Lai Châu: Nhiều “bất thường” của một số gói thầu vệ sinh cần được làm rõ?

(Xây dựng) – Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh Lai Châu (Công ty môi trường Lai Châu) trúng nhiều gói thầu vệ sinh môi trường, công nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhưng có nhiều điểm “lạ” cần cơ quan chức năng làm rõ như giá trúng rất sát giá gói thầu, có gói thầu chỉ tiết kiệm gần 300 nghìn đồng trên gói thầu trị giá hơn 3,5 tỷ đồng, có gói thầu chỉ một nhà thầu tham gia hay bỏ giá cao rồi “bất ngờ” giảm sâu để loại đối thủ đã bỏ giá tốt hơn mình.

Trung tâm Hành chính tỉnh Lai Châu.

Theo tìm hiểu, Công ty Môi trường Lai Châu (Công ty chuyển đổi theo Quyết định số 1652/QĐ-UBND ngày 20/10/2009 của UBND tỉnh Lai Châu) có địa chỉ tại số 16 đường Hoàng Quốc Việt, tổ 16, phường Tân Phong, thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu, người đại diện theo pháp luật là ông Trần Xuân Hoành. Hoạt động trong lĩnh vực xử lý, vệ sinh môi trường, vệ sinh công cộng, chăm sóc duy trì cảnh quan.

Được biết, Công ty Môi trường Lai Châu đã tham gia đấu 44 gói thầu, trúng 36 gói, tổng giá trị trúng thầu khoảng 94 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là các gói thầu vệ sinh công nghiệp tại trụ sở một số cơ quan hành chính tỉnh Lai Châu hoặc gói vệ sinh môi trường trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

Từ các gói thầu mà Công ty này trúng, chúng tôi thấy có một số dấu hiệu “bất thường” trong quá trình đấu và trúng thầu cần được các cơ quan chức năng tỉnh Lai Châu xem xét, làm rõ.

Dù bỏ giá cao hơn, nhưng Công ty Môi trường Lai Châu vẫn trúng thầu do bên Công ty Suluck bị loại bởi tính hợp lệ của E-HSDT. Do đó, tiết kiệm cho ngân sách chỉ 284 nghìn đồng.

Cụ thể như tại gói thầu “Vệ sinh công nghiệp, vệ sinh môi trường khu Trung tâm Hành chính – Chính trị tỉnh Lai Châu năm 2023” do Ban quản lý trung tâm Hành chính – Chính trị tỉnh Lai Châu là chủ đầu tư có 2 nhà thầu tham dự là Công ty Môi trường Lai Châu và Công ty Cổ phần công nghệ môi trường Suluck (gọi tắt là Công ty Suluck).

Tại gói thầu này, có 2 điểm “bất thường” cần được xem xét:

Một là, Công ty Suluck là một doanh nghiệp có kinh nghiệm đấu thầu và thực hiện trong lĩnh vực vệ sinh môi trường, đã từng trúng nhiều gói thầu vệ sinh công nghiệp, môi trường như: Gói thầu Cung cấp dịch vụ vệ sinh tại khu vực khuôn viên trường Đại học Bách Khoa năm 2023-2024 trị giá 1,85 tỷ đồng hoặc như gói cung cấp dịch vụ vệ sinh công nghiệp tại trường Đại học Hà Nội 2023 với giá 2,89 tỷ đồng.

“Lạ” ở chỗ, tại gói thầu “Vệ sinh công nghiệp, vệ sinh môi trường khu trung tâm Hành chính – Chính trị tỉnh Lai Châu năm 2023”, Công ty Suluck lại bị trượt bởi tính hợp lệ E-HSDT, tức là Công ty Suluck đăng tải, cung cấp bảo lãnh dự thầu không đúng theo mẫu của hồ sơ mời thầu (HSMT) và địa chỉ bên thụ hưởng không chính xác do vậy không có căn cứ chấp thuận bảo lãnh dự thầu – gây bất lợi cho chủ đầu tư.

“Đây là những lỗi kỹ thuật rất sơ đẳng mà chẳng mấy nhà thầu gặp phải trong quá trình làm hồ sơ tham gia đấu thầu, nhiều trường hợp, các nhà thầu có thoả thuận “ngầm”, cố tình tạo lỗi để 1 hoặc một số bên tự trượt, nhằm tạo điều kiện cho bên còn trúng thầu”, Luật sư Lê Hữu Linh, chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực đấu thầu, đấu giá chia sẻ.

Hai là, chính việc Công ty Suluck bị loại bởi lý do trên nên Công ty Môi trường Lai Châu đã nghiễm nhiên trúng thầu với giá 3.528.409.769 đồng, tiết kiệm cho ngân sách chỉ 284.017 đồng, tỷ lệ tiết kiệm là 0,0087%. Trong khi đó Công ty Suluck đã bỏ thầu thấp hơn, giá 3.351.259.168 đồng, tiết kiệm khoảng 92 triệu đồng nhưng không trúng thầu.

Chỉ tiết kiệm 4,29 triệu đồng cho ngân sách do chỉ có Công ty Môi trường Lai Châu đấu thầu.

Đối với gói thầu “Vệ sinh môi trường, thu gom, vận chuyển rác thải khu vực phường Tân Phong, Đông Phong, xã San Thàng năm 2023, do Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Lai Châu là chủ đầu tư, nhà thầu là Công ty Môi trường Lai Châu đã trúng thầu với giá 8.315.952.020 đồng, tiết kiệm ngân sách chỉ 4,29 triệu đồng, tỷ lệ là 0,52%. Sở dĩ nhà nhà thầu này trúng với tỷ lệ tiết kiệm siêu thấp là bởi gói thầu này vắng bóng các nhà thầu tham dự, Công ty Môi trường Lai Châu một mình 1 “đường đua”.

Đặc biệt, tại gói thầu vệ sinh môi trường tại thị trấn Nậm Nhùn, do Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nậm Nhùn là chủ đầu tư, thời gian thực hiện tháng 3-12/2023, đơn vị này cũng trúng thầu với giá 1.251.392.267 đồng nhưng cách trúng thầu cũng đầy “bất ngờ”.

Bất ngờ ở chỗ, gói thầu này có 2 đơn vị tham gia đấu, mọi yêu cầu hồ sơ, kỹ thuật, kinh nghiệm cả 2 nhà thầu đều đạt, nhưng giá dự thầu của Công ty Môi trường Lai Châu cao hơn đơn vị còn lại nhưng vẫn trúng thầu. Cụ thể, Công ty Môi trường Lai Châu bỏ giá 1.544.928.737 đồng trong khi Công ty Cổ phần cây xanh nước sạch vệ sinh môi trường bỏ giá chỉ 1.255.741.021,02 đồng, tức là thấp hơn gần 300 so với giá mà Công ty Môi trường Lai Châu đấu nhưng vẫn không trúng thầu.

Không hiểu vì sao, Công ty Môi trường Lai Châu lại có động thái đầy “bất ngờ”, tự giảm giá dự thầu xuống còn 1.251.392.276,97 đồng (giảm hơn 293 triệu đồng, tương đương 19%), trong khi phía Công ty Cổ phần cây xanh nước sạch vệ sinh môi trường giữ nguyên giá dự thầu. Lúc này, phía Công ty Môi trường Lai Châu lại thấp hơn khoảng 4 triệu đồng so với giá Công ty Cổ phần cây xanh nước sạch vệ sinh môi trường bỏ thầu, do đó phía Công ty Môi trường Lai Châu trúng thầu.

Câu chuyện tương tự ở gói thầu vệ sinh môi trường đô thị trên địa bàn huyện Phong Thổ năm 2023, khi đấu, Công ty Môi trường Lai Châu bỏ giá cao hơn đối thủ nhưng sau đó lại giảm hơn 500 triệu đồng, tương đương 15% để trúng thầu.

Bỏ thầu giá cao rồi bất ngờ giảm sâu để loại đối thủ bỏ giá thấp nhất, UBND tỉnh Lai Châu cần là rõ có hay không việc “bảo kê”, “thông thầu” trong trường hợp này?

Theo Luật sư Lê Hữu Linh, việc Công ty Môi trường Lai Châu bất ngờ điều chỉnh giá xuống 293 rồi hơn 500 triệu đồng ở 1 số gói thầu so với giá dự thầu ban đầu là dấu hiệu “bất thường” cần phải xem xét. Tại sao đơn vị này không bỏ giá thấp ngay từ đầu? Thêm nữa, tại sao sau giảm giá, có những gói thầu mức giá chỉ thấp hơn giá của nhà thầu đang bỏ giá dự thầu thấp nhất chỉ có 4-5 triệu đồng? Liệu có ai đó thông đồng, tiếp tay cho Công ty Môi trường Lai Châu chăng?

Ở các gói thầu khác cũng có những dấu hiệu “lạ” như Công ty Môi trường Lai Châu liên tục trúng thầu với giá chỉ thấp hơp giá gói thầu mấy triệu đồng thậm chí chỉ tiết kiệm cho ngân sách chưa đến 300 nghìn đồng/giá trị gói thầu 3,5 tỷ đồng hoặc tiết kiệm chỉ 4,29 triệu đồng/gói thầu trị giá 8,32 tỷ đồng. Có gói thầu đơn vị này bỏ giá cao hơn nhà thầu khác vẫn trúng thầu vì nhà thầu khác bị loại bởi những lý do sơ đẳng mà gần như chẳng nhà thầu nào vấp phải nếu đã tham gia đấu thầu một cách nghiêm túc – Luật sư Linh phân tích thêm.

Qua đó, kiến nghị UBND tỉnh Lai Châu chỉ đạo kiểm tra, làm rõ các dấu hiệu “bất thường” nói trên, đảm bảo lành mạnh, công bằng trong tổ chức đấu thầu nhằm tạo sân chơi công bằng cho các doanh nghiệp và tăng tỷ lệ tiết kiệm tối đa cho ngân sách.