Những đường lây truyền chính của bệnh đậu mùa khỉ

1. Đậu mùa khỉ lây lan từ người này sang người khác

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, bệnh đậu mùa khỉ lây lan từ người sang người qua tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm virus đậu khỉ.

Tiếp xúc gần bao gồm việc gặp mặt trực tiếp (chẳng hạn như nói chuyện hoặc thở gần nhau, điều này có thể tạo ra các giọt nhỏ hoặc khí dung tầm ngắn); da kề da (chẳng hạn như chạm vào hoặc quan hệ tình dục qua đường âm đạo/hậu môn); truyền miệng (chẳng hạn như hôn); hoặc tiếp xúc miệng kề da (chẳng hạn như quan hệ tình dục bằng miệng hoặc hôn da). Trong đợt bùng phát toàn cầu bắt đầu vào năm 2022, virus này chủ yếu lây lan qua quan hệ tình dục.

Những người mắc bệnh đậu mùa khỉ được coi là có khả năng lây nhiễm cho đến khi tất cả các tổn thương đóng vảy, vảy bong ra và hình thành một lớp da mới bên dưới, đồng thời tất cả các tổn thương trên mắt và trên cơ thể (ở miệng, cổ họng, mắt, âm đạo). và hậu môn) cũng đã lành, thường mất từ 2 đến 4 tuần.

Virus đậu mùa khỉ cũng có thể tồn tại một thời gian trên quần áo, khăn trải giường, khăn tắm, đồ vật, đồ điện tử và các bề mặt mà người mắc bệnh đã chạm vào. Người khác chạm vào những vật dụng này có thể bị nhiễm trùng, đặc biệt nếu họ có bất kỳ vết cắt, vết trầy xước nào hoặc chạm vào mắt, mũi, miệng hoặc các màng nhầy khác mà không rửa tay trước. Làm sạch và khử trùng các bề mặt/đồ vật và rửa tay sau khi chạm vào các bề mặt/đồ vật có thể bị ô nhiễm có thể giúp ngăn ngừa kiểu lây truyền này.

Virus cũng có thể lây lan sang thai nhi trong quá trình mang thai, trong hoặc sau khi sinh thông qua tiếp xúc da kề da hoặc từ cha mẹ mắc bệnh đậu mùa khỉ sang trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khi tiếp xúc gần gũi.

Mặc dù việc lây nhiễm từ người không có triệu chứng (không biểu hiện triệu chứng) đã được báo cáo, nhưng vẫn còn hạn chế thông tin về việc liệu virus có thể lây nhiễm từ những người bị nhiễm trước khi họ có triệu chứng hay sau khi vết thương của họ đã lành. Mặc dù virus đậu mùa khỉ sống đã được phân lập từ tinh dịch nhưng chúng ta vẫn chưa biết liệu nhiễm trùng có thể lây lan qua tinh dịch, dịch âm đạo, nước ối, sữa mẹ hay máu hay không.

2. Từ động vật đến con người

Đậu mùa khỉ có thể lây sang người khi họ tiếp xúc vật lý với động vật bị nhiễm bệnh như một số loài khỉ, loài gặm nhấm trên cạn (chẳng hạn như sóc cây). Tiếp xúc cơ thể có thể là qua vết cắn, vết trầy xước hoặc trong các hoạt động như săn bắn, lột da, đánh bẫy hoặc nấu ăn. Virus cũng có thể bị lây nhiễm khi ăn động vật bị nhiễm bệnh nếu thịt không được nấu chín kỹ.

Có thể giảm nguy cơ lây nhiễm đậu mùa khỉ từ động vật bằng cách tránh tiếp xúc không được bảo vệ với động vật hoang dã, đặc biệt là những con bị bệnh hoặc chết (bao gồm cả thịt và máu của chúng). Ở những quốc gia nơi động vật mang virus, bất kỳ thực phẩm nào có chứa các bộ phận hoặc thịt động vật đều phải được nấu chín kỹ trước khi ăn.

3. Từ con người đến động vật

Đã có một số báo cáo về việc virus đậu mùa khỉ được xác định ở thú cưng. Tuy nhiên, vẫn chưa xác nhận liệu đây có phải là những ca lây nhiễm thực sự hay việc phát hiện virus có liên quan đến ô nhiễm bề mặt hay không.

Vì nhiều loài động vật được biết là nhạy cảm với virus đậu mùa khỉ nên có khả năng virus lây lan từ người sang động vật ở nhiều môi trường khác nhau. Những người đã xác nhận hoặc nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ nên tránh tiếp xúc gần gũi với động vật, bao gồm cả vật nuôi (như mèo, chó, chuột đồng, chuột nhảy), gia súc và động vật hoang dã.

4. Chúng ta biết gì về bệnh đậu mùa khỉ và tình dục?

Đậu mùa khỉ có thể lây lan qua bất kỳ hình thức tiếp xúc gần gũi nào, bao gồm qua hôn, chạm, quan hệ tình dục bằng miệng và thâm nhập qua đường âm đạo hoặc hậu môn với người bị nhiễm trùng. Những người quan hệ tình dục với nhiều bạn tình hoặc có bạn tình mới có nguy cơ cao nhất.

Bất cứ ai bị phát ban hoặc tổn thương mới và bất thường nên tránh quan hệ tình dục hoặc bất kỳ hình thức tiếp xúc gần gũi nào khác với người khác cho đến khi họ được xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) và đậu mùa khỉ. Hãy nhớ rằng phát ban cũng có thể xuất hiện ở những nơi khó nhìn thấy bên trong cơ thể, bao gồm miệng, cổ họng, bộ phận sinh dục, âm đạo và vùng hậu môn/hậu môn.

Nếu đậu mùa khỉ lây lan qua đường tình dục trong cộng đồng hoặc khu vực sinh sống, hãy cân nhắc giảm nguy cơ cho đến khi dịch bệnh được kiểm soát bằng cách:

• Trao đổi cởi mở với đối tác về các triệu chứng và rủi ro của đậu mùa khỉ;

• Trao đổi chi tiết liên lạc với bạn tình để có thể thông báo cho nhau nếu bạn phát triển các triệu chứng;

• Tạm dừng quan hệ tình dục;

• Giảm số lượng bạn tình mới, bạn tình chỉ có một lần hoặc bạn tình ẩn danh;

• Sử dụng bao cao su thường xuyên;

• Tránh quan hệ tình dục tập thể;

• Tránh các địa điểm quan hệ tình dục tại chỗ (chẳng hạn như quán bar trên du thuyền, phòng tắm hơi và phòng tối);

• Tránh sử dụng rượu hoặc ma túy trong bối cảnh tình dục (bao gồm cả dùng chất ma túy khi quan hệ).