Ngành Xây dựng Bắc Ninh: Xây dựng đô thị thông minh, đậm đà bản sắc dân tộc

(Xây dựng) – Song hành cùng sự phát triển lớn mạnh của tỉnh, thời gian qua, ngành Xây dựng Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực, đoàn kết, bứt phá vươn lên, kiến tạo nên những công trình mang tầm vóc thời đại, giúp cho diệm mạo đô thị Bắc Ninh ngày càng hiện đại – văn minh – đậm đà sản sắc dân tộc.

Ông Nguyễn Việt Hùng – Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh thông tin: Sau khi 26 đồ án quy hoạch phân khu được duyệt, đảm bảo phủ kín quy hoạch tỷ lệ 1/2000 cho toàn đô thị lõi phía Bắc sông Đuống.

Từ thị xã, thị trấn “đèn dầu”

Trải qua gần 3 thập kỷ cùng rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng với ý chí, khát vọng vươn lên cùng sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ từ Trung ương, tỉnh Bắc Ninh đã có những bước đi đúng hướng trong phát triển kinh tế – xã hội, tạo nên những thành tựu đáng tự hào trên các lĩnh vực, khẳng định vị thế của tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và sức vươn trên con đường hội nhập, phát triển.

Từ một tỉnh nông nghiệp thuần túy, với những thị xã, thị trấn “đèn dầu”, cơ sở hạ tầng khó khăn, đến nay đô thị Bắc Ninh đã được xây dựng khang trang, bề thế, cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, với nhiều chỉ tiêu kinh tế – xã hội đứng trong nhóm dẫn đầu cả nước.

Đơn cử trong sự phát triển không ngừng, là tỷ lệ đô thị hóa tăng từ 9% năm 1997 lên 60,3% năm 2023, vượt 15,3% so với kế hoạch, cao hơn 18,5% so với bình quân chung cả nước (41.8%). Cùng với sự phát triển của quá trình đô thị hoá, quy mô công nghiệp của tỉnh Bắc Ninh cũng tăng nhanh qua các năm, đưa tỉnh này trở thành trung tâm công nghiệp điện tử, công nghiệp công nghệ cao của cả nước. Hiện Bắc Ninh phát triển với 16 khu công nghiệp tập trung (diện tích 6.398ha), 01 khu công nghệ thông tin và hơn 30 cụm công nghiệp lớn nhỏ…

Tuy là tỉnh có diện tích nhỏ nhất cả nước với 822,7km2, chiếm 0,15% diện tích cả nước, nhưng tổng diện tích các khu công nghiệp cũng như quy mô trung bình mỗi khu công nghiệp của tỉnh này đều ở mức cao, chỉ đứng sau Quảng Ninh và Hải Phòng (trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ), với sự góp mặt đầu tư của nhiều tập đoàn kinh tế lớn đến từ các quốc gia trên thế giới như: Samsung, Canon, Amkor, ABB, Gortek…

Diện mạo đô thị Bắc Ninh hôm nay khang trang và bề thế.

Đến những công trình mang tầm vóc thời đại

Năm 2015, Đồ án quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đầu tiên được phê duyệt (theo Quyết định số 1560/QĐ-TTg), các trung tâm hành chính của tỉnh Bắc Ninh lần lượt được xây dựng với lối kiến trúc sáng tạo, vừa mang hơi thở của thời đại nhưng vẫn đan xen được yếu tố truyền thống, thể hiện được sự gắn kết đô thị từ quá khứ đến hiện tại và tương lai trong tiến trình đô thị hoá.

Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó hạ tầng về giao thông là ưu tiên hàng đầu, làm tiền đề đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Bắc Ninh.

Đầu tiên phải kể đến là Công trình nút giao Tây Nam (thành phố Bắc Ninh) – hệ thống đảo vòng xuyến kết hợp hầm chui đầu tiên ở Bắc Ninh, một trong những nút giao lớn nhất kết nối cao tốc Hà Nội – Bắc Giang và Quốc lộ 18, cao tốc Nội Bài – Hạ Long. Thứ hai là Cung Quy hoạch kiến trúc Bắc Ninh được khởi công xây dựng từ tháng 9/2016, có diện tích 1ha gồm 02 khối nhà hợp khối là khối triển lãm quy hoạch kiến trúc và khối văn phòng làm việc Sở Xây dựng. Đây là công trình tiêu biểu tạo điểm nhấn về cảnh quan, kiến trúc, có ý nghĩa quan trọng góp phần phục vụ tốt hơn công tác quản lý quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị, phấn đấu sớm đưa Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Bắc Ninh tập trung các nhiệm vụ hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Thứ ba là công trình Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh được xây dựng trên khu đất có diện tích 19.400m2. Công trình có kiến trúc độc đáo, hài hòa, tạo nên không gian diễn xướng đặc biệt dành riêng cho người yêu quan họ. Ngoài ra còn các công trình tiêu biểu khác như: Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, Bệnh viện Sản – Nhi Bắc Ninh, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh…

Đóng vai trò là một trong những ngành kinh tế – kỹ thuật mũi nhọn, góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Lực lượng lao động của ngành Xây dựng Bắc Ninh thời gian qua đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Qua đó, không ngừng học hỏi để tiếp cận và làm chủ khoa học, công nghệ – kỹ thuật.

