Ngắm 400 con rồng được chạm khắc tinh xảo trong ngôi đình cổ

Ngôi đình cổ thờ vua Ngô Quyền ở TP Hải Phòng thể hiện nghệ thuật chạm khắc tinh xảo của các nghệ nhân xưa, trong đó nổi bật là gần 400 con rồng với đủ các dáng vẻ độc đáo.

Đình Hàng Kênh tên chữ là Nhân Thọ đình, tọa lạc trên phố Nguyễn Công Trứ, quận Lê Chân, TP Hải Phòng. Theo các nguồn tài liệu, đặc biệt là nội dung bia “Sáng lập từ vũ bi ký”, muộn nhất đình Hàng Kênh cũng được khởi dựng vào cuối thế kỷ XVII. Trải qua hàng trăm năm biến động, đình được tu bổ, dựng lại vào năm Tân Hợi đời Tự Đức (1851). Năm 2006, 2007, đình Hàng Kênh được đầu tư kinh phí tu bổ, tôn tạo lớn nên ngày càng uy nghi, đẹp đẽ.

Đình thờ “Quốc tổ trung hưng” Ngô Quyền, người có công đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938, mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ lâu dài cho dân tộc Việt Nam. Trải qua hơn 300 năm thăng trầm của lịch sử, đình vẫn được bảo lưu gần như nguyên vẹn một công trình kiến trúc gỗ to lớn, bề thế, có kiến trúc hình chữ “công” gồm 7 gian tiền tế, 3 gian ống muống, 3 gian hậu cung.

Nét đặc sắc, độc đáo của đình Hàng Kênh là nghệ thuật điêu khắc chạm bong kênh, chạm thủng, chạm nổi trên các xà, cột, câu đầu, cánh gà, bẩy hiên, cốn, ván dong, cửa võng… tạo cho các mảng chạm khắc có không gian nhiều tầng, nhiều lớp. Bên trong và phía ngoài đình là một thế giới điêu khắc sống động với nhiều đề tài phong phú, đa dạng như rồng, mây, hoa lá, kỳ lân, phượng…

Đặc biệt ở hơn 100 mảng điêu khắc có gần 400 con rồng quấn quýt, hòa quyện cùng hoa lá, cỏ cây, chim, phượng thể hiện kỹ thuật chạm khắc tinh xảo.

Trên các mảng chạm trổ, thường ở trung tâm là rồng chầu hoa cúc mãn khai/mặt trời, giao long, rồng đàn, rồng ổ, rồng bố – mẹ – con quấn quýt bên nhau, rồng vuốt râu, rồng kéo chân phượng, trâu.

Đến đây, du khách cũng có thể ngắm nhìn những hình tượng khác như: Đôi rồng (mang yếu tố dương) chầu con trâu (mặt trăng/yếu tố âm), rồng nâng cá chép… Phải chăng, những người thợ dân gian xưa như muốn thông qua các tác phẩm điêu khắc này để gửi gắm khát vọng cầu âm dương hòa hợp, mưa thuận gió hòa, vạn vật sinh sôi nảy nở.

Nhờ bảo tồn được hàng trăm mảng chạm khắc gỗ tinh xảo với đề tài chủ đạo về con rồng đã đưa đình Hàng Kênh trở thành một bảo tàng nghệ thuật điêu khắc sống động.

Các nghệ nhân tài hoa xa xưa đã thực hiện nghệ thuật chạm nổi, chạm bong kênh, chạm thủng, đường nét chạm khắc thanh thoát khiến mọi người như lạc vào thế giới của rồng vô cùng sống động, hấp dẫn. Rồng như bay lượn, quấn quýt trong ngôi đình linh thiêng.

Trong văn hóa phương Đông, rồng là một trong tứ linh: Long – ly – quy – phụng, biểu tượng cho sức mạnh, quyền uy.

Ngoài hiên hay trên các tấm ván, dưới các chấn song đều có những mảng chạm hình rồng, mây, hoa lá cách điệu.

Qua tìm hiểu được biết, bên cạnh những mảng chạm khắc hình tượng rồng chiếm chủ yếu, đình Hàng Kênh còn có hơn 100 mảng chạm khắc các loài vật còn lại trong tứ linh.

Đình có 6 hàng cột gỗ lim. Toàn bộ khung chịu lực có 7 bộ vì với 42 cây cột cao hơn 5m, chu vi cột cái gần 2m, được kê trên những chân tảng đá xanh. Đặc biệt, đình còn giữ được nguyên vẹn hệ thống ván sàn lòng thuyền hiếm có. Mặt sàn được thiết kế tách biệt với mặt đất gần một mét giúp chống ẩm, bền vững.

Trước đình là một hồ bán nguyệt. Tại đây dựng một thủy đình để phục vụ cho biểu diễn múa rối nước. Trong hồ này có khá nhiều cá chép vàng. Nằm trong lòng đô thị đất Cảng tấp nập, không gian đình Hàng Kênh rộng khoảng 6.000m2 là nơi lưu giữ lớp trầm tích văn hóa làng xã truyền thống của vùng đất Dư Hàng Kênh xưa.

Đình Hàng Kênh được đánh giá là một kiến trúc tiêu biểu trong các ngôi đình Việt Nam. Với những giá trị kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, đình Hàng Kênh được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1962. Đông đảo người dân trong và ngoài nước thường đến đây chiêm bái, nghiên cứu và thưởng ngoạn.

Độc đáo ngôi đình cổ đất Cảng chạm khắc gần 400 con rồng.