Quảng Ninh: Kỷ niệm 513 năm ngày cụ Vũ Phi Hổ đỗ tiến sỹ

(Xây dựng) – Ngày 23/4, xã Lê Lợi, thành phố Hạ Long nòng cốt là Hội đồng dòng họ Vũ Võ tỉnh Quảng Ninh vừa tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 513 năm ngày cụ Vũ Phi Hổ, người dân của địa phương đỗ tiến sĩ.

Đền thờ Anh nghị Đại Vương, Phó đô Ngự sử, Tiến sĩ Vũ Phi Hổ Di tích lịch sử cấp tỉnh, ở thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi, thành phố Hạ Long.

Cụ Vũ Phi Hổ được lưu danh tại bia đá số 11, trong số 82 tấm bia đá lớn tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội). Văn bia chép, Vũ Phi Hổ, người làng Dư Xá, huyện Hoành Bồ, phủ Hải Đông. Năm 1511, khoa thi Tân Mùi thời vua Lê Tương Dực, đỗ Tiến sỹ tam giáp đồng nguyên.

Tượng Tiến sĩ Vũ Phi Hổ nặng 5,2 tạ bằng đồng nguyên chất dát vàng mười.

Tiến sĩ Vũ Phi Hổ làm quan thời Lê Trung Hưng, chức Phó đô Ngự sử. Vũ Phi Hổ làm quan đức độ, thanh liêm, chính trực, khi cụ qua đời triều đình xét công trạng người có công với dân với nước đã sắc phong xây đền, cấp hương hỏa, định lễ xuân thu nhị kỳ thờ cúng tại quê nhà. Người dân địa phương thì tôn kính suy tôn cụ là thành hoàng làng.

GS.NGND Vũ Minh Giang – Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam cho biết, cụ Vũ Phi Hổ là một tấm gương sáng vượt khó khoa cử đầu tiên ở Quảng Ninh, đang tỏa sáng nét đẹp văn hóa hiếu học ở địa phương.

Theo GS Hoàng Giáp ở viện Hán nôm Việt Nam cho biết, năm 1802 khi xưng vương lập Triều Nguyễn, Vua Nguyễn Ánh đã truy công quan chức Nhà Lê, sắc phong cho Phó đô Ngự sử, tiến sĩ Vũ Phi Hổ mỹ tự “Anh nghị Đại vương” tạm dịch là người có công với dân với triều đình.

Tờ văn cúng cổ do hậu duệ của lý trưởng làng Dư Xá (Thừa Xá) lưu truyền ghi, lễ chính đền quan trạng Vũ Phi Hổ tổ chức vào ngày rằm tháng ba hằng năm.

Đền thờ cụ Vũ Phi Hổ ở thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi, thành phố Hạ Long; thần tích, thần sắc thất truyền, truyền tục đền xây dựng vào khoảng cuối thời Lê khi cụ qua đời. Ngôi đền thờ cụ Vũ Phi Hổ có tiếng là linh thiêng, nhưng do những biến cố của lịch sử và thời gian mỏi mòn, trước năm 2010 chỉ còn phế tích một am thờ nhỏ do Bà Nguyễn Thị Đào, nhà ở gần đó đầu nhang thờ cúng.

Ngày rằm tháng ba hằng năm, xã Lê Lợi nòng cốt là Hội đồng dòng họ Vũ Võ Quảng Ninh tổ chức Lễ dâng hương theo truyền thống văn hóa cổ xưa ở địa phương.

Năm 2010, huyện Hoành Bồ (cũ) nòng cốt là Hội đồng dòng họ Vũ Võ Quảng Ninh đã tự nguyện hưng công xin lập quy hoạch trùng tu, xây dựng lại đền thờ Phó đô Ngự sử, Tiến sỹ Vũ Phi Hổ. Công trình sử dụng 10.000m2 đất, nhà thờ chính xây dựng kiểu phục cổ chữ đinh, hồi bít đốc, hai tầng mái, rộng 223,6m, cao 8,72m; nhà tả vu và hữu vu, dựng hai lầu bia, hồ bán nguyệt và khuôn viên tiểu cảnh.

Hội đồng dòng họ Vũ Võ Quảng Ninh chọn cửa đền cụ Vũ Phi Hổ để tổ chức lễ tuyên dương học sinh giỏi và trao quỹ khuyến học-khuyến tài cho con cháu mình.

Chính điện thờ tượng cụ Vũ Phi Hổ, pho tượng đầy đủ thân hình, tỷ lệ 1:1 (tức là tương ứng với người tầm thước cao 1,68m, nặng khoảng 55kg) đúc bằng 5,2 tạ đồng nguyên chất, ngoài dát vàng mười, đặt ở tư thế ngồi trên ngai, cân đai, áo mũ, trang phục quan Ngự sử Đài, thời hậu Lê. Tháng 1/2017, đền thờ Anh nghị Đại Vương, Phó đô Ngự sử, Tiến sĩ Vũ Phi Hổ được xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Các trường học xa gần vào mùa thi thường đến cửa đền cụ Vũ Phi Hổ dâng hương, mong thi cử hanh thông. Thầy trò tham quan tảng đá có khắc chữ hán cổ tích đền thờ cụ Vũ Phi Hổ.

Người dân địa phương suy tôn cụ Vũ Phi Hổ là người khoa cử, đỗ tiến sĩ đầu tiên của vùng Đông Bắc bộ (Quảng Ninh). Các trường học xa gần vào mùa thi thường đến cửa đền cụ Vũ Phi Hổ dâng hương, mong thi cử hanh thông. Hội đồng dòng họ Vũ Võ Quảng Ninh thì chọn cửa đền cụ Vũ Phi Hổ để tổ chức lễ tuyên dương học sinh giỏi và trao quỹ khuyến học-khuyến tài cho con cháu mình.