Hoàn tất công bố cáo trạng vụ Trương Mỹ Lan và đồng phạm

Cáo trạng của VKSND Tối cao kết luận: Trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến tháng 10/2022, Trương Mỹ Lan (sinh năm 1956, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) đã thâu tóm, nắm giữ trên thực tế số lượng cổ phần gần tuyệt đối của Ngân hàng SCB (85% – 91,5% cổ phần), qua đó trở thành cổ đông có “quyền lực” để chỉ đạo, điều hành; thực chất là thao túng toàn bộ hoạt động của Ngân hàng SCB, phục vụ cho các mục đích khác nhau của mình.

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa diễn ra ngày 6/3. Ảnh: Thành Chung.

Trương Mỹ Lan cùng nhiều đồng phạm đã thực hiện một chuỗi hành vi gồm: Tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại Ngân hàng SCB; thành lập một số đơn vị thuộc Ngân hàng SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của Trương Mỹ Lan. Thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty “ma”, thuê nhiều cá nhân; câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm.

Thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm; tạo lập số lượng rất lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ Ngân hàng SCB; lập phương án rút tiền, “cắt đứt” dòng tiền sau giải ngân; bán nợ xấu, bán các khoản cấp tín dụng trả chậm để giảm dư nợ tín dụng, giảm nợ xấu, để che giấu sai phạm; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước làm trái công vụ.

Cơ quan tố tụng đã phân loại các nhóm bị cáo để xác định rõ hành vi và tính chất phạm tội. Trong đó với nhóm bị cáo thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và pháp nhân liên quan (gồm 12 bị cáo), cáo trạng xác định: Từ ngày 26/2/2019 đến ngày 12/9/2022, theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, Bùi Văn Dũng (lái xe) đã vận chuyển số tiền 108.878 tỷ đồng và hơn 14,757 triệu USD từ Ngân hàng SCB về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (193-203 Trần Hưng Đạo) hoặc về hầm B1, Tòa nhà Sherwood (127 Pasteur) hoặc giao, đưa cho một số cá nhân theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan. Số tiền trên, Lan sử dụng để trả nợ tiền mua các bất động sản; mua cổ phần các dự án và sử dụng vào các mục đích cá nhân khác.

Từ ngày 1/1/2012 đến ngày 31/12/2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của ngân hàng SCB sử dụng vào các mục đích khác nhạu. Hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan đã gây hậu quả thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 64.621 tỷ đồng. Từ ngày 9/2/2018 đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của Ngân hàng SCB số tiền hơn 304.096 tỷ đồng, gây thiệt hại số tiền hơn 129.372 tỷ đồng.

Bị cáo Đinh Văn Thành (sinh năm 1971, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB, bị Cơ quan Cảnh sát điều tra – Bộ Công an ra quyết định truy nã) vì đã giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan lập hồ sơ vay vốn khống, rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu quả thiệt hại đặc biệt lớn. Trong đó từ ngày 28/6/2012 đến ngày 19/10/2017, Thành ký hợp thức hồ sơ 147 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 42.770 tỷ đồng. Từ ngày 9/2/2018 đến ngày 6/12/2020 giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan chiếm đoạt số tiền hơn 189.103 tỷ đồng và gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB hơn 99.677 tỷ đồng.

Nhóm bị can bị xét xử về hành vi: “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” có 31 bị cáo. Theo cáo trạng, Nguyễn Văn Thanh Hải (sinh năm 1966, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB) đã giúp sức cho Trương Mỹ Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, sử dụng vào các mục đích của Lan, gây hậu quả đặc biệt lớn. Cụ thể, từ ngày 28/6/2012 đến ngày 30/12/2020, Nguyễn Văn Thanh Hải đã ký hợp thức 649 khoản vay tại Ngân hàng SCB, có tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 hơn 467.560 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB hơn 369.818 tỷ đồng.

Nhóm bị cáo bị xét xử về hành vi: “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” có 15 bị cáo. Cáo trạng xác định bị cáo Nguyễn Thị Thu Sương, (sinh năm 1974, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB, hiện bị Cơ quan Cảnh sát điều tra – Bộ Công an ra quyết định truy nã) đã giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu quả đặc biệt lớn. Cụ thể, từ ngày 25/7/2012 đến ngày 30/7/2013, Nguyễn Thị Thu Sương đã ký hợp thức 79 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB gần 7.000 tỷ đồng.

Nhóm bị cáo bị xét xử về hành vi: “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” thuộc nhóm các công ty thẩm định giá có 7 bị cáo. Cáo trạng xác định, bị cáo Trần Văn Nhị (sinh năm 1976, Phó Giám đốc Công ty TNHH Hãng Kiểm toán và Định giá ATC, Chi nhánh TP.HCM) đã thống nhất với Trần Thị Mỹ Dung (sinh năm 1985, nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), Bùi Ngọc Sơn (sinh năm 1989, nguyên Phó Giám đốc Phòng Tái thẩm định Ngân hàng SCB) liên hệ, thỏa thuận để Trần Thị Kim Ngân (sinh năm 1989, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thẩm định giá Thiên Phú) phát hành 2 chứng thư thẩm định giá ghi lùi ngày, nâng khống giá trị tài sản để Ngân hàng SCB đưa vào hợp thức hồ sơ thế chấp, hồ sơ vay vốn, giải ngân cho 65 khoản vay, rút tiền cho Trương Mỹ Lan sử dụng. Tổng dư nợ các khoản vay trên tính đến ngày 17/10/2022 là hơn 127.384 tỷ đồng. Hành vi của Trần Văn Nhị đã gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 110.064 tỷ đồng.

