Giảm thuế nhập khẩu tác động thế nào đến các doanh nghiệp thép nội địa?

Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh thuế xuất nhập khẩu thép nhằm hạ nhiệt đà tăng của giá thép nội địa

Mới đây, CTCP Chứng khoán VNDirect đã công bố báo cáo đánh giá cổ phiếu ngành thép dưới tác động của dự thảo điều chỉnh sửa đổi mức thuế xuất nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép.

Theo đó, Bộ Tài chính có đề xuất về sửa đổi mức thuế xuất nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép, cụ thể: Tăng thuế xuất khẩu phôi thép từ 0% lên 5% và giảm 5 – 10% thuế nhập khẩu một số mặt hàng thép (từ mức 15 – 25%).

Dưới góc độ quan sát của VNDirect, trong trường hợp được Chính phủ thông qua, thuế suất sửa đổi sẽ phần nào ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của CTCP Tập đoàn Hòa Phát (HPG), trong khi CTCP Thép Pomina (POM) và CTCP Thép Việt Ý (VIS) là những doanh nghiệp được hưởng lợi.

Tại báo cáo thị trường thép 6 tháng đầu năm, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho hay, trung bình giá thép xây dựng nội địa trong quý II/2021 đạt 16,7 triệu đồng/tấn, tăng mạnh 50% so với cùng kỳ năm 2020 và 39% so với thời điểm cuối năm 2020.

Trong dự thảo, Bộ Tài chính cho rằng giá thép cao đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân của các dự án đầu tư công và tăng chi phí đầu vào của nhiều ngành sản xuất. Do đó, Bộ trình Chính phủ phương án điều chỉnh mức thuế suất, nhằm hạ nhiệt đà tăng của giá thép, cụ thể như sau:

“Dự thảo sẽ được trình Chính phủ nghiên cứu trước khi có hiệu lực chính thức. Chúng tôi cho rằng tác động của việc điều chỉnh thuế lần này sẽ không quá lớn đối với các doanh nghiệp thép đang niêm yết”, báo cáo của VNDirect nêu.

Trong trường hợp chênh lệch giá phôi trong nước và quốc tế không quá lớn, các doanh nghiệp có thể sẽ hạn chế xuất khẩu và chuyển sang bán trong nước hoặc tập trung cán thép thành phẩm.

Tuy nhiên, điều không thể phủ nhận là nguồn cung thép gia tăng sẽ phần nào tác động đến giá thép nội địa. Bên cạnh đó, mức thuế 5% đối với sản phẩm phôi thép sẽ ảnh hưởng nhẹ đến các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm này.

Đối với HPG, nếu công ty vẫn duy trì việc xuất khẩu phôi thép như trong 6 tháng đầu năm và chịu toàn bộ phần thuế tăng lên, thì theo đánh giá của VNDirect, lợi nhuận trước thuế của HPG có thể giảm 435 tỷ đồng (tương đương 1,3% lợi nhuận dự báo cả năm 2021 của VNDirect).

Ngoài ra, do nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm dự kiến bị giảm thuế là không quá lớn, trong khi giá thép xây dựng Việt Nam đang thấp hơn 8% so với Trung Quốc, do đó rủi ro thép nhập khẩu cạnh tranh với thép nội địa là thấp, theo quan điểm của nhóm nghiên cứu.

Tác động của việc tăng 5% thuế xuất khẩu mặt hàng phôi thép

Theo số liệu của VSA, các doanh nghiệp thép nội địa (chỉ tính thành viên của VSA) đã xuất khẩu 748.756 tấn phôi thép vuông trong 5 tháng đầu năm 2021.

Đáng chú ý, HPG là doanh nghiệp xuất khẩu phôi thép vuông lớn nhất, với 560.262 tấn, trong khi TungHo là doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu phôi vuông/tổng sản lượng tiêu thụ thép của doanh nghiệp lớn nhất (22%). Như vậy, theo VNDirect, nếu mức thuế xuất khẩu tăng từ 0% lên 5% có thể sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực nhất đến TungHo và HPG.

Đánh giá về tác động của việc giảm 5 – 10% thuế nhập khẩu một số mặt hàng thép xây dựng lên các doanh nghiệp thép niêm yết, nhóm nghiên cứu VNDirect nhận định là không đáng kể. “Dù không có đủ số liệu về sản lượng thép xây dựng nhập khẩu của Việt Nam nhưng chúng tôi tin rằng số liệu này là không đáng kể”, báo cáo nhấn mạnh.

Có 3 nguyên nhân được chỉ ra như sau: 

Thứ nhất, tính từ đầu năm 2020, giá thép xây dựng nội địa của Việt Nam thường xuyên thấp hơn so với Trung Quốc và hiện tại đang ở mức thấp hơn 8%.

Thứ hai, các doanh nghiệp xuất khẩu thép vào Việt Nam sẽ phải chịu thêm chi phí vận chuyển.

Thứ ba, theo Quyết định 918/QĐ-BCT, các sản phẩm thép dài nhập khẩu vào Việt Nam đang chịu mức thuế tự vệ 7,9% từ ngày 22/03/2021 – 21/03/2022, trước khi bị giảm xuống mức 6,4% từ ngày 22/03/2022 – 31/03/2023.

Như vậy, nếu như mức thuế nhập khẩu được giảm 5 – 10% thì giá thép xây dựng Việt Nam vẫn đang rẻ hơn khoảng 20% so với giá thép nhập khẩu. Cũng trong dự thảo của Bộ Tài chính, nhu cầu nhập khẩu đối với các sản phẩm thép dài được đề xuất giảm thuế nhập khẩu lần này cũng không quá lớn.

Do đó, VNDirect cho rằng tác động của việc giảm thuế nhập khẩu đến các doanh nghiệp thép nội địa là không đáng kể./.