Nhiều vi phạm tại Tổng Công ty Kinh tế kỹ thuật công nghiệp quốc phòng

Bộ Công thương vừa ban hành kết luận thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động hoá chất và vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN) đối với Tổng Công ty Kinh tế kỹ thuật công nghiệp quốc phòng (GAET) trong 2 năm 2021 và 2022.

VLNCN được sử dụng trong thi công các công trình giao thông, thủy lợi, thủy điện, khai khoáng. Ảnh minh hoạ: gaet.com.vn

Trong thời kỳ thanh tra, GAET đã thực hiện theo quy định của pháp luật trong hoạt động hóa chất và VLNCN. Có đầy đủ các giấy phép liên quan và đảm bảo duy trì điều kiện của các giấy phép được cấp; thực hiện công tác quản lý, bảo quản vật liệu công nghiệp và các biện pháp an toàn trong bảo quản, vận chuyển, sử dụng VLNCN; không để xảy ra sự cố, tai nạn lao động nghiêm trọng trong hoạt động hoá chất và VLNCN.

Tuy nhiên, tại Kết luận số 3505/KL-BCT ngày 7/6/2023 của Bộ Công thương cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, vi phạm của GAET.

Tồn tại, hạn chế, vi phạm trong kinh doanh, bảo quản, quản lý, sử dụng, tiêu huỷ VLNCN và dịch vụ nổ mìn

Qua thanh tra công tác kinh doanh VLNCN cho thấy, khối lượng VLNCN thoả thuận ký kết mua bán trong nhiều hợp đồng chưa hoàn toàn phù hợp với các hồ sơ liên quan như: Khối lượng VLNCN thoả thuận mua bán lớn hơn kế hoạch sử dụng VLNCN được cơ quan có thẩm quyền cho phép; không theo phương án nổ mìn kèm theo giấy phép sử dụng VLNCN.

VLNCN sử dụng trong thăm dò, khai thác dầu khí bảo quản chưa khoa học; ghi chép sổ thống kê VLNCN tại kho chưa chi tiết, chưa đúng mẫu quy định như: Nhiều phiếu xuất nhập không có ngày sản xuất, lô sản xuất, nơi sản xuất; nội dung cột xuất đi đâu “theo hợp đồng”, nội dung cột nhập từ đâu “nhập theo hợp đồng hoặc nhập theo hoá đơn”.

Việc ghi chép xuất nhập tồn VLNCN chưa phù hợp với thực tế quy trình xuất nhập vật liệu nổ; số liệu ghi chép trong sổ theo dõi, thống kê chưa đảm bảo đồng bộ, thống nhất với số liệu bảng kê (tại thời điểm kiểm tra ngày 24/2/2023).

Bảo quản VLNCN tại kho Đồng Bành vượt quá quy mô bảo quản theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt. Theo đó, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “bảo quản VLNCN vượt quá quy mô bảo quản theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt” theo quy định.

Một số phương án nổ mìn lập chưa đảm bảo phù hợp với thiết kế khai thác mỏ đã được phê duyệt về chỉ tiêu thuốc nổ, số lượng lỗ khoan lớn nhất trong một lần nổ, khoảng cách giữa các hàng lỗ khoan, giữa các lỗ khoan trong một hàng; khối lượng đất đá phải nổ mìn; lượng thuốc nổ lớn nhất cho một bãi nổ; khối lượng vật liệu nổ sử dụng trong năm.

Khối lượng thuốc nổ sử dụng ký kết trong một số hợp đồng dịch vụ nổ mìn lớn hơn khối lượng thuốc nổ tính toán trong phương án nổ mìn.

Một số Hộ chiếu nổ mìn tại một số địa điểm nổ mìn dịch vụ lập chưa đúng quy định: Vị trí gác mìn không phù hợp, không thể hiện rõ vị trí bãi nổ mìn, số lượng lỗ khoan nổ mìn thực tế lớn hơn nhiều so với số lượng lỗ khoan theo phương án nổ mìn đã được phê duyệt.

Cơ quan thanh tra kết luận, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “hộ chiếu nổ mìn lập không phù hợp với quy định tại phương án nổ mìn được phê duyệt” theo quy định.

