Mối đe dọa nhằm vào trẻ em trên môi trường mạng năm 2024

Theo nghiên cứu của Liên Hợp quốc, tới 80% thanh niên thường xuyên tương tác với công cụ AI trong một ngày. Sự phát triển mạnh mẽ của AI đưa đến những ứng dụng mới, nhưng rủi ro về nội dung không phù hợp và độ an toàn mạng đã xuất hiện. Trong trường hợp sử dụng AI để chỉnh sửa ảnh, đặc biệt là trẻ em, nguy cơ lưu trữ hình ảnh và việc sử dụng chúng một cách không an toàn là một thách thức đáng quan ngại.

Các ứng dụng AI, đặc biệt là chatbot, đưa ra những mối đe dọa đặc biệt đối với trẻ em. Mặc dù một số chatbot có yêu cầu xác minh độ tuổi, nhưng vẫn có những nguy cơ về nội dung không phù hợp cho trẻ. Do khả năng nắm bắt độ tuổi thực sự của người dùng vẫn còn là một thách thức, khi một số trẻ em có thể giả mạo thông tin cá nhân của mình. Dưới đây là những mối đe dọa mà trẻ em có thể gặp phải trên môi trường mạng được các chuyên gia bảo mật tại hãng bảo mật Kaspersky dự đoán, cha mẹ cần lưu ý: 

Sự gia tăng của các cuộc tấn công độc hại vào game thủ trẻ

Với ngày càng nhiều người trẻ tuổi tham gia các hoạt động trực tuyến, tội phạm mạng có xu hướng kết bạn, tặng người chơi trẻ nhiều món quà giá trị hoặc hứa hẹn nhằm xây dựng lòng tin với nạn nhân. Sau khi có được sự tin tưởng, tội phạm mạng sẽ đánh cắp thông tin cá nhân bằng cách yêu cầu nạn nhân nhấp vào liên kết lừa đảo để tải tệp độc hại xuống thiết bị của họ được ngụy trang dưới dạng mod (phần mềm bên thứ ba giúp thay đổi đồ họa, lối chơi… so với trò chơi gốc) trò chơi.

Sự phát triển của thị trường FinTech dành cho trẻ em đánh dấu sự xuất hiện của những mối đe dọa mới

Hiện tại, nhiều ngân hàng ra mắt các gói sản phẩm và dịch vụ dành riêng cho trẻ em, bao gồm cả thẻ ngân hàng được thiết kế cho trẻ em từ 12 tuổi. Nhưng điều này khiến trẻ em trở thành nạn nhân của những cuộc vụ lợi tài chính từ những tác nhân lừa đảo. Thông qua các kỹ thuật lừa đảo xã hội, tội phạm mạng có thể lợi dụng lòng tin của trẻ em và yêu cầu chia sẻ thông tin thẻ ngân hàng hoặc chuyển tiền vào tài khoản của chúng.

Số lượng mối đe dọa nhà thông minh nhắm vào trẻ em sẽ tăng cao

Mặc dù số lượng các trường hợp đe dọa thiết bị nhà thông minh ngày càng gia tăng, các nhà sản xuất vẫn chưa tạo ra công nghệ miễn dịch mạng nhằm ngăn chặn các hành vi khai thác lỗ hổng tiềm năng. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc trẻ em có thể trở thành công cụ cho tội phạm trong một cuộc tấn công mạng.

Ví dụ, nếu một thiết bị thông minh trở thành một công cụ giám sát đầy đủ chức năng và khi một đứa trẻ ở nhà một mình, tội phạm mạng có thể liên hệ với chúng thông qua thiết bị và yêu cầu những thông tin nhạy cảm như tên, địa chỉ và thời gian cha mẹ chúng không có ở nhà – hoặc thậm chí cả thẻ tín dụng của bố mẹ. Trong trường hợp như vậy, hơn cả việc thiết bị bị hack, nguy cơ mất dữ liệu tài chính hoặc thậm chí là một cuộc tấn công vật lý có thể diễn ra.

Trẻ em vô tình tải các bản sao độc hại của các ứng dụng không có sẵn ở quốc gia của chúng

Nếu một ứng dụng không có sẵn trong khu vực, người dùng trẻ tuổi đôi khi sẽ tìm kiếm các ứng dụng thay thế, những ứng dụng đó thường là bản sao độc hại. Ngay cả khi chuyển sang các cửa hàng ứng dụng chính thức như Google Play, họ vẫn có nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.

Từ năm 2020 – 2022, các nhà nghiên cứu của Kaspersky đã phát hiện hơn 190 ứng dụng bị nhiễm Harly Trojan trên Google Play, khiến người dùng đăng ký các dịch vụ trả phí mà họ không hề hay biết. Ước tính về số lượt tải xuống các ứng dụng này là 4,8 triệu, nhưng con số thực tế có thể còn cao hơn.

Ông Andrey Sidenko, chuyên gia bảo mật và quyền riêng tư tại Kaspersky cho biết: “Như chúng ta có thể thấy, nhiều xu hướng đang diễn ra trong xã hội cũng đang ảnh hưởng đến trẻ em, khiến chúng trở thành mục tiêu tiềm năng của những kẻ tấn công. Điều này bao gồm cả sự phát triển, phổ biến của AI và nhà thông minh, cũng như sự mở rộng của thế giới trò chơi và ngành FinTech. Do đó, điều quan trọng là phải dạy trẻ những kiến thức cơ bản về an ninh mạng ngay từ khi còn nhỏ để không rơi vào bẫy của tội phạm mạng, những mối đe dọa mạng có thể xảy ra khi chơi game và cách bảo vệ dữ liệu cá nhân đúng cách. Tất cả những điều này giờ đây là kiến thức cần phải có không chỉ đối với người lớn mà còn đối với những người dùng nhỏ tuổi nhất”.

Các chuyên gia của Kaspersky khuyến nghị cách thức bảo vệ trẻ em bằng các biện pháp như luôn cập nhật về các mối đe dọa mới nhất và tích cực theo dõi các hoạt động trực tuyến của trẻ em, theo đó, bậc phụ huynh có thể tạo ra một môi trường trực tuyến an toàn hơn cho con mình.

Bên cạnh đó, phụ huynh phải trao đổi cởi mở với con trẻ về những rủi ro tiềm ẩn mà chúng có thể gặp phải trên mạng và hướng dẫn nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho con.

Trong bối cảnh môi trường mạng phức tạp và sự bùng nổ của công nghệ AI, bảo vệ an toàn mạng cho trẻ em trở thành một ưu tiên quan trọng. Cần có sự hợp tác giữa gia đình, giáo dục, và cơ quan chức năng để xây dựng môi trường mạng an toàn và bảo vệ trẻ em khỏi những mối đe dọa trực tuyến. Đồng thời, việc giáo dục trẻ em về những rủi ro mạng và cách bảo vệ bản thân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an toàn trên môi trường trực tuyến ngày càng phức tạp này.

Duy Trinh (t/h)