Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến hệ sinh thái như thế nào?

Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2021, các chất ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến thực vật thông qua sự tác động lên 3 quá trình sinh lý chủ yếu của cây là: quang hợp, hô hấp và thoát hơi nước. Khí SO2 thâm nhập vào các mô của cây, kết hợp với nước tạo thành axit sulfurơ, gây tổn thương màng tế bào và làm suy giảm khả năng quang hợp.

Cây sẽ có biểu hiện chậm lớn, vàng úa lá rồi chết. Các chất ô nhiễm khác như O3, NO2, H2S cũng gây tác hại tương tự như SO2 nhưng ở mức độ và cơ chế gây hại khác nhau, phần lớn là làm suy sụp các mô của lá từng vùng (đốm lá, xạm lá) hoặc toàn bộ, làm suy giảm khả năng quang hợp, phá vỡ các phản ứng xảy ra bên trong tế bào.

Lớp bụi trong khí quyển làm suy giảm lượng bức xạ mặt trời xuống tới thảm thực vật làm suy giảm khả năng quang hợp của thực vật. Bên cạnh đó, bụi lắng trên bề mặt lá làm suy giảm khả năng quang hợp, trao đổi khí và thoát hơi nước của lá.

Hiện tượng lắng đọng và mưa axit làm rửa trôi các khoáng chất khỏi đất, do đó làm giảm độ pH và làm cho đất có tính axit. Đất chua gây bất lợi cho sự phát triển của cây trồng và làm cho mùa màng bị thiệt hại. Khi dòng chảy axit chảy vào sông hồ và biển, làm xáo trộn sự cân bằng của các hệ sinh thái dưới nước và gây thương tích, thậm chí là làm chết các sinh vật sống dưới nước.

Theo “Báo cáo kết quả nghiên cứu đánh giá hiện trạng và lập bản đồ phân bố lắng đọng axit ở Việt Nam” của Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, tại Việt Nam, mưa axit đã xảy ra ở một số nơi, xuất hiện ở các vùng, miền với mức độ khác nhau. Tại khu vực miền Bắc, mức độ mưa axit tại trạm Cúc Phương là 44%, tại Bắc Giang là 37%, tại Thái Nguyên là 40%, tại Việt Trì là 30%. Mưa axit cũng xảy ra tại khu vực miền Trung, mức độ tại là Vinh 60%, Huế là 47%, Đà Lạt là 35%, Nha Trang là 31%, Pleiku là 32%. Khu vực miền Nam cũng xảy ra mưa axit như tại Tây Ninh là 37% và Cần Thơ là 35%.

Tham khảo: Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2021