Nơi bài hát Giáng sinh ra đời

Những âm thanh du dương của bài hát “Đêm thánh vô cùng” (Silent Night) được vang lên mỗi dịp Giáng sinh có nguồn gốc từ một nhà thờ nhỏ ở ngôi làng Oberndorf, Áo.

Toàn cảnh thành phố Salzburg nước Áo. Ảnh: G. Breitegger

Khi nhắc đến Giáng sinh, nhiều người vẫn không biết rằng đây là truyền thống bắt đầu ở thành phố Salzburg của Áo hơn 200 năm trước.

Lịch sử

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1818. Vào đêm Giáng sinh, một linh mục tên là Joseph Mohr ở thị trấn nhỏ Oberndorf lần đầu tiên biểu diễn cho giáo dân bài hát mừng mà ông viết cùng người bạn chơi đàn organ, Franz Gruber. Bài hát được viết ra để nâng cao tinh thần của giáo dân nghèo khó và mệt mỏi sau chiến tranh thời hậu Napoléon. Lời bài hát tuy đơn giản nhưng đầy hy vọng: “Stille Nacht, heilige Nacht – Silent Night, Holy Night”.

Bài hát “Đêm thánh vô cùng” được bắt nguồn từ một thị trấn nhỏ ở Áo. Ảnh: NZ Herald.

Đứng từ nhà thờ St Nicholas bên bờ sông Salzach, vị tu sĩ và cộng sự Gruber đã hoà âm giai điệu bằng đàn guitar. Bài hát trở thành linh hồn của lễ Giáng sinh. Giáo dân của ông chủ yếu là những người khỏe mạnh, những người đàn ông vận chuyển muối, thứ mang lại sự giàu có và danh tiếng cho thành phố Salzburg.

Chẳng bao lâu, bài hát đã lan truyền rộng rãi nhưng nguồn gốc của nó vẫn là một câu hỏi lớn. Nhiều người cho rằng bài hát được sáng tác bởi thiên tài âm nhạc Mozart hoặc nhà soạn nhạc Haydn. Năm 1854, nhà nguyện Prussian Court ở Berlin đã viết thư cho tu viện St Peter ở Salzburg để yêu cầu làm rõ về vấn đề này. Bức thư đã đến tay Gruber, người đã viết xác nhận mình và linh mục Mohr là tác giả của bài hát.

Tham quan

Đến thành phố Salzburg, du khách tản bộ đến Steingasse nơi linh mục Mohr được sinh ra và nhà thờ St Rupert nơi ông được đặt tên thánh theo cùng phông chữ với Mozart. Gần chợ Christkindle nổi tiếng, bài hát “Đêm thánh vô cùng” được biểu diễn vào mỗi đêm Giáng sinh.

Điểm dừng chân chính trong trong chuyến đi là nhà nguyện nhỏ ở Oberndorf. Vào mùa vọng, nhà nguyện được bao quanh bởi những khu chợ Giáng sinh nổi tiếng ở Áo.

Ban đầu, nhà thờ và ngôi làng xung quanh bị ngập lụt thường xuyên đến nỗi vào những năm 1890, toàn bộ nơi này đã được di dời lên thượng nguồn. Người ta cho làm một ngôi nhà nguyện nhỏ ngay trên nền nhà thờ cũ để tưởng nhớ âm hưởng bài hát “Đêm thánh vô cùng”.

Được hoàn thành vào năm 1937, nhà nguyện được quét vôi trắng nằm ở trung tâm của Stille Nacht Platz. Bên trong là một bàn thờ nhỏ và 2 cửa sổ kính màu. Nơi đây thu hút hơn 5.000 du khách đến Oberndorf vào mỗi đêm Giáng sinh.

Khung cảnh nhà nguyện Đêm thánh vô cùng. Ảnh: Tourismusverband Oberndorf.

Truyền thống ở Áo vẫn cho rằng “Đêm thánh vô cùng” không được biểu diễn trước đêm Giáng sinh. Trong khi đó, ở nhiều nơi trên thế giới, bài hát vẫn được vang lên vào mỗi mùa đông. Bài hát được dịch sang khoảng 150 ngôn ngữ và được thu âm bởi những ca sĩ nổi tiếng như Bing Crosby, Simon & Garfunkel và Ed Sheeran. Năm 2011, UNESCO đã công nhận đây là Di sản Văn hóa Phi vật thể.

Gruber sinh năm 1787, là một trong 6 người con của một người thợ dệt vải lanh và lẽ ra ông phải theo nghề này. Nhưng mẹ ông đã nhận ra và ngầm khuyến khích tài năng âm nhạc của con trai. Ông là người chơi đàn organ kiêm giáo viên, là cha của 12 người con và đã viết hơn 300 tác phẩm hợp xướng. Tuy nhiên chỉ có “Đêm thánh vô cùng” là bài hát mang lại sự thành công cho ông.

Joseph Mohr mất năm 1848 vì bệnh phổi trong hoàn cảnh thật nghèo túng, không có một tang lễ đúng nghĩa cho ông. Thời gian trôi qua nhưng những lời ca, nốt nhạc và âm điệu của “Đêm thánh vô cùng” vẫn còn vang vọng trên khắp thế giới vào mỗi mùa Giáng sinh.