Mexico triển khai công nghệ mưa nhân tạo đối phó hạn hán kéo dài

Chính phủ Mexico tiến hành giai đoạn mới nhất của dự án gây mưa nhân tạo với hy vọng cải thiện lượng mưa giữa đợt nắng nóng lịch sử và nhiều tháng hạn hán. Dự án bắt đầu trong tháng 7 bao gồm bố trí máy bay bay vào những đám mây để giải phóng hạt iot bạc, giúp tạo thêm giọt nước và gia tăng lượng mưa.

Theo Bộ Nông nghiệp Mexico cho biết: “Dự án nhắm mục tiêu vào 62 đô thị tập trung ở phía bắc và đông bắc của đất nước nhằm đối phó với ảnh hưởng của hạn hán ở khu vực nông thôn và góp phần lấp đầy tầng ngậm nước”. Cơ quan này thực hiện biện pháp này ít nhất mỗi năm một lần từ năm 2020. Chính phủ tuyên bố thu được thành công đáng kể, dự án có hiệu quả 98% và thậm chí giúp dập tắt cháy rừng vào năm 2021.

Gây mưa nhân tạo (Cloud seeding) là công nghệ được phát hiện lần đầu tiên vào những năm 1940. Kể từ đó, nó đã được sử dụng ở khoảng 50 quốc gia, bao gồm cả Mỹ và Trung Quốc. Mexico cũng thử nghiệm công nghệ điều chỉnh thời tiết này trong hơn 7 thập kỷ qua.

Tuy nhiên, các nhà vật lý đám mây hàng đầu của Mexico bày tỏ lo ngại về tính khả thi của công nghệ. Fernando García García và Guillermo Montero Martínez, hai nhà vật lý đám mây ở Đại học tự trị quốc gia Mexico (Unam), cho biết: “Không có bằng chứng kỹ thuật gây mưa nhân tạo giúp tăng lượng mưa ở những khu kinh tế quan trọng và cũng không thể chắc chắc về ảnh hưởng bên ngoài vùng mục tiêu”

Dù chính phủ Mexico khẳng định hoạt động gây mưa nhân tạo năm 2021 làm tăng 40% lượng mưa so với dự báo, các nhà khoa học cho biết dự báo lượng mưa có độ biến động cao và bằng chứng không phản ánh gây mưa nhân tạo liên quan tới lượng mưa gia tăng. Họ theo dõi nghiên cứu gây mưa nhân tạo dài nhất thế giới từ năm 1948 tới 1970 và không thể rút ra kết luận thuyết phục. Theo giới nghiên cứu, gây mưa nhân tạo chỉ nên được xem như một yếu tố trong chiến lược quản lý tài nguyên nước tổng hợp.

Để kích thích tính năng tạo mưa, trước tiên các nhà khí tượng học cần tìm một đám mây. Sau đó sử dụng máy bay thông thường hoặc máy bay không người lái bơm các hạt iot bạc vào những đám mây đó, giúp tạo thêm giọt nước và gia tăng lượng mưa.

Nông dân ở miền bắc Mexico đang trải qua hạn hán nghiêm trọng. Đây là tháng nóng nhất trong lịch sử ở Mexico với nhiệt độ cao hơn 2,3 độ C so với mức trung bình. Nắng nóng giết chết gia súc, khiến giá thịt lợn và thịt bò tăng lên ở nhiều nơi trên đất nước. Quần thể đom đóm trong các khu rừng ẩm ướt cũng chết khô, ảnh hưởng tới du lịch. Ở biên giới giữa Mỹ và Mexico tại Mexicali, nhiệt độ ở mức 50,2 độ C, lập kỷ lục quốc gia. Ít nhất 167 người Mexico đã chết do nắng nóng. Tháng 6/2023 là tháng 6 khô nhất từ năm 1941 với lượng mưa thấp hơn 60% so với mức trung bình.

Ở cả đồng quê và thành phố, Mexico chưa chuẩn bị sẵn sàng cho những sự kiện khí hậu cực đoan. Các khu vực thành thị đang xuất hiện hiện tượng đảo nhiệt đô thị trong khi vùng nông thôn ngày càng biến thành sa mạc bỏ hoang.

Trong khi nhiệt độ toàn cầu tăng cao, nhiều quốc gia cũng ứng dụng mưa nhân tạo để tăng lượng mưa, giảm nhiệt độ. Tháng 6/2023, Malaysia cũng phải sản xuất mưa nhân tạo khi các con đập cạn kiệt nước, làm mùa màng thất thu.

Sự xuất hiện của El Nino chỉ là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng nắng nóng và khô hạn kỷ lục. Các nhà khoa học cho biết lượng khí thải nhà kính toàn cầu gia tăng là nguyên nhân chính gây ra sự nóng lên toàn cầu và làm trầm trọng thêm tác động của những hiện tượng thời tiết thông thường.