Còn nhiều bất cập, thiếu sót trong công tác quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản

Tuy nhiên, hoạt động khai thác khoáng sản không phép, trái phép còn diễn ra khá phổ biến, gây thất thu ngân sách, phá vỡ cân bằng sinh thái, gây ô nhiễm môi trường… đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống dân sinh. Thực tế này đã được Kiểm toán nhà nước (KTNN) chỉ rõ trong các cuộc kiểm toán chuyên đề về công tác quản lý nhà nước về TNKS những năm vừa qua.

Kiểm toán tài nguyên khoáng sản là trọng tâm kiểm toán của KTNN

Thực trạng hoạt động quản lý, khai thác TNKS tại Việt Nam trong những năm qua cho thấy, các Bộ, ngành trung ương và các cấp chính quyền địa phương còn thiếu sự đồng bộ, tồn tại nhiều hạn chế, thiếu sót trong việc quản lý, khai thác và sử dụng TNKS, dẫn đến việc quản lý, sử dụng tài nguyên còn lãng phí, thiếu hợp lý, làm cho nguồn TNKS đứng trước nguy cơ bị cạn kiệt.

Trước thực trạng trên, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đặc biệt quan tâm, đưa ra nhiều chính sách, giải pháp theo hướng hiệu quả, bền vững, đảm bảo môi trường và an ninh, quốc phòng; trong đó nhấn mạnh KTNN là công cụ hữu hiệu góp phần nâng cao hiệu quả trong việc quản lý và khai thác TNKS.

Xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của TNKS đối với sự phát triển của đất nước, những năm qua, TNKS được lựa chọn là một trong những chủ đề kiểm toán trọng tâm của KTNN. Đơn cử, năm 2013, KTNN tổ chức kiểm toán chuyên đề “Cấp giấy phép và quản lý nhà nước về khai thác TNKS giai đoạn 2009-2012” tại Bộ Tài nguyên và Môi trường và 25 tỉnh, thành phố. Năm 2017, KTNN tiếp tục kiểm toán chuyên đề “Công tác quản lý nhà nước về TNKS giai đoạn 2014-2016” tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công Thương và 8 tỉnh, thành phố.

Gần đây, trong năm 2022, KTNN đã tổ chức cuộc kiểm toán chuyên đề “Công tác quản lý nhà nước về TNKS giai đoạn 2017-2021” với phạm vi kiểm toán tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam và 28 tỉnh, thành phố trên cả nước. Các phát hiện qua hoạt động kiểm toán đã chỉ rõ những bất cập, hạn chế, thiếu sót cần khắc phục trong công tác quản lý và khai thác TNKS, từ đó đưa ra các kiến nghị có giá trị thực tiễn cao.

Trong chuyên đề này, phạm vi kiểm toán “Công tác quản lý nhà nước về TNKS giai đoạn 2017-2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và các tỉnh: Yên Bái, Thừa Thiên- Huế, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Hà Giang, Phú Thọ, Thái Bình, Bình Định, Bình Phước, Cao Bằng” là một minh chứng tiêu biểu. Kết quả kiểm toán đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về TNKS giai đoạn 2017-2021. Cụ thể:

Bất cập trong xác định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản

Liên quan đến việc thực hiện đấu giá quyền thăm dò và khai thác khoáng sản, KTNN chỉ ra hàng loạt vấn đề nổi cộm: Địa phương chậm triển khai thực hiện việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường; không công khai tên tổ chức, tên loại khoáng sản và vị trí khu vực đề nghị thăm dò khoáng sản trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và Báo Đấu thầu; đưa vào kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản không thuộc quy hoạch, không phù hợp với quy hoạch.

Thậm chí, tỉnh Hà Giang đã phê duyệt Kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản với 67 điểm mỏ chủ yếu là đá vôi, cát sỏi làm vật liệu xây dựng trong giai đoạn 2017-2021, nhưng tỉnh Hà Giang lại chưa thực hiện đấu giá.

Trong quản lý, theo dõi tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cũng tồn tại nhiều vấn đề. Cụ thể, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (nay là Cục Khoáng sản Việt Nam) đã theo dõi, tổng hợp không đầy đủ công tác tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản ở các tỉnh. Tuy nhiên, KTNN cũng chỉ rõ, Quyết định số 1051/QĐ-BTNMT đã được Bộ TNMT ban hành ngày 27/5/2021 nhưng vẫn chưa có đủ căn cứ để xác định giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Trong khi đó, việc phê duyệt bổ sung tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của 13 Quyết định tại Bộ TNMT chưa đảm bảo quy định tại Điều 6 Nghị định số 67/2019/NĐ-CP. Việc xác định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với mỏ đồng Sin Quyền, mỏ đồng Vi Kẽm khi xác định lần đầu và các lần tiếp theo còn có sự khác biệt do Bảng giá tính thuế tài nguyên của địa phương ban hành tạo ra nhiều cách hiểu khác nhau.

