung vào dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), nhưng dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa bổ sung cơ chế này nên chưa đồng bộ, thống nhất (ảnh: Đan Linh).

Nhiều quy định về cơ chế chưa đồng bộ, thống nhất

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp tổ chức sử dụng đất để xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước. Đồng thời, quy định cơ chế “miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với trường hợp sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội (NƠXH) theo quy định của pháp luật về nhà ở nhưng chưa bao gồm dự án nhà ở công vụ, nên chưa đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Nhà ở 2014.

Ngoài ra, điểm b Khoản 1 Điều 110 Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế “miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với trường hợp sử dụng đất để xây dựng NƠXH theo quy định của pháp luật về nhà ở, nhưng chưa xác định trường hợp nào được miễn, trường hợp nào được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, nên “làm khó” các cơ quan Nhà nước của địa phương trong thực thi pháp luật.

Bên cạnh đó, điểm bất cập của Luật Nhà ở 2014 là chưa quy định cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư và Luật Đất đai 2013 cũng chưa quy định cơ chế này để hỗ trợ chủ đầu tư và các chủ sở hữu nhà chung cư thực hiện dự án xây dựng lại nhà chung cư.

Vì thế, mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 101/2015/NĐ-CP và Nghị định 69/2021/NĐ-CP quy định “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án xây dựng lại nhà chung cư, nhưng do vướng 2 luật trên nên các nghị định này không thực thi được.

Chưa kể, Luật Đất đai 2013 quy định cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, nhưng Luật Nhà ở 2014 chưa quy định cơ chế “miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” đối với dự án nhà ở phục vụ tái định cư nên bị “vênh” với Luật Đất đai 2013.

Cần bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật

Do đó, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và kế thừa các quy định có hiệu lực, hiệu quả, có tính ổn định của Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014, HoREA có các kiến nghị, cụ thể: HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 39 Điều 3 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Miễn, không thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là việc Nhà nước cho phép người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.

Tiếp đó, HoREA đề nghị bổ sung khoản 2 mới, tiếp sau khoản 2 Điều 114 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về giao đất không thu tiền sử dụng đất: Tổ chức kinh tế sử dụng đất để thực hiện dự án NƠXH, nhà lưu trú công nhân, ký túc xá học sinh, sinh viên, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở công vụ, nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở. Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 115 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định về giao đất có thu tiền sử dụng đất: Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, đô thị, khu dân cư nông thôn, NƠXH, nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Đồng thời, đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm b và điểm k Khoản 1 Điều 153 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất: Miễn tiền sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, người nghèo; cá nhân là người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo; sử dụng đất để xây dựng NƠXH, nhà ở công vụ, nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang, ký túc xá học sinh, sinh viên, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở công vụ, nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở; đất ở cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai; sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp Quân đội, Công an; sử dụng đất để xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân.

HoREA cũng đề nghị sửa đổi, bổ sung Khoản 1 Điều 66 dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi): Chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư… được hưởng các cơ chế ưu đãi đó là, được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích đất thuộc diện phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để nộp cho Nhà nước trong phạm vi dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai.

Ngoài ra, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật, HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 82 dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi): Chủ đầu tư dự án xây dựng NƠXH… được hưởng các cơ chế ưu đãi đó là được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chuyển mục đích sử dụng đất của dự án và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn theo quy định của pháp luật về đất đai.