Gia tăng nhiễu loạn trên máy bay do sự nóng lên toàn cầu

Khi tiếp xúc với không khí lạnh ở độ cao, không khí nóng lên ở mặt đất gây ra nhiều nhiễu loạn hơn. Điều này làm thay đổi hành trình của hành khách và phi hành đoàn nhưng cũng hạn chế tải trọng của máy bay.

“Hãy về chỗ ngồi và thắt dây an toàn, chúng ta đang đi qua một vùng gió xoáy” là thông điệp có thể sẽ được lặp lại thường xuyên hơn trên các chuyến bay trong những năm tới. Vấn đề đang được đặt ra: sự nóng lên toàn cầu và một trong nhiều tác động của nó vừa không mong muốn vừa không ngờ tới.

Một nghiên cứu của nhà khoa học Paul Williams thuộc Đại học Reading, Vương quốc Anh được công bố gần đây trên tạp chí Geophysical Research Letters cho thấy những nhiễu loại rõ ràng ngày càng tăng trong hơn 40 năm qua. Những nhiễu loạn này không phải do mây hay bão đi qua mà xảy ra khi bầu trời “trong xanh”.

Tuyến đường hàng không nhộn nhịp nhất thế giới là tuyến xuyên Đại Tây Dương giữa châu Âu và Bắc Mỹ. Từ năm 1979 đến năm 2020, số lượng nhiễu loạn mạnh mà máy bay ghi nhận đã tăng từ 17,7 giờ trong một năm lên 27,4 giờ, hay hơn 55%. Đối với nhiễu loạn trung bình, được ghi nhận từ 70 giờ đến 96,1 giờ (+37%) và cuối cùng, nhiễu loạn nhẹ tăng từ 466,5 giờ đến 546,8 giờ. Nếu chúng ta tính tất cả các loại nhiễu loạn cộng lại, trong 40 năm, con số đã tăng từ 554,2 giờ/năm lên 670,3 giờ/năm.

Đối với hành khách và phi hành đoàn, những xáo trộn này thường chỉ giới hạn ở việc bị trói vào ghế trong nhiều phút, đôi khi là gặp phải những chấn động thực sự trên máy bay có nguy cơ bị ngã, va vào vật thể hoặc đập đầu vào khoang hành lý vì không thắt chặt dây an toàn. Mặt khác, đối với các hãng hàng không, vấn đề còn nghiêm trọng hơn vì sự nhiễu loạn này làm tăng tốc độ hao mòn của máy bay và chi phí thực hiện bảo trì.

Theo một nhà khí tượng học tham gia nghiên cứu, chỉ riêng đối với Mỹ, ước tính nhiễu loạn tạo ra chi phí bổ sung hơn 150 triệu USD. Điều thứ hai còn cho thấy rằng Bán cầu Bắc bị ảnh hưởng bởi những xáo trộn này gấp đôi so với Bán cầu Nam và chúng xảy ra thường xuyên hơn vào mùa Thu và mùa Đông. Nghiên cứu cho thấy tình trạng nhiễu loạn gia tăng cũng ảnh hưởng đến các tuyến bay thường xuyên qua châu Âu, Trung Đông và Nam Đại Tây Dương.

Sự gia tăng bất ổn này có nguồn gốc từ sự nóng lên toàn cầu. Khí thải CO2 làm không khí ấm hơn; không khí ấm áp này tiếp xúc với không khí lạnh ở độ cao gây ra những thay đổi đột ngột về gió và dòng chảy. Dòng máy bay phản lực nổi tiếng cũng băng qua Đại Tây Dương, thường tăng tốc các chuyến bay theo hướng Tây-Đông trong vài năm và làm chậm các chuyến bay theo hướng Đông-Tây nhiều hơn và không khí nóng hạn chế trọng tải tiềm tàng của máy bay.

Đặc biệt, nhà khoa học đứng đầu nghiên cứu kêu gọi các hãng hàng không và dịch vụ kiểm soát không lưu hãy đầu tư vào việc phát hiện và dự đoán sự nhiễu loạn bầu khí quyển khi trời trong xanh (tên khoa học là TAC).

An Đông (T/h)