Quy trình giao nhận VLNCN giữa bên cung cấp dịch vụ nổ mìn và bên thuê dịch vụ nổ mìn chưa đảm bảo chặt chẽ. Các biện pháp đảm bảo an toàn khi vận chuyển vật liệu nổ, nổ mìn trong các phương án nổ mìn còn nhiều nội dung chưa phù hợp với quy chuẩn QCVN01:2019/BCT, chưa phù hợp với điều kiện thực tế tại mỏ.

Thực hiện nổ mìn tại mỏ đá vật liệu xây dựng thông thường thôn Phú Thạch, xã An Chấn, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên với khối lượng thuốc nổ lớn nhất cho một đợt nổ lớn hơn khối lượng nổ lớn nhất cho một đợt nổ tính toán trong thiết kế khai thác mỏ đã được phê duyệt. Như vậy, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “số lượng vật liệu nổ công nghiệp sử dụng lớn hơn quy mô bãi nổ quy định tại thiết kế đã được phê duyệt”.

Trong tiêu huỷ VLNCN, chưa thông báo bằng văn bản cho các đơn vị thuê tiêu huỷ để lưu hồ sơ và báo cáo cơ quan chức năng sau khi kết thúc tiêu huỷ theo quy định.

Số lượng VLNCN tiêu huỷ chưa đúng theo hợp đồng ký kết; chủng loại vật liệu nổ ghi trong phiếu xuất kho đem đi tiêu huỷ không thống nhất, đồng bộ song chưa có biên bản đính chính, xác nhận.

Thiếu kiểm tra, giám sát

Thời kỳ thanh tra, bộ phận chuyên môn kỹ thuật của GAET chưa thực hiện kiểm tra, giám sát đối với hoạt động dịch vụ nổ mìn của các chi nhánh; chưa kịp thời phát hiện và tham mưu chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, vi phạm dẫn tới các tồn tại, vi phạm trong hoạt động dịch vụ nổ mìn diễn ra trong thời gian dài ở tất cả các chi nhánh.

Trong công tác đánh giá rủi ro và ứng cứu khẩn cấp trong hoạt động VLNCN, qua thanh tra cho thấy kế hoạch ứng cứu khẩn cấp trong hoạt động VLNCN được phê duyệt không đúng thẩm quyền, không phù hợp; không thể hiện đầy đủ các phương án xử lý tình huống khẩn cấp theo kết quả đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, chưa thực hiện cập nhật nội dung kế hoạch ứng cứu khẩn cấp khi có sự thay đổi theo quy định. Theo đó, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “Không xây dựng kế hoạch ứng cứu khẩn cấp trong hoạt động VLNCN” theo quy định.

Về hoạt động hoá chất, GAET chưa trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất theo quy định trước khi đưa kho VLNCN vào hoạt động. Thanh tra kết luận, GAET đã có hành vi vi phạm hành chính “xây dựng Kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất nhưng không đề nghị cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt mà vẫn đưa dự án vào hoạt động”.

Xử phạt vi phạm hành chính

Trong quá trình thanh tra, trưởng đoàn thanh tra đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm của GAET. Đoàn thanh tra đã yêu cầu GAET khắc phục ngay những tồn tại, vi phạm liên quan tới hoạt động hoá chất và VLNCN.

Ngày 29/5/2023, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm nêu trên với tổng số tiền 188 triệu đồng.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Bộ Công Thương đề nghị GAET duy trì, đảm bảo đầy đủ các điều kiện hoạt động VLNCN theo các giấy phép được cấp. Rà soát, cập nhật, nghiên cứu và tổ chức thực hiện đúng, đầy đủ các quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động VLNCN. Tổ chức thực hiện khắc phục ngay những tồn tại, vi phạm được chỉ ra trong quá trình thanh tra…

Đề nghị Tổng cục Công nghiệp quốc phòng kiểm soát chặt chẽ hồ sơ cấp giấy phép sử dụng VLNCN cho GAET tại các điểm nổ mìn dịch vụ. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong hoạt động VLNCN đối với GAET và các đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý./.