Chia sẻ về quá trình đô thị hoá của tỉnh Bắc Ninh, PGS.TS Lưu Đức Hải – Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng (Tổng hội Xây dựng Việt Nam) cho biết, thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện quy hoạch đô thị bài bản, thể hiện tầm nhìn chiến lược, đúng tinh thần “Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” và “Nghị quyết số 03-NQ/TW ngày 16/07/1998 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.

Được biết, Theo Quyết định số 1589/QĐ-TTg, ngày 08/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2030, tỉnh Bắc Ninh cơ bản trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Bên cạnh đó, Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 728/QĐ-TTg đã xác định, khu vực đô thị lõi phía Bắc sông Đuống bao gồm 5 khu vực phát triển đô thị tương ứng với 5 đơn vị hành chính cấp huyện gồm: Bắc Ninh, Từ Sơn, Tiên Du, Yên Phong, Quế Võ; và 26 phân khu đô thị (từ phân khu số 1 đến phân khu số 25 và phân khu khu công nghệ thông tin tập trung số 32); trong đó có 13 phân khu đô thị lập mới; 13 nhiệm vụ, đồ án quy hoạch phân khu cần điều chỉnh.

Sau khi 26 đồ án quy hoạch phân khu được duyệt, đảm bảo phủ kín quy hoạch tỷ lệ 1/2000 cho toàn đô thị lõi phía Bắc sông Đuống. Về quy hoạch nông thôn, tỉnh cũng đã hoàn thành quy hoạch vùng huyện đối với 02 huyện Lương Tài và Gia Bình. 100% các xã có quy hoạch chung xây dựng xã được phê duyệt.

Trên cơ sở định hướng quy hoạch tỉnh và Điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 728/QĐ-TTg ngày 20/6/2023, Sở Xây dựng Bắc Ninh đã cơ bản hoàn thiện các phương án quy hoạch 26/26 phân khu đô thị thuộc khu vực đô thị lõi đã được UBND tỉnh Bắc Ninh đồng ý thông qua về mặt chủ trương.

Sự đoàn kết, nỗ lực của cả hệ thống chính trị qua các thời kỳ

Theo ông Nguyễn Việt Hùng – Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh, để có được kết quả như hiện nay, là quá trình tìm tòi mô hình phát triển, định hướng mục tiêu, xây dựng hệ thống các giải pháp đảm bảo sự đồng bộ, khả thi của các cấp lãnh đạo từ tỉnh đến địa phương qua các thời kỳ, và sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng, đồng thuận của nhân dân trong tỉnh. Trong đó không thể không kể đến công tác quy hoạch xây dựng, một trong những nội dung đi trước nhằm hoạch định, cụ thể hóa ý tưởng, tạo tiền đề, là cơ sở thực hiện mô hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, phát triển con người Bắc Ninh văn hiến, văn hóa và tri thức.

Năm 1997, khi tái lập tỉnh, trên địa bàn tỉnh gần như không thực hiện công tác quy hoạch xây dựng. Các chương trình, dự án triển khai trên cơ sở tự phát, manh mún, nhỏ lẻ theo đề xuất của các ngành, địa phương. Trên cơ sở định hướng chung của Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng, Quy hoạch vùng Thủ đô, điều kiện thực tiễn và xu thế trong tiến trình phát triển, đến nay, toàn tỉnh có 9/9 đô thị được phủ kín bởi quy hoạch chung đô thị (đạt 100%).

Nằm ở cửa ngõ phía Bắc Thủ đô Hà Nội với những định hướng, chiến lược phát triển phù hợp, Bắc Ninh đang phát triển mạnh mẽ, là một trong các cực tăng trưởng của vùng Thủ đô, khu vực động lực của vùng Đồng bằng sông Hồng.

Trong đó, 01 quy hoạch chung thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ (bao gồm 5 đơn vị hành chính thành phố Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn, thị xã Quế Võ, huyện Tiên Du và huyện Yên Phong); 4 đồ án quy hoạch chung đô thị loại IV; 3 đồ án quy hoạch chung đô thị loại V được duyệt.

Cùng ôn lại truyền thống rất đỗi tự hào 66 năm ngành Xây dựng (29/4/1958 – 29/4/2024), Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh chia sẻ: Niềm tự hào càng được nhân lên khi hiện nay, diện mạo đô thị Bắc Ninh từng ngày khởi sắc, nhiều công trình kiến trúc đồ sộ mang tầm vóc thời đại đã được hoàn thành và đi vào hoạt động ổn định; ngành Xây dựng Bắc Ninh không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, đoàn kết đồng lòng vượt qua mọi khó khăn.

Thực hiện Thông báo Kết luận số 643/KL-TU ngày 07/7/2023 của Thường trực Tỉnh ủy và Văn bản số 2286/UBND-XDCB ngày 12/7/2023 của UBND tỉnh về việc triển khai Quyết định số 728/QĐ-TTg ngày 20/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 và các quy hoạch phân khu trên địa bàn tỉnh, hiện, các đơn vị của Sở và các Sở, ban, ngành trong toàn tỉnh đang khẩn trương tiến hành các bước trong quy trình tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch phân khu trên địa bàn tỉnh.

Với nhiệm vụ được giao trong triển khai thực hiện lập quy hoạch phân khu là cơ hội để ngành Xây dựng Bắc Ninh tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế, đóng góp của ngành trong sự phát triển giàu mạnh của tỉnh Bắc Ninh và sự phồn vinh của đất nước, ngành Xây dựng Bắc Ninh quyết tâm, dồn lực, kế thừa thành tựu tiếp tục phát triển, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra.