Khánh Hòa sau 12 năm thi hành Luật Khoáng sản 2010: Đề xuất tháo gỡ khó khăn để phù hợp với tình hình phát triển mới – Khai thác tài nguyên bền vững để phát triển kinh tế – xã hội

(TN&MT) – Sau 10 năm thực hiện Luật Khoáng sản, hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã từng bước chuyển biến tích cực, các tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác khoáng sản đã có ý thức chấp hành pháp luật, đầu tư công nghệ chế biến hiện đại, chế biến sâu nhằm tăng năng suất và hiệu quả nguồn tài nguyên, đóng góp tăng thu ngân sách Nhà nước, giải quyết việc làm cho người lao động.
Sau khi Luật Khoáng sản năm 2010 có hiệu lực, UBND tỉnh chỉ đạo và ban hành: Quyết định số 34/2014/QĐ-UBND ngày 27/12/2014 về Quy định quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa; Quyết định số 09/2019 QĐ-UBND ngày 9/5/2019 của UBND tỉnh về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 34/2014/QĐ-UBND ngày 27/12/2014 của UBND tỉnh ban hành Quy định quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa và Quyết định số 354/QĐ-UBND ngày 8/2/2017 về việc ban hành Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Tính đến tháng 6/2021, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có 43 Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dụng thông thường (được UBND tỉnh cấp) còn hiệu lực. Ngoài ra, còn một số dự án nạo vét lòng hồ chứa thủy lợi: Cam Ranh (phê duyệt năm 2016 – 2019: khối lượng nạo vét: 270.420m3, được gia hạn năm 2020), Tà Rục (phê duyệt năm 2016 – 2019, khối lượng nạo vét: 282.000m3; gia hạn năm 2020), Suối Dầu (phê duyệt năm 2021, thời hạn 2 năm, khối lượng nạo vét 501.280m3), Hoa Sơn (phê duyệt năm 2021, thời hạn 2 năm; khối lượng nạo vét 73.670m3).
Nhờ đó, ngành công nghiệp khai khoáng đã đóng góp tăng thu ngân sách Nhà nước, giải quyết việc làm cho người lao động. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang có nhiều công trình xây dựng hạ tầng giao thông, cụm công nghiệp, khu công nghiệp, khu kinh tế, đặc biệt là công trình trọng điểm quốc gia như các tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông đoạn Nha Trang – Cam Lâm, Nha Trang – Buôn Ma Thuột, Nha Trang – Vân Phong, vì vậy, việc phát triển ngành công nghiệp khai khoáng theo hướng bền vững là yêu cầu rất quan trọng. Ngoài hoạt động khai thác khoáng sản đất, đá, cát làm vật liệu xây dựng, trên địa bàn Khánh Hòa còn có hoạt động khai thác nước khoáng phục vụ sinh hoạt (nước đóng chai) và hoạt động ngâm tắm phục vụ du lịch.
Hằng năm, UBND tỉnh giao Sở TN&MT chủ trì xây dựng và thực hiện chương trình tuyên truyền phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động khoáng sản: Phổ biến đến các đối tượng cán bộ, công chức quản lý từ UBND cấp huyện, thị xã, thành phố đến UBND cấp xã; Phổ biến và tuyên truyền các quy định mới có liên quan đến các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Lồng ghép tuyên truyền phổ biến pháp luật bảo vệ môi trường gắn trách nhiệm của chủ giấy phép khai thác khoáng sản, trách nhiệm ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường.
Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như: Một số đơn vị thực hiện chưa tốt các biện pháp bảo vệ môi trường, làm ảnh hưởng đến đời sống người dân và môi trường. Tình trạng phát sinh bụi tại các mỏ đá ảnh hưởng đến đời sống của người dân quanh khu vực mỏ, xe vận chuyển làm hư hỏng đường giao thông chưa được kịp thời sửa chữa làm ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân tại các địa phương; Điển hình như một số mỏ khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn TP. Cam Ranh, huyện Vạn Ninh và huyện Diên Khánh.
Theo lãnh đạo Sở TN&MT, thời gian tới, Sở tiếp tục chỉ đạo rà soát việc chấp hành lắp đặt trạm cân và camera giám sát sản lượng khai thác tại các mỏ để kiểm tra việc khai thuế của doanh nghiệp; yêu cầu các doanh nghiệp cam kết bốc xếp, vận chuyển khoáng sản đúng tải trọng thiết kế của phương tiện vận tải, xuất hóa đơn để tránh thất thu thuế; đồng thời, yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân khai thác, chế biến khoáng sản phải chấp hành nghiêm các quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường.
Kiên quyết đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy phép khai thác mỏ theo thẩm quyền đối với các đơn vị đã được thanh tra, kiểm tra, đã chỉ ra các sai phạm nhưng không khắc phục; Xử lý nghiêm các đơn vị, địa phương thực hiện không đúng các quy định về quản lý khoáng sản; Thu hồi các mỏ đã được cấp phép nhưng nhiều năm chưa đưa vào khai thác. Thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản, thu hút các dự án áp dụng công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường, nâng cao hiệu quả sử dụng khoáng sản.