Làm sao để phát triển thương mại điện tử bền vững?
Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng và Chính phủ trong nhiều năm qua, thương mại điện tử đã trở thành một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số và tiềm năng phát triển thương mại điện tử trong tương lại còn rất lớn. Năm 2023, thương mại điện tử Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng 25%, thuộc nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Hiện nay, thương mại điện tử đang chiếm khoảng 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Hơn 80% người dùng Internet đã mua sắm trực tuyến.
TS. Võ Trí Thành, Chuyên gia kinh tế cho rằng, để phát triển thương mại điện tử bền vững, cần quan tâm đến câu chuyện về thể chế, về xử lý tranh chấp và bảo vệ người tiêu dùng. Theo TS Võ Trí Thành, Chuyên gia kinh tế, trong quá trình phát triển thương mại điện tử, khu vực thương mại truyền thống, khu vực bán lẻ dần dần bị thu hẹp, đó là một phần của quá trình phát triển nhưng cũng có thể tạo ra những tác động không mong muốn. Đây là việc chúng ta phải quan tâm về mặt chính sách, để không ai bị thiệt thòi, bỏ lại phía sau.
Cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các nền tảng thương mại điện tử cũng như cơ quan quản lí nhà nước.
Theo bà Lại Việt Anh – Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số, việc hiện thực hóa kì vọng xuất khẩu thương mại điện tử đạt hơn 11 tỉ USD vào năm 2027 (theo số liệu nghiên cứu của Access Partnership) là một bài toán đường dài. Theo đó, cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các nền tảng thương mại điện tử cũng như từ cơ quan quản lí nhà nước.
Tiêu dùng xanh và bền vững là xu hướng nổi trội trên toàn thế giới. Vì thế hàng hoá Việt Nam để vươn ra thị trường toàn cầu, chúng ta cần cân nhắc rất nhiều đến yếu tố phát triển bền vững.
Từ góc độ này, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số trong thương mại điện tử cũng sẽ có vai trò nhất định. Ví dụ, khách hàng có yêu cầu về truy xuất hàng hoá, đảm bảo được vùng trồng, không vi phạm về chặt phá rừng hoặc đảm bảo yêu cầu bảo vệ môi trường, chống rác thải… Chúng ta giải quyết tất cả vấn đề đó bằng cách số hoá của quy trình sản xuất chuỗi giá trị, áp dụng đến từng khâu của quy trình của sản xuất… Đó là những yếu tố mà thương mại điện tử phải áp dụng để nâng cao tính cạnh tranh cho hàng hoá Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Với những nỗ lực của Chính phủ trong việc kết nối dữ liệu giữa cơ quan quản lý nhà nước và những nền tảng thương mại điện tử lớn thời gian qua, bà Lại Việt Anh tin tưởng rằng sẽ giúp lĩnh vực thương mại điện tử giải quyết được nhiều bài toán về thực thi pháp luật, về thể chế trong tương lai, từ câu chuyện bảo vệ người tiêu dùng, xử lý hành vi không lành mạnh trên môi trường điện tử.
Phương Nam