Nhật Bản hoãn thu gom rác thải lẫn nhiên liệu hạt nhân tại nhà máy Fukushima

Ngày 25/1, Tập đoàn Điện lực Tokyo (TEPCO) – đơn vị vận hành nhà máy điện hạt nhân Fukushima của Nhật Bản, cho biết đã từ bỏ kế hoạch bắt đầu thu hồi mảnh vỡ chứa nhiên liệu hạt nhân bị nóng chảy có độ phóng xạ cao tại lò phản ứng số 2 vào tháng 3/2024, do khó khăn về kỹ thuật.

Theo hãng thông tấn Kyodo, TEPCO hiện đặt mục tiêu mới bắt đầu quá trình nói trên vào tháng 10/2024.

Ngay sau khi thảm họa kép động đất sóng thần hồi năm 2011 ở Đông Bắc Nhật Bản, hệ thống điện cung cấp cho nhà máy điện hạt nhân Fukushima đã bị cắt đứt, trong khi nhiều máy phát điện dự phòng cũng bị hư hỏng nặng.

Điều này khiến cho hệ thống làm mát các thanh nhiên liệu hạt nhân ở các lò phản ứng bị ngừng hoạt động, dẫn tới việc lõi của các lò phản ứng số 1, 2 và 3 bị tan chảy.

Việc thu hồi hỗn hợp mảnh vỡ chứa nhiên liệu hạt nhân nóng chảy có độ phóng xạ cao tại nhà máy này được đánh giá là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất trong quá trình xử lý hậu quả tại Fukushima mà cuối cùng là ngừng hoạt động và tháo dỡ nhà máy hạt nhân này.

Sau những khó khăn về kỹ thuật, TEPCO sẽ áp dụng phương pháp mới để thu hồi, thay vì sử dụng cánh tay robot. TEPCO đang chờ Cơ quan Quản lý hạt nhân của Nhật Bản phê duyệt phương pháp mới.

Đây là loại rác hỗn hợp của nhiên liệu hạt nhân nóng chảy và các bộ phận trong kết cấu của nhà máy. Theo ước tính của các chuyên gia, có tổng cộng 880 tấn rác như vậy trong các lò phản ứng số 1, 2 và 3 chứa nhiên liệu hạt nhân bị nóng chảy sau thảm họa động đất và sóng thần năm 2011. Do đây là quá trình khó khăn nên tập đoàn có kế hoạch triển khai dần từng bước.

Trước đó, 2 bên lên kế hoạch thử nghiệm vào tháng 3 năm nay. Tuy nhiên, thời điểm bắt đầu đã được lùi lại tới tháng 10. Đây là lần thứ ba Chính phủ Nhật Bản quyết định hoãn thu gom loại rác thải này, một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất khi tháo dỡ nhà máy.

Chính phủ Nhật Bản và TEPCO có kế hoạch sử dụng 1 cánh tay robot được điều khiển từ xa để thử nghiệm thu gom 1 lượng nhỏ khoảng vài gram loại rác này khỏi lò phản ứng số 2.

Hồi đầu tháng 1/2024, công tác chuẩn bị được tiến hành nhằm loại bỏ cặn lắng gây tắc nghẽn đường ống. Cánh tay robot sau đó sẽ được đưa vào bể chứa lò phản ứng thông qua đường ống này. Tuy nhiên, việc này đã không diễn ra như kế hoạch, do đó Chính phủ Nhật Bản và TEPCO quyết định điều chỉnh.

Thay vào đó, giới chức Nhật Bản quyết định thu gom loại rác này bằng cách đưa thiết bị quan sát dạng thanh xuyên qua khe hở giữa các lớp cặn lắng. Kế hoạch mới cũng như thiết kế của thiết bị quan sát đều cần có sự phê duyệt của Cơ quan quản lý hạt nhân, khiến thời điểm bắt đầu thu gom bị tạm lùi lại hơn 6 tháng.

Với thông báo mới nhất, hiện chưa rõ việc trì hoãn nói trên sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lộ trình loại bỏ các lò phản ứng hạt nhân vào khoảng năm 2041 đến năm 2051.

Vĩnh Hải (T/h)