Nicaragua hủy dự án kênh đào 50 tỷ USD với nhà thầu Trung Quốc

Sau gần một thập niên, Quốc hội Nicaragua cuối cùng đã quyết định hủy xây dựng kênh đào đã được nhượng quyền thiết kế, xây dựng, vận hành và quản lý cho một công ty thuộc sở hữu của doanh nhân Trung Quốc.

Công ty Hong Kong Nicaragua Development Investment (HKND) của Trung Quốc là đơn vị thực hiện dự án. Kênh đào Nicaragua được cho là sẽ dài hơn, sâu hơn và rộng hơn kênh đào Panama.

Tổng thống Nicaragua Daniel Ortega nhượng đất để HKND xây kênh đào dài 280 km vào năm 2013. Dự án được thi công bắt đầu vào năm 2016.

HKND dự kiến thuê 50.000 nhân công trong 5 năm xây dựng. Theo kế hoạch, kênh đào đi qua hồ Nicaragua, xuyên khu rừng nhiệt đới và ít nhất 40 ngôi làng.

HKND dự định hoàn tất xây kênh đào trong năm 2019. Dự án ước tính sẽ làm 30.000 người, phần lớn là nông dân nghèo bản xứ, mất chỗ ở nhưng có thể mang lại lợi ích kinh tế rất lớn cho quốc gia Trung Mỹ này.

Con kênh dài 278km, nằm vắt ngang quốc gia Trung Mỹ, có vốn đầu tư dự kiến lên đến 50 tỷ USD. Lễ động thổ dự án diễn ra vào năm 2014. Kênh đào được kỳ vọng sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm và kích thích nền kinh tế Nicaragua phát triển.

Phó chủ tịch Quốc hội Raquel Dixon cho biết, các cải cách do Tổng thống Daniel Ortega đề xuất, đã được Quốc hội, vốn do đảng cầm quyền kiểm soát, nhất trí thông qua, nhằm “củng cố và cập nhật hệ thống pháp luật quốc gia, có tính tới các yếu tố môi trường quốc gia và tình hình quốc tế luôn thay đổi”.

Dù đã có động thổ mang tính biểu tượng vào năm 2014, việc thi công con kênh nối bờ biển Đại Tây Dương và Thái Bình Dương của Nicaragua đến nay vẫn đóng băng. Dự án rơi vào bế tắc suốt 10 năm qua vì nhà đầu tư Trung Quốc không đủ năng lực triển khai.

Tuy nhiên, dự án gây nhiều tranh cãi khi có các ý kiến cho rằng nó gây ra những tác động tiêu cực đối với môi trường và các cộng đồng nông thôn. Ngoài ra, một số nhà quan sát cho rằng dự án sẽ phá hủy nguồn dự trữ nước ngọt quan trọng nhất của Nicaragua và phá hủy các không gian tự nhiên được bảo vệ, vốn là nơi sinh sống của 22 loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Con kênh dự kiến chia cắt Hồ Nicaragua – hồ lớn nhất Trung Mỹ – và buộc khoảng 120.000 người phải di dời. 

Hàng nghìn nông dân Nicaragua đã phản đối việc thu hồi đất nhằm tạo đường cho dự án xây dựng kênh đào này. Năm 2019, một thẩm phán Nicaragua đã kết án 3 nhân vật lãnh đạo cuộc biểu tình của nông dân với các mức án 216 năm, 210 năm và 159 năm. Họ bị buộc tội kích động “cuộc đảo chính thất bại” chống lại chính phủ.