Vì thế, KTNN đã kiến nghị Bộ TNMT cần thực hiện kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc xác định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, rà soát ra thông báo hằng năm giai đoạn 2018-2022 đối với 02 mỏ đồng Sin Quyền và Vi Kẽm.

Cũng liên quan đến việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, KTNN phát hiện 3 tỉnh: Bình Phước, Phú Thọ, Bắc Kạn đã xác định trữ lượng để tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là trữ lượng khai thác; tỉnh Cao Bằng và Tuyên Quang ban hành văn bản phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và gửi cơ quan Thuế chậm; tỉnh Thái Bình ban hành văn bản tạm dừng việc nộp tiền cấp quyền không đúng đối tượng; có địa phương chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp xử lý đối với số nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, đến ngày 31/12/2021, số nợ được KTNN xác định lên tới 957 tỷ đồng.

Trước những bất cập này, KTNN kiến nghị Bộ TNMT chỉ đạo các đơn vị có liên quan kiểm tra xác định, làm rõ cơ sở tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với một số Quyết định để đảm bảo thu đúng, đủ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Quy hoạch và quản lý quy hoạch thiếu đồng bộ

Đánh giá về công tác quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và than bùn giai đoạn 2016-2020, KTNN cho biết, tỉnh Bắc Kạn không ban hành Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản theo quy định; các tỉnh Bắc Kạn, Hà Giang, Bình Định đã thực hiện điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chưa phù hợp.

Còn tại tỉnh Yên Bái, tỉnh này quy hoạch thiếu nội dung “Đánh giá môi trường chiến lược theo từng giai đoạn”. Trong khi đó, tỉnh Phú Thọ, Bình Định không thực hiện lấy ý kiến các cơ quan chuyên môn, không làm rõ các ý kiến, đề nghị của Bộ Xây dựng, Bộ TNMT trước khi ban hành Quyết định phê duyệt bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Còn tại tỉnh Bình Định, địa phương này chưa dự báo được nhu cầu đất san lấp phục vụ cho các công trình trọng điểm. Đáng lưu ý, KTNN phát hiện diện tích cấp giấy phép khai thác khoáng sản đến năm 2020 tại tỉnh Thái Nguyên vượt Nghị quyết của Chính phủ. Chưa hết, quy hoạch, cấp phép đất san lấp tại tỉnh còn chưa theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Theo đánh giá của KTNN, việc thực hiện cấp phép thăm dò, khai thác của một số địa phương chưa đảm bảo quy định của Luật Khoáng sản; hồ sơ cấp phép chuyển nhượng chưa đảm bảo quy định; Sở TNMT chưa yêu cầu các đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản bổ sung, chỉnh sửa, làm rõ các nội dung trong thiết kế cơ sở dự án khai thác khoáng sản theo yêu cầu tại các Báo cáo thẩm định của Sở Xây dựng trước khi trình phê duyệt đối với 09 dự án khai thác khoáng sản.

Liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường, KTNN nêu rõ, trong giai đoạn 2017-2020, Tổng cục Môi trường mới thực hiện xác nhận 23 dự án hoàn thành công trình bảo vệ môi trường trên tổng số 160 báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tại 4 địa phương có tình trạng dự án đã đi vào khai thác nhưng chưa có Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Vì vậy, kiến nghị được KTNN nhấn mạnh là Bộ TNMT cần chỉ đạo Tổng cục Môi trường thường xuyên rà soát, đôn đốc các dự án khai thác khoáng sản thuộc trường hợp cấp giấy phép môi trường hoàn thiện các thủ tục để cấp phép theo quy định; tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý các dự án không có giấy phép môi trường.

Thực tế khai thác không tuân thủ giấy phép được cấp

Đánh giá về công tác quản lý sau cấp phép, đối với giấy phép do Bộ TNMT cấp, KTNN nêu rõ, còn đơn vị được cấp phép thăm dò không nộp, chậm nộp báo cáo định kỳ; có 71 giấy phép khai thác khoáng sản chậm nộp và 07 giấy phép khai thác khoáng sản không nộp báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản. Có 24 giấy phép không nộp và 58 giấy phép nộp chậm báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đã khai thác.

