Hậu quả của biến đổi khí hậu: Các nước đang phát triển ”tổn thương” nhiều nhất

Người đứng đầu tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh cho rằng, các nền kinh tế phát triển phải chịu trách nhiệm về phần lớn lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính trong suốt chiều dài lịch sử của những nước này.

Tổng Thư ký A.Guterres hôm 10-9 đã đến thăm một số khu vực của Pakistan bị lũ lụt tàn phá nhằm nâng cao nhận thức của thế giới về hậu quả của biến đổi khí hậu.

Phát biểu trong cuộc họp báo ở thành phố cảng Karachi sau khi chứng kiến thiệt hại tồi tệ ở miền Nam Pakistan, ông A.Guterres nói: “Tôi đã chứng kiến nhiều thảm họa trên thế giới nhưng tôi chưa bao giờ thấy thảm họa khí hậu ở quy mô này”.

Pakistan thường có những trận mưa lớn trong mùa gió mùa hằng năm, điều này rất quan trọng đối với nông nghiệp và nguồn cung cấp nước ở quốc gia này. Tuy nhiên, năm nay, những trận mưa như trút nước chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ qua, các sông băng tan chảy nhanh chóng ở miền Bắc trong nhiều tháng trước ở nước này đã gây áp lực lên các tuyến đường thủy.

Sau trận lũ lụt chưa từng có trong lịch sử, hơn 30% lãnh thổ Pakistan đã bị nhấn chìm, gần 1.400 người thiệt mạng, ảnh hưởng tới khoảng 33 triệu người, phá hủy 2 triệu ngôi nhà và cơ sở kinh doanh, cuốn trôi 7.000km đường bộ, làm sập 500 cây cầu.

Vị trí địa lý đã khiến Pakistan trở thành một trong những nước có nguy cơ chịu thiệt hại vì biến đổi khí hậu cao nhất thế giới. Một số chuyên gia kinh tế nhận định, tác động lan tỏa của thảm họa trên có thể khiến con số thiệt hại lên tới 15-20 tỷ USD, sẽ xuất hiện với độ trễ mà theo chuyên gia kinh tế Shahrukh Wani (Đại học Oxford) là có thể phải mất nhiều tháng để xác định toàn diện.

Các quốc gia Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) thải ra 80% lượng khí thải hiện nay. Trong khi đó, Pakistan là nước có lượng phát thải thấp, chiếm chưa tới 1% lượng phát thải toàn cầu. Theo Tổ chức môi trường Germanwatch (Đức), quốc gia này xếp thứ 8 trong danh sách những nước dễ bị tổn thương nhất trước thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu.

Theo Chính phủ Pakistan và nhiều chuyên gia, cơn đại hồng thủy ở Pakistan cho thấy, các nước đang phát triển đang phải mang lấy gánh nặng như thế nào từ biến đổi khí hậu. Bộ trưởng Bộ Biến đổi khí hậu Pakistan Sherry Rehman yêu cầu các nước giàu phải chịu trách nhiệm về những “đóng góp” của họ đối với biến đổi khí hậu và vi phạm lời hứa về viện trợ và giới hạn phát thải.

“Mất mát và thiệt hại” là cụm từ được các nhà đàm phán sử dụng tại các hội nghị thượng đỉnh về khí hậu hằng năm của Liên hợp quốc để chỉ các tác động do biến đổi khí hậu gây ra. Tuy nhiên, trong khi tất cả 165 quốc gia tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu đều cho rằng, việc này đang xảy ra, không có thỏa thuận nào đạt được về việc ai phải bồi thường cho vấn đề này. Đó là một phần nguyên nhân khiến các cuộc đàm phán G20 gần đây ở Bali (Indonesia) thất bại.

Trong bối cảnh Pakistan đang phải gánh chịu thảm họa lũ lụt, Tổng Thư ký Liên hợp quốc đã kêu gọi cộng đồng quốc tế thiết lập một cơ chế mới về xóa nợ cho các nước bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu.

Pakistan sẽ đứng đầu khối các nước đang phát triển trong các cuộc đàm phán tại hội nghị về biến đổi khí hậu (COP27) vào tháng 11 tới ở Ai Cập. Hội nghị năm nay được dự báo là sẽ căng thẳng, khi cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra ở châu Âu khiến nhiều quốc gia phải tái sử dụng nhiên liệu hóa thạch để bù đắp thiếu hụt nguồn cung, cũng như bối cảnh gia tăng các thảm họa khí hậu.