Đi 30km chỉ hết 7 phút, tại sao tàu siêu tốc ở Thượng Hải vẫn ‘ế ẩm’?

Thượng Hải hiện đang vận hành hệ thống tàu đệm từ thương mại siêu tốc duy nhất trên thế giới. Tuyến tàu này được xây dựng từ tháng 3/2001, và bắt đầu mở cửa cho người dân sử dụng từ ngày 1/1/2004.

Tuyến tàu đệm từ do Công ty TNHH Phát triển Vận tải Maglev Thượng Hải điều hành và chạy từ 06:45 đến 21:30 hàng ngày, với các chuyến cách nhau từ 15 đến 20 phút. Vé một chiều có giá 50 tệ hoặc 40 tệ cho những hành khách có biên lai hoặc giữ cuống vé máy bay. Vé khứ hồi có giá 80 tệ và vé VIP có giá gấp đôi giá vé tiêu chuẩn.

Với tốc độ tối đa, tàu chỉ mất 7 phút 20 giây để đi hết quãng đường 30 km. Tàu có thể đạt vận tốc 350 km/h trong 2 phút, và tốc độ hoạt động tối đa có thể đạt được là 431 km/h.

Năm 2007, cơ quan điều hành con tàu siêu tốc này cho biết, với 4 triệu hành khách trong năm 2006, hệ thống đã có thể tự trang trải chi phí hoạt động. Tỷ lệ chi phí được đưa ra là: 64% cho tiền điện, 19% cho bảo trì và 17% tiền vận hành/dịch vụ hỗ trợ; dù vậy không có số tiền cụ thể nào được đưa ra. Tỷ lệ chi phí cho tiền điện cao là do thời gian chuyến đi ngắn và tốc độ vận hành cao.

Một bài viết trên Asia Times năm 2007 đánh giá, tại Trung Quốc, một số dự án cơ sở hạ tầng được gọi là “dự án hình ảnh”, hoặc dự án điểm nhấn. Những dự án này được khởi công và xây dựng không phải vì sự thuận tiện hoặc lợi ích của người dân mà chủ yếu để “thể hiện sự tiên tiến và đánh bóng hình ảnh của Trung Quốc”.

Tuyến tàu siêu tốc hiện đại lại được đánh giá không thành công về mặt thương mại. Bởi vì công nghệ độc đáo của nó, tuyến tàu này không thể liên kết với hệ thống vận tải ngầm của Thượng Hải. Du khách thường phàn nàn rằng tàu đệm từ không thực sự đưa họ đến bất cứ nơi nào thuận tiện, họ vẫn phải bắt taxi để đến điểm cần đến. Vé tàu cũng khá đắt, khiến các hành khách không mấy mặn mà. Do đó, các chuyến tàu thường trống tới 80% và việc thua lỗ cũng là điều dễ hiểu.

Theo thông tin từ truyền thông Trung Quốc, do chi phí vận hành quá lớn và thiếu hành khách, Công ty Vận tải Maglev Thượng Hải được cho là lỗ từ 500 đến 700 triệu tệ mỗi năm. Trong những năm đầu hoạt động, công ty điều hành tàu đã lỗ hơn 1 tỷ tệ.