Đồng thời, còn 16 đơn vị với 17 giấy phép có sản lượng khai thác vượt công suất khai thác, trong đó có 13 giấy phép có sản lượng khai thác vượt công suất khai thác trên 15%, cá biệt có 05 giấy phép mà sản lượng khai thác vượt công suất khai thác tới trên 100%.

Trước những bất cập này, KTNN kiến nghị Bộ TNMT chỉ đạo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam khẩn trương thực hiện xử lý theo quy định đối với các đơn vị được cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản nhưng không nộp, nộp chậm báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản và báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đã khai thác, đặc biệt là xử lý các đơn vị khai thác vượt công suất.

Đối với giấy phép của các địa phương cấp, KTNN phát hiện 02 địa phương bổ nhiệm Giám đốc điều hành mỏ không đạt tiêu chuẩn quy định. Có giấy phép khai thác còn hiệu lực nhưng vẫn chưa thực hiện xây dựng cơ bản; mỏ chưa tiến hành khai thác nhưng chậm xây dựng cơ bản.

Một số địa phương có tình trạng đơn vị không làm thủ tục thuê đất nhưng vẫn thực hiện khai thác nhiều năm; chưa hoàn chỉnh thủ tục đất đai nhưng đã thực hiện khai thác; được cấp phép khai thác nhưng chưa hoàn thiện thủ tục giao đất, thuê đất. Thậm chí, có tỉnh đã phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản nhưng chưa tính tiền thuê đất…

Chưa kể, nhiều doanh nghiệp giấy phép đã hết hạn hoặc tạm dừng nhưng vẫn khai thác; khai thác khi chưa có thiết kế mỏ; khai thác các loại khoáng sản khác không có trong giấy phép. Có doanh nghiệp sử dụng vật liệu nổ khai thác nhưng không có sản lượng báo cáo định kỳ và kê khai thuế; nhưng lại có doanh nghiệp không sử dụng vật liệu nổ hoặc sử dụng rất ít nhưng vẫn có sản lượng khai thác lớn.

KTNN còn phát hiện tình trạng địa phương ban hành quyết định đóng cửa mỏ nhưng đơn vị chưa nộp đủ tiền ký quỹ bảo vệ môi trường; có địa phương ban hành quyết định phê duyệt đề án đóng cửa mỏ nhưng các đơn vị không thực hiện.

Thêm vào đó, có đơn vị bị thu hồi giấy phép thuộc trường hợp phải đóng cửa mỏ nhưng đơn vị chưa lập đề án và tổ chức thực hiện đóng cửa mỏ. Tuy nhiên, UBND tỉnh cũng chưa xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Đáng chú ý, KTNN dẫn ra con số 145 mỏ đã hết hạn giấy phép nhưng đơn vị chưa hoàn thành các thủ tục thực hiện đóng cửa mỏ…

Nhiều tỉnh chưa khoanh định và phê duyệt khu vực cấm hoạt động khoáng sản

KTNN xác định, đến hết năm 2021, còn 6/11 địa phương được kiểm toán chưa thực hiện khoanh định và phê duyệt khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản; 8 địa phương đã phê duyệt trước thời điểm Luật Khoáng sản năm 2010 có hiệu lực nhưng chưa làm thủ tục phê duyệt lại và nhiều địa phương chậm thực hiện công tác khoanh định và phê duyệt khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản.

Cùng với đó, liên quan đến việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, tỉnh Bình Phước đã ban hành Quyết định nhưng không còn phù hợp và tỉnh đã ban hành bổ sung 05 Quyết định khoanh định khu vực không đấu giá nhưng không thể hiện rõ các tiêu chí của khu vực không đấu giá.

Tại tỉnh Phú Thọ có tình trạng chậm tham mưu trình UBND tỉnh phê duyệt khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản và tham mưu phê duyệt đưa vào khu vực không đấu giá mỏ cát chưa đảm bảo quy định. Trong khi đó, tỉnh Bình Định chưa tham mưu bổ sung điểm mỏ vào khu vực đấu giá, còn tại tỉnh Thừa Thiên – Huế lại có những bất cập trong tham mưu, phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản…

Do đó, KTNN kiến nghị Bộ TNMT phải báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý các tỉnh chưa thực hiện và chậm thực hiện công tác khoanh định và phê