Quảng Ngãi: Cần giải quyết dứt điểm vốn huy động trong dân

Gian nan đòi nợ

Hơn 3 thập kỷ qua, 9 hộ dân ở TP. Quảng Ngãi đã gian nan đi đòi nợ UBND tỉnh. Họ là những gia đình cách mạng, gia đình khó khăn kinh tế, nhưng đã sẵn sàng cho tỉnh vay tiền đầu tư xây dựng hạ tầng, phát triển thị xã (nay là TP. Quảng Ngãi) với hàng trăm triệu đồng lúc bấy giờ.

Đổi lại, UBND tỉnh Quảng Ngãi thống nhất xếp các hộ này vào diện ưu tiên được cấp đất hoặc mua 1 lô đất sau khi các khu dân cư trên địa bàn hoàn thành. Nào ngờ, chủ trương này của tỉnh cứ “ngâm” cùng năm tháng, trong sự đợi chờ mòn mỏi của hàng chục hộ dân nơi đây. 

Theo kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Văn Vấn nêu rõ: “Năm 1989, do mới tách tỉnh Nghĩa Bình ra nên ngân sách rất khó khăn trong việc đầu tư phát triển thị xã. Vì vậy, tỉnh cần huy động vốn trong dân để đầu tư hạ tầng, mở rộng thị xã theo hướng xanh, bền vững. Trước mắt, nguồn vốn do UBND xã Nghĩa Chánh (nay là P. Nghĩa Chánh) huy động từ nhân dân cho tỉnh vay. Sau khi thị xã Quảng Ngãi điều chỉnh Quy hoạch và xây dựng  hoàn thiện các công trình cây xanh, hệ thống xử lý môi trường, giao thông, khu dân cư, bến xe Quảng Ngãi…, UBND tỉnh chịu trách nhiệm giải quyết vốn huy động trong dân theo từng đợt và ưu tiên cấp đất cho dân làm nhà trong Dự án khu dân cư thuộc xã Nghĩa Chánh, TX. Quảng Ngãi. Về thủ tục cấp đất đai cho dân đã được thông qua Ban quản lý ruộng đất tỉnh và UBND tỉnh phê duyệt quyết định…”.

Những người ký đơn khiếu nại đòi nợ UBND tỉnh gồm 9 hộ dân: Nguyễn Thị Lợi, Đoàn Hùng Nam, Lâm Thị Nhung, Trịnh Thị Ngọc Yến, Nguyễn Quang Phú, Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Đỗ Tiến Đạt, Đoàn Ngọc Hào, Nguyễn Thị Ánh, cùng thường trú ở P. Nghĩa Chánh, TP. Quảng Ngãi.

Theo bà Yến và bà Lợi – đại diện các hộ dân: “Năm 1989, UBND tỉnh Quảng Ngãi có chủ trương đầu tư mở rộng thực hiện một số công trình, dự án theo quy hoạch được phê duyệt trên địa bàn xã Nghĩa Chánh, TX. Quảng Ngãi. Về kinh phí, UBND xã Nghĩa Chánh chịu trách nhiệm huy động nhân dân đóng góp. Từ năm 1989 đến năm 2003, UBND xã Nghĩa Chánh huy động vốn của người dân trong và ngoài địa phương bằng nhiều hình thức như: Huy động góp vốn, thu tiền cấp đất, mượn chi công trình giải tỏa, ủng hộ ngân sách. Từ đó, địa phương có nguồn kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển đô thị…”.

“Tiếp nhận chủ trương trên, từ năm 1989 đến năm 1995, tôi cùng 8 hộ dân nộp tổng cộng hơn 90 triệu đồng. Đây là số tiền khủng nếu chiếu theo thời gian của hơn 30 năm trước. Hộ ít nhất 4 triệu đồng, còn như trường hợp gia đình tôi thì bỏ ra số tiền lên đến 20 triệu đồng. Với khoản tiền lớn thế này, những năm 1994-1995, tôi thừa sức mua 4 lô đất” – Bà Nguyễn Thị Lợi bức xúc.

Còn bà Trịnh Thị Ngọc Yến cho hay: “Hồi đó chúng tôi chỉ nghĩ đơn giản, địa phương mới tách tỉnh nên còn khó khăn, cần nhân dân chung tay góp sức để xây dựng quê hương nên mọi người mới sẵn sàng góp vốn. Tôi nhớ rõ thời điểm gia đình “bấm bụng” nộp 20 triệu đồng, chính quyền địa phương đưa ra chủ trương “đặc biệt” dành cho các hộ dân tham gia huy động vốn: Xét giao đất hoặc được mua 1 lô đất sau khi các khu dân cư trên địa bàn hoàn thành. Thế nhưng, từ đó đến nay, 9 hộ dân đã liên tục đi đòi nợ UBND tỉnh thật gian nan. Mặc dù, bà con đã gửi nhiều đơn kiến nghị đến các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp và trải qua nhiều đời Chủ tịch tỉnh… Song, tất cả các giải đáp đều gói gọn trong sự bế tắc khi “món nợ” rơi vào tình thế “khó đòi”.