Nhóm bị cáo bị xét xử về hành vi: “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” có 2 bị cáo. Theo cáo trạng, từ ngày 20/11/2012 đến ngày 26/12/2018, bị cáo Phạm Thu Phong (sinh năm 1972, nguyên Trưởng ban Kiểm soát Ngân hàng SCB) đã buông lỏng quản lý, không thực hiện đầy đủ, đúng chức năng nhiệm vụ quy định của Ban Kiểm soát và Trưởng ban Kiểm soát, thiếu kiểm tra giám sát hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng SCB nên đã không phát hiện được, ngăn chặn kịp thời, có biện pháp xử lý đối với các sai phạm của Ngân hàng SCB trong việc hợp thức hồ sơ cho vay, giải ngân 403 khoản vay để Trương Mỹ Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây thiệt hại cho SCB số tiền hơn 90.317 tỷ đồng.

Trong khi đó, nhóm bị cáo thuộc Đoàn Thanh tra, Tổ Giám sát Ngân hàng SCB và Lãnh đạo Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước bị truy tố và xét xử về hành vi: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”. Cáo trạng xác định, nhằm che giấu thực trạng tài chính đặc biệt yếu kém và các sai phạm của Ngân hàng SCB để ngân hàng này không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và tiếp tục được tái cơ cấu, Trương Mỹ Lan trực tiếp gặp gỡ bàn bạc, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn (sinh năm 1966, nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước), Trưởng đoàn thanh tra và chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn (sinh năm 1973, nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) tiếp xúc, đặt vấn đề, trực tiếp đưa tiền cho Đỗ Thị Nhàn 5,2 triệu USD và đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong Đoàn thanh tra. Trên cơ sở đó, Đỗ Thị Nhàn chỉ đạo thành viên trong Đoàn báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của Ngân hàng SCB; cố tình che giấu, bưng bít, làm nhẹ để có lợi cho Ngân hàng SCB và tiếp tục kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho Ngân hàng SCB được tái cơ cấu.

Bị cáo Đỗ Thị Nhàn đã nhận tiền từ Ngân hàng SCB với số tiền đặc biệt lớn là 5,2 triệu USD để chỉ đạo cấp dưới báo cáo và ban hành dự thảo kết luận thanh tra không khách quan, không trung thực, không đúng thực trạng tài chính của Ngân hàng SCB, bao che, bưng bít sai phạm của ngân hàng này. Theo kết luận của cáo trạng, hành vi nhận tiền để làm trái công vụ của Đoàn thanh tra đã tạo điều kiện cho Trương Mỹ Lan và đồng phạm thực hiện rút tiền và sử dụng tiền trái pháp luật tại Ngân hàng SCB, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng với số tiền hơn 514.102 tỷ đồng.

Ngoài ra, cáo trạng của VKSND Tối cao cũng xác định, bị cáo Nguyễn Cao Trí (sinh năm 1970, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư và quản lý giáo dục Văn Lang; Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Capella) đã thỏa thuận và nhiều lần nhận tổng số tiền 1.000 tỷ đồng của Trương Mỹ Lan để chuyển nhượng 31,22% vốn điều lệ Công ty cổ phần cao su công nghiệp do Nguyễn Cao Trí sở hữu, chuyển nhượng vốn điều lệ Công ty cổ phần Sài Gòn Đại Ninh và đầu tư dự án tại huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh.

Khi biết Trương Mỹ Lan bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” vào ngày 7/10/2022, thì đến ngày 21 và 22/10/2022, Nguyễn Cao Trí đã chỉ đạo Bùi Anh Tuấn soạn thảo các văn bản thanh lý Hợp đồng ủy thác đầu tư 31,22% vốn điều lệ Công ty Cổ phần Cao su Công nghiệp; điều chỉnh giá và thanh lý Hợp đồng chuyển nhượng 10% vốn điều lệ tại Công ty Văn Lang rồi hẹn gặp và yêu cầu Hồ Quốc Minh là người đứng tên sở hữu cổ phần giúp cho Trương Mỹ Lan ký hồ sơ thanh lý Hợp đồng đã được soạn trước. Sau đó Nguyễn Cao Trí đưa cho các cá nhân đứng tên hộ ký hợp thức, hoàn thiện thủ tục thanh lý, ghi lùi ngày trong các văn bản. Việc Nguyễn Cao Trí tự ý lập các biên bản thanh lý hợp đồng với Hồ Quốc Minh là nhằm chiếm đoạt số tiền 1.000 tỷ đồng của Trương Mỹ Lan, phạm vào tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.