Ngày Trái Đất 22/4: Hành tinh chống lại nhựa

Năm 2009, Đại hội đồng Liên hợp quốc quyết định chọn ngày 22/4 hằng năm là Ngày Trái đất với mong muốn khuyến khích tất cả mọi người trên thế giới hiểu về tầm quan trọng và chung tay bảo vệ các giá trị của Trái đất.

Chủ đề Ngày Trái đất năm 2024 là “Planet vs. Plastics” (Trái đất và nhựa) nhằm kêu gọi các quốc gia giảm 60% sản lượng tất cả các loại nhựa vào năm 2040, hướng đến chấm dứt việc sử dụng nhựa vì sức khỏe của con người và Trái đất.

Nhựa hiện nay đã trở thành nguồn gây ô nhiễm lớn nhất cho hành tinh. Mỗi năm có khoảng 380 triệu tấn nhựa được sản xuất trên toàn cầu. Nhựa rất khó tự tiêu hủy trong tự nhiên nên đã gây ô nhiễm đến đất đai, đường thủy và đại dương trong nhiều năm liền.

Theo Earthday.org, hơn 500 tỉ túi nhựa – 1 triệu túi mỗi phút – được sản xuất trên toàn thế giới vào năm 2023. Nhiều túi nhựa chỉ được sử dụng trong vài phút, nhưng lưu lại suốt hàng thế kỷ. Ngay cả sau khi phân hủy, nhựa vẫn tồn tại dưới dạng vi nhựa, len lỏi vào mọi ngóc ngách của sự sống trên hành tinh.

100 tỉ chai đồ uống bằng nhựa đã được bán vào năm 2023 tại Mỹ, nghĩa là mỗi người dùng khoảng hơn 300 chai. 95% tổng số nhựa ở Mỹ sẽ không được tái chế. Để làm một chai nước bằng nhựa cần lượng nước gấp sáu lần lượng nước trong chai.

Hằng năm, ngành thời trang nhanh sản xuất hơn 100 tỉ sản phẩm may mặc. Mọi người hiện mua quần áo nhiều hơn 60% so với 15 năm trước, nhưng mỗi món đồ chỉ được giữ trong thời gian bằng một nửa.

Khoảng 85% hàng may mặc được đưa vào bãi chôn lấp hoặc lò đốt, nhưng chỉ 1% được tái chế. Gần 70% quần áo được làm từ dầu thô, dẫn đến việc giải phóng các sợi microfiber (một loại sợi được sử dụng để làm vải, có cấu trúc siêu nhỏ – PV) khi giặt và tiếp tục góp phần gây ô nhiễm lâu dài ở các bãi chôn lấp.

Để giải quyết triệt để vấn nạn ô nhiễm nhựa trên toàn cầu, chủ đề Ngày Trái đất 2024 kêu gọi nhân loại nhanh chóng từ bỏ sử dụng các loại đồ nhựa dùng 1 lần, đồng thời thúc đẩy ký kết hiệp ước của Liên hợp quốc về ô nhiễm nhựa. Chủ đề Ngày Trái đất 2024 được kỳ vọng hướng tới một hành tinh không có rác thải nhựa cho thế hệ mai sau.

Để đạt được mục tiêu giảm 60% sản lượng nhựa vào năm 2040 trang Earthday.org nhấn mạnh vào 4 yếu tố:

Thứ nhất: Nâng cao nhận thức rộng rãi của công chúng về tác hại do nhựa gây ra đối với con người, động vật và đa dạng sinh học, tiến hành nhiều nghiên cứu hơn về ý nghĩa sức khỏe liên quan đến nhựa, thậm chí tiết lộ bất kỳ và tất cả thông tin liên quan đến tác động của nhựa cho cộng đồng được biết.

Thứ hai: Loại bỏ dần tất cả các loại nhựa sử dụng một lần vào năm 2030 và đạt được cam kết loại bỏ dần này trong Hiệp ước Liên hợp quốc về Ô nhiễm nhựa vào năm 2024.

Thứ ba: Yêu cầu các chính sách chấm dứt ngành công nghiệp thời trang nhanh và lượng nhựa khổng lồ mà ngành này sản xuất và sử dụng.

Thứ tư: Đầu tư vào công nghệ và vật liệu tiên tiến để xây dựng thế giới không có nhựa.

Để bảo vệ môi trường, đặc biệt là giảm thiểu tác hại của rác thải nhựa, sự ủng hộ của mỗi người dân trong thực hiện các chính sách về giảm chất thải nhựa là vô cùng quan trọng. Mỗi người dân cần thực hiện nghiêm các quy định về cấm xả rác; giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế chất thải nhựa, hạn chế sử dụng túi ni-lông, đồ nhựa dùng một lần…