Những khó khăn khi phát triển ngành công nghiệp gió ở Châu Âu

Theo dõi MTĐT trên

Đây sẽ là thời điểm tuyệt vời để kinh doanh năng lượng gió, đặc biệt là ở Châu Âu. Các chính phủ ở đây từ lâu đã thúc đẩy các dự án điện gió ngoài khơi và những nỗ lực đó đã tăng tốc kể từ khi Nga bắt đầu cắt giảm vận chuyển khí đốt tự nhiên sau cuộc chiến ở Ukraine.

Nhưng các nhà sản xuất tuabine gió của Châu Âu đang báo cáo thua lỗ và sa thải công nhân. Các vấn đề của họ một phần xuất phát từ các vấn đề về chuỗi cung ứng kéo dài và sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất Trung Quốc và những vấn đề này cuối cùng có thể cản trở tham vọng của Châu Âu và thậm chí cả thế giới trong việc nhanh chóng phát triển các nguồn năng lượng không phát thải.

Trong tháng này, Siemens Gamesa Renewable Energy, một công ty có trụ sở tại Madrid, là nhà sản xuất tuabine gió ngoài khơi hàng đầu, đã báo cáo khoản lỗ hàng năm là 940 triệu euro (965 triệu USD). Công ty đã công bố một chương trình cắt giảm chi phí có khả năng dẫn đến 2.900 người mất việc làm, tương đương gần 11% lực lượng lao động của họ.

Vestas Wind Systems, nhà sản xuất tua-bin lớn nhất thế giới, gần đây đã báo cáo khoản lỗ 147 triệu euro (khoảng 151 triệu USD) trong quý thứ ba.

General Electric, nhà sản xuất tuabine gió lớn ở Hoa Kỳ và Châu Âu, cũng gặp khó khăn trong lĩnh vực kinh doanh năng lượng sạch của mình. Công ty cho biết vào tháng trước rằng đơn vị năng lượng tái tạo của họ có khả năng ghi nhận khoản lỗ 2 tỷ USD trong năm nay.

Một số vấn đề đang gây khó khăn cho ngành, bao gồm chi phí vật liệu và vận chuyển gia tăng, cũng như những khó khăn về hậu cần, một số trong số đó là di chứng của đại dịch. Do đó, giá đã thỏa thuận trước đó đối với các tuabine, vốn có giá hàng triệu đô la mỗi chiếc và có thể lên tới hàng trăm tỷ đối với các trang trại gió lớn ngoài khơi, có thể gây ra tổn thất lớn cho các nhà sản xuất khi chúng được giao.

Henrik Andersen, giám đốc điều hành của Vestas, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Mỗi lần bán một tuabin, chúng tôi lỗ 8%.”

Đồng thời, cuộc đua tạo ra các tuabine lớn hơn, mạnh hơn đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất đang chi hàng trăm triệu đô la cho các kiểu máy mới nhưng không bán đủ máy móc để thu hồi chi phí.

Và các báo động đang bắt đầu vang lên về sự cạnh tranh ngày càng tăng từ Trung Quốc, nơi các nhà sản xuất tuabin trong nước đã dành nhiều năm phục vụ cho thị trường Trung Quốc đang bắt đầu bán máy móc của họ ra nước ngoài. Một số nhà sản xuất tuabine phương Tây lo sợ lặp lại kinh nghiệm cay đắng với các tấm pin mặt trời, một công nghệ được phát triển đầu tiên ở phương Tây nhưng hiện phần lớn do Trung Quốc và các nhà sản xuất châu Á khác thống trị.

Hiệu quả tài chính kém đặt ra câu hỏi về tương lai của ngành công nghiệp gió ở phương Tây và liệu các kế hoạch đầy tham vọng của chính phủ và các công ty năng lượng nhằm phát triển các trang trại gió mở rộng ở Châu Âu và Hoa Kỳ có thể đạt được hay không.

Jochen Eickholt, giám đốc điều hành của Siemens Gamesa, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng ngành cần kiếm tiền để phát triển, xây dựng và lắp đặt tua-bin, bao gồm cả ngoài khơi bờ biển phía Đông Hoa Kỳ, giúp các quốc gia đạt được mục tiêu khí hậu để giảm lượng khí thải carbon.Ông nói: “Các nhà sản xuất tuabin gió của chúng tôi cần phải có lợi nhuận hợp lý. Nhưng hiện tại thì không.”

Bị ảnh hưởng bởi những khoản thua lỗ gần đây, Siemens Energy, cổ đông chính của Siemens Gamesa, đang đề nghị mua khoảng 1/3 cổ phần của nhà sản xuất tuabine mà họ chưa sở hữu như một phần trong nỗ lực cắt giảm chi phí và thắt chặt kiểm soát.

Trong khi các nhà sản xuất Trung Quốc chỉ thâm nhập khiêm tốn bên ngoài đất nước của họ, các nhà phân tích nói rằng họ đã sử dụng khối lượng bán hàng lớn ở Trung Quốc để trau dồi kỹ năng sản xuất và đào tạo lực lượng lao động lớn có thể cung cấp tuabine với giá thấp hơn nhiều so với giá mà các đối thủ phương Tây yêu cầu.

Các công ty Trung Quốc đã sản xuất tới 70% linh kiện tạo nên tuabin được sử dụng ở phương Tây. Trung Quốc là tâm điểm của chuỗi cung ứng gió toàn cầu.

Ông Andersen của Vestas cho rằng một phần lớn tai ương của ngành là do các đối thủ cạnh tranh bán máy móc với giá thấp để giành được đơn đặt hàng.

Những khó khăn xảy ra khi các chính phủ Châu Âu đang kêu gọi xây dựng thêm các trang trại gió. Liên minh Châu Âu gần đây đã tăng các mục tiêu đầy tham vọng về sản xuất điện gió vào cuối thập kỷ này lên gần gấp ba lần số lượng có sẵn vào cuối năm ngoái.

Trong khi các công ty đã xây dựng các trang trại gió rất lớn ngoài khơi Châu Âu và các chính phủ đã trao hợp đồng thuê một lượng lớn diện tích dưới biển. Những dự án này có thể cần một thập kỷ hoặc lâu hơn để bắt đầu tạo ra năng lượng sạch. Bên cạnh việc cản trở lợi nhuận của ngành, sự chậm trễ còn làm trì hoãn các lợi ích về môi trường và không giúp được gì nhiều cho các quốc gia đang tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế cho khí đốt của Nga.

Các giám đốc điều hành cũng cho biết thuế thu nhập bất thường đối với lợi nhuận của các nhà sản xuất điện, bao gồm cả những người điều hành các trang trại gió, được công bố gần đây ở Anh và do Liên minh Châu Âu đề xuất đang tạo thêm sự không chắc chắn cho khách hàng của họ.

Châu Âu đang đứng trước một tình thế tiến thoái lưỡng nan: liệu có nên hỗ trợ sản xuất tuabin trong nước, có thể kéo dài sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch hay chuyển sang các nguồn thay thế cho thiết bị hay không ? Đó là vấn đề nan giải hiện chưa có lời giải đáp.

Hải Sơn (T/h)