Hội An: Đột phá đi đầu áp dụng tính tiền rác thải theo thể tích

Luật Bảo vệ Môi trường (BVMT) năm 2020 và nghị định số 08/2022/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT (Nghị định 08) có một số điểm mới quy định cách tính chi phí dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH).

Theo đó, căn cứ thu phí rác thải dựa theo khối lượng và thể tích được thực hiện chậm nhất là ngày 31/12/2024. Từng địa phương có thể quy định tính phí rác thải ở các thời điểm khác nhau, nhưng chậm nhất là đến ngày 31/12/2024.

Một nội dung mới khác được quy định tại Luật BVMT là cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối thu gom vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân khi các đối tượng này không thực hiện phân loại rác, không sử dụng bao bì đúng quy định.

Đi đầu trong triển khai các quy định trên, thành phố Hội An đang tiến hành thí điểm cách thức “tính tiền rác hằng tháng bằng thể tích, cân nặng thông qua túi ni lông” thay cho phương án thu phí rác truyền thống.

Theo thông tin từ ông Nguyễn Thế Hùng, Phó chủ tịch UBND TP Hội An, mô hình mới này đang được thí điểm tại phường Cẩm Nam, với sự đồng thuận ngày càng tăng từ cộng đồng. Thay vì đóng tiền rác theo mức cố định như trước đây, người dân hiện tại sẽ chi tiền mua túi ni-lông phù hợp với lượng rác thải họ sinh ra. “Trong tương lai, hộ nào dùng nhiều thì túi rác càng to, tương đương với tiền phí sẽ cao”, ông Hùng nói.

Từ khi triển khai chương trình kể trên, các hộ gia đình có thể mua các loại túi ni-lông với các dung tích khác nhau, gồm loại 10 lít, 15 lít, 20 lít và lớn nhất là 40 lít. Theo mức giá được quy đổi, loại túi ni-lông 10 lít có giá gần 1.900 đồng, túi 15 lít, giá 5.000 đồng, loại 20 lít, giá 7.500 đồng, loại 30 lít, giá 10.000 đồng và loại 40 lít, giá 15.000 đồng.

Theo cách thu phí rác thải truyền thồng, lâu nay mỗi tháng người dân tại Hội An sẽ đóng tiền cho công ty vệ sinh môi trường, với mức thu bình quân 30.000 đồng/hộ gia đình. Cách thu này được đánh giá là không công bằng giữa các hộ gia đình. Vì người làm phát sinh rác thải ít cũng phải đóng tiền bằng người làm phát sinh rác thải nhiều.

Hiện nay, với “mệnh giá” 30.000 đồng, các hộ gia đình sẽ mua được 16 túi loại 10 lít, với loại 15 lít thì sẽ mua được 6 túi, loại 20 lít sẽ mua được 4 túi… Theo ngày luân phiên trong tuần, xe thu gom rác sẽ tới các khu dân cư để chở rác đi. Nhân viên công ty môi trường sẽ trực tiếp bán các loại túi ni-lông này cho người dân, người dân sẽ trả tiền tương ứng số túi cần mua.

Phương pháp tính tiền rác hằng tháng bằng thể tích, cân nặng thông qua túi ni lông không chỉ nhằm mục đích bảo vệ môi trường lâu dài mà còn tạo ra sự công bằng và nâng cao ý thức của người dân trong việc quản lý và xử lý rác thải sinh hoạt. Với việc áp dụng thu phí theo thể tích, thành phố Hội An hy vọng có thể giảm thiểu vấn đề quá tải rác thải, đồng thời thúc đẩy việc phân loại rác tại nguồn, nhằm tối ưu hóa quá trình xử lý.

Đối diện với vấn đề quá tải rác thải từ nhiều năm qua, Hội An đã không ngừng nỗ lực trong việc tìm kiếm giải pháp hiệu quả. Tính đến nay, 60-80% hộ dân tại Hội An đã thực hiện phân loại rác tại nguồn theo quy định. Thêm vào đó, việc triển khai quy định về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 cũng là một bước tiến quan trọng.

Đại diện chính quyền Hội An nhấn mạnh rằng việc áp dụng thu phí rác theo khối lượng, thể tích không hề dễ dàng, đòi hỏi sự chấp nhận và thích ứng từ phía người dân. Tuy nhiên, với sự kiên nhẫn và quyết tâm của chính quyền địa phương, Hội An hy vọng mô hình này sẽ trở thành động lực trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng.

Điều quan trọng là không chỉ áp dụng mô hình mới mà còn cần phải xây dựng và cải thiện hạ tầng xử lý, phân loại, thu gom rác thải. Trong tương lai gần, thành phố Hội An kỳ vọng có thể nhân rộng mô hình thu phí theo thể tích hoặc khối lượng, sau khi hoàn thành xây dựng nhà máy xử lý rác theo công nghệ hiện đại vào giữa năm 2024.