Kế hoạch “Phát triển rừng trồng sản xuất gỗ lớn giai đoạn 2024 – 2030”

Theo nghiên cứu của các chuyên gia Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, trên cơ sở áp dụng phương pháp của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), lượng carbon được hấp thụ bởi rừng nghèo khoảng 30 – 140 tấn/ha, rừng trung bình trong khoảng 175 – 320 tấn/ha và rừng giàu trong khoảng 480 – 1.000 tấn/ha. Ngoài ra, rừng nguyên sinh có khả năng lưu giữ carbon nhiều hơn khoảng 60% so với rừng trồng. Để thu hẹp khoảng cách này, nhà khoa học khuyến cáo người dân tăng cường trồng rừng gỗ lớn.

Trong năm 2023, Việt Nam lần đầu bán được hơn 10 triệu tín chỉ carbon, thu về hơn 50 triệu USD. Đây là tín hiệu đáng mừng cho ngành lâm nghiệp có thể tham gia thị trường tín chỉ carbon thế giới. Ông Trần Quang Bảo – Cục trưởng Cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT) nhận định, phát triển thị trường tín chỉ carbon ở Việt Nam lúc này là phù hợp. Điều này sẽ giúp Việt Nam tiến gần hơn và bắt kịp với xu hướng tăng trưởng xanh của thế giới, đồng thời giúp người dân có thêm nguồn thu. Lâm nghiệp là lĩnh vực đang phát thải âm và được đánh giá là có nhiều tiềm năng để thực hiện trao đổi, chuyển nhượng hay thương mại hóa tín chỉ carbon rừng.

Theo Cục Lâm nghiệp, khi giao dịch trên thị trường tín chỉ carbon, các chủ rừng sẽ có thêm động lực để tiếp tục giữ rừng, bảo vệ rừng ngày càng tốt hơn. Bên cạnh đó, họ còn được nâng cao nhận thức về giá trị của rừng và ngày càng có trách nhiệm hơn, cũng như hình thành tư duy sản xuất, quản trị rừng chuyên nghiệp hơn, từ bỏ dần thói quen xâm hại rừng.

Việt Nam hiện đóng cửa rừng tự nhiên ít nhất đến năm 2030, do đó rừng đặc dụng, phòng hộ (khoảng 7 triệu héc-ta) phải giữ nguyên. Phần còn lại, khoảng 4 triệu héc-ta rừng phòng hộ cần để phục hồi. Như vậy, tổng diện tích rừng có thể khai thác, sản xuất chỉ vào khoảng 4 triệu héc-ta trên cả nước.

Theo Kế hoạch “Phát triển rừng trồng sản xuất gỗ lớn giai đoạn 2024 – 2030” mà Bộ NNPTNT vừa ban hành, đến năm 2030, tổng diện tích rừng trồng sản xuất gỗ lớn đạt khoảng 1 triệu héc-ta, trong đó duy trì diện tích rừng trồng gỗ lớn hiện có là 500 nghìn héc-ta và phát triển mới giai đoạn 2024 – 2030 khoảng 450 nghìn – 550 nghìn héc-ta.

Cùng với đó, Bộ đặt mục tiêu nâng cao năng suất rừng trồng thâm canh cây keo, bạch đàn và các loài cây lâm nghiệp khác trung bình đạt 20m3/ha/năm vào năm 2025 và 22m3/ha/năm vào năm 2030; giá trị thu nhập từ rừng trồng sản xuất tăng bình quân khoảng 1,5 – 2 lần/đơn vị diện tích so với năm 2020; nâng cao chuỗi giá trị sản xuất lâm nghiệp. Kế hoạch cũng vạch rõ 6 vùng trồng tập trung 500.000ha rừng mới.

Theo ông Trần Lâm Đồng – Phó Giám đốc Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam, khâu chọn lựa giống cho rừng trồng rất quan trọng, bởi nhiều nghiên cứu của Viện đã chỉ ra thực tế năng suất rừng trồng đang có sự suy thoái. Viện Khoa học lâm nghiệp đã tập hợp các giống cây rừng năng suất vào tài liệu dạng sổ tay để phổ biến cho người dân ở từng địa phương.

Ngoài 2 loài cây phổ biến là keo và bạch đàn, ông Đồng lưu ý người dân có thể trồng thêm các loài lâm sản ngoài gỗ có giá trị kinh tế cao dưới tán rừng như sâm Lai Châu, tam thất hoang, khôi tía, sa nhân, ba kích, thảo quả và nhiều loại cây dược liệu khác như đẳng sâm, bách bộ, kim tuyến… Một số loài vừa cho gỗ vừa cho hạt có giá trị cao gồm mắc ca, sơn tra, trám đen, trám trắng, dổi ăn hạt, cây óc chó…