Cần sớm giao đất cho dân

Đã  3 thập kỷ trôi qua (từ năm 1995 đến nay), bà Lợi và 8 hộ dân vẫn chưa nhận được đất nền theo chủ trương, cam kết của UBND tỉnh Quảng Ngãi. Trong khi đó, đã có 30 hộ dân khác cũng thuộc diện huy động vốn cùng thời điểm, cùng cơ chế và kết luận đó, nhưng đã được tỉnh trả nợ bằng đất nền đúng cam kết và nay họ đã làm nhà ở, có cuộc sống ổn định.

Nhắc đến đây, bà Lợi nghẹn lời: “Tại sao gia đình tôi và 8 hộ trên vẫn phải dài cổ đợi chờ tỉnh trả nợ? Đây là tiền mồ hôi nước mắt, chắt chiu dành dụm bao năm trời của 9 hộ dân chúng tôi. Xót xa thay, trong quá trình gian nan đòi nợ, nay đã có người già yếu, bạo bệnh, thậm chí có người đã chết và nhiều gia đình phải sống chật vật, ở nhà thuê và đang mong chờ từng ngày tỉnh trả nợ, giao đất làm nhà. Vậy mà tỉnh không quan tâm…”

Nhiều hộ dân cho rằng, năm 2019, Ban Thường vụ Thành ủy Quảng Ngãi thống nhất chủ trương, cho phép UBND thành phố trình UBND tỉnh xin cơ chế đặc cách giao đất cho 9 hộ dân (9 lô đất) đảm bảo theo thời điểm nộp tiền – xử lý cơ chế tỉnh đã thống nhất đối với 38 hộ dân ở khu dân cư Bàu Ruộng, phường Nghĩa Chánh.

Theo báo cáo số 14/BC-UBND ngày 17/01/2020 của UBND TP. Quảng Ngãi đã đề cập 02 phương thức giao đất cho 9 hộ dân nêu trên. Phương thức 1: Họp 9 hộ dân lại để lấy ý kiến phân bổ số lô đất hiện có, trên cơ sở nộp tiền và thời điểm nộp tiền. Từ đó giao đất cho bà con theo thứ tự ưu tiên nhằm đảm bảo tính khách quan và công bằng. Phương thức 2: Tổ chức cho 9 hộ dân bốc thăm ngẫu nhiên để chọn lô đất tại 2 khu dân cư đã đầu tư hạ tầng hoàn thiện, tạo thuận lợi cho bà con làm nhà ở, ổn định cuộc sống…

Thế nhưng, đến nay tỉnh vẫn chưa giao đất cho dân. Nhiều gia đình rất bức xúc và tiếp tục gửi đơn đến Chủ tịch UBND tỉnh. “UBND tỉnh phải có trách nhiệm chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp tham mưu, đề xuất phương án giao đất cho dân đúng cam kết theo Kết luận ngày 02/12/1989 của Phó chủ tịch UBND tỉnh” – Bà Yến đề nghị.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, đối chiếu theo Luật Đất đai mới thì chưa đảm bảo cơ sở pháp lý để có cơ chế đặc cách giao đất cho 9 hộ dân.

Ngày 8/4/2022, UBND TP Quảng Ngãi tiếp tục có báo cáo gửi UBND tỉnh về vướng mắc liên quan đến thu tiền huy động vốn từ năm 2003 trở về trước và xin cơ chế đặc cách giao đất cho 9 hộ dân tại phường Nghĩa Chánh nhưng chưa được chấp thuận.

Trao đổi với PV Môi trường và Đô thị điện tử, Phó Chủ tịch thường trực, phụ trách UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn cho rằng: “Hiện nay, UBND tỉnh chưa nhận được đơn kiến nghị của người dân. Tuy nhiên, đối chiếu theo Luật Đất đai mới thì chưa đảm bảo cơ sở pháp lý để có cơ chế đặc cách giao đất cho 9 hộ dân. Tỉnh cũng đã họp với người dân và đưa ra phương án hoàn trả số tiền gốc mà họ đã đóng góp kèm theo khoản lãi suất tương đương ngân hàng, nhưng các hộ dân nhất quyết không đồng ý…”.

Thiết nghĩ, huy động vốn trong dân, sử dụng đúng mục đích, hiệu quả là cần thiết. Thế nhưng, để người dân gian nan đi đòi nợ kéo dài là điều khiến dư luận rất bức xúc. Vì vậy, chúng tôi đề nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi sớm có phương án giải quyết dứt điểm quyền lợi chính đáng cho người dân.