Liên Hợp Quốc: Rạn san hô Great Barrier nên được đưa vào danh sách “nguy hiểm”

Theo dõi MTĐT trên

Trong một báo cáo mới do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn công bố hôm 28/11, các nhà khoa học cho biết rạn san hô này đang đối mặt với các mối đe dọa lớn do khủng hoảng khí hậu và hành động cứu lấy nó cần phải được thực hiện với mức độ khẩn cấp cao nhất.

Báo cáo cho biết: “Nhóm sứ mệnh kết luận rằng di sản đang phải đối mặt với các mối đe dọa lớn có thể gây ra những tác động xấu đến các đặc điểm vốn có của nó và do đó đáp ứng các tiêu chí để ghi vào danh sách Di sản thế giới đang gặp nguy hiểm”.

Nhiệm vụ giám sát kéo dài 10 ngày của các nhà khoa học UNESCO vào tháng 3 diễn ra vài tháng sau khi Ủy ban di sản thế giới đưa ra khuyến nghị ban đầu liệt kê Rạn san hô Great Barrier của Úc là “đang gặp nguy hiểm” do tác động ngày càng nhanh của biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Vào thời điểm đó, cơ quan này đã kêu gọi Úc khẩn trương giải quyết các mối đe dọa ngày càng tồi tệ của cuộc khủng hoảng khí hậu, nhưng đã nhận được sự phản đối ngay lập tức từ chính phủ Úc.

Báo cáo nhiệm vụ cuối cùng được dự đoán từ lâu đưa ra các bước chính mà các nhà khoa học cho rằng cần phải thực hiện khẩn cấp, mặc dù bản báo cáo đã được công bố sau sáu tháng trì hoãn. Ban đầu dự kiến ​​công bố vào tháng 5 trước cuộc họp của Ủy ban di sản thế giới của UNESCO tại Nga, báo cáo đã bị hoãn lại do chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine.

Các khuyến nghị bao gồm cắt giảm phát thải khí nhà kính, đánh giá lại các dự án và chương trình tín dụng được đề xuất, đồng thời tăng cường các nguồn tài chính để cuối cùng bảo vệ các rạn san hô.

Trải dài gần 133.000 dặm vuông và là nơi sinh sống của hơn 1.500 loài cá và hơn 400 loài san hô cứng, rạn san hô Great Barrier là một hệ sinh thái biển cực kỳ quan trọng trên Trái đất.

Theo Tổ chức Great Barrier Reef.Nó cũng đóng góp 4,8 tỷ đô la hàng năm cho nền kinh tế Úc và hỗ trợ 64.000 việc làm trong ngành du lịch, đánh cá và nghiên cứu.

Nhưng khi hành tinh tiếp tục ấm lên, do lượng khí nhà kính trong khí quyển ngày càng tăng, sự tồn tại lâu dài của rạn san hô đã bị đe doạ. Các đại dương nóng lên và axit hóa do khủng hoảng khí hậu đã dẫn đến tình trạng tẩy trắng san hô trên diện rộng. Năm ngoái, các nhà khoa học nhận thấy mức độ san hô sống trên toàn cầu đã giảm một nửa kể từ năm 1950 do biến đổi khí hậu, đánh bắt quá mức và ô nhiễm.

Viễn cảnh cũng nghiệt ngã tương tự, với các nhà khoa học dự đoán rằng khoảng 70% đến 90% tổng số san hô sống trên khắp thế giới sẽ biến mất trong 20 năm tới. Đặc biệt, rạn san hô Great Barrier đã phải hứng chịu nhiều sự kiện tẩy trắng hàng loạt tàn khốc kể từ năm 2015, do nhiệt độ đại dương cực kỳ ấm lên do đốt các nhiên liệu hóa thạch như than, dầu và khí đốt.

Trong các nhiệm vụ giám sát của UNESCO, các nhà quản lý rạn san hô đã phát hiện ra rằng rạn san hô Great Barrier đang phải chịu sự tẩy trắng hàng loạt lần thứ sáu do căng thẳng nhiệt do biến đổi khí hậu gây ra. Các cuộc khảo sát trên không đối với khoảng 750 rạn san hô cho thấy tình trạng tẩy trắng lan rộng khắp rạn san hô, với tình trạng tẩy trắng nghiêm trọng nhất được quan sát thấy ở các khu vực phía bắc và trung tâm.

Hiện tượng tẩy trắng xảy ra khi san hô bị tước mất nguồn thức ăn. Với điều kiện tồi tệ hơn, san hô có thể chết đói và chuyển sang màu trắng khi bộ xương cacbonat của nó lộ ra.

Jodie Rummer, phó giáo sư sinh vật biển tại Đại học James Cook ở Townsville, trước đây đã chia sẻ với CNN: “Ngay cả những loài san hô khỏe nhất cũng cần gần một thập kỷ để phục hồi. Vì vậy, chúng tôi đang thực sự đánh mất cơ hội phục hồi đó. Chúng tôi đang nhận được các sự kiện tẩy trắng liên tiếp, các đợt nắng nóng liên tiếp. Và san hô không thích nghi với những điều kiện mới này.”

Vài tuần trước, các nhà khoa học toàn cầu thuộc Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc đã công bố một báo cáo đáng báo động kết luận rằng với mỗi sự kiện nóng lên cực đoan, các hệ sinh thái quan trọng của hành tinh như rạn san hô Great Barrier đang bị đẩy vào mối đe doạ sinh tồn.

Khi các nhà nghiên cứu trong nhiệm vụ đánh giá tình trạng thảm khốc của một trong bảy kỳ quan thiên nhiên của thế giới, họ đã chứng kiến ​​cuộc khủng hoảng khí hậu đã thay đổi mạnh mẽ hệ thống rạn san hô như thế nào.

Ủy ban di sản Thế giới sẽ đưa ra quyết định về việc liệu rạn san hô có nên được chính thức dán nhãn là “đang gặp nguy hiểm” vào năm tới hay không, sau khi UNESCO biên soạn một báo cáo kỹ lưỡng hơn bao gồm các phản hồi từ chính phủ liên bang và tiểu bang Úc.

Tuấn Khang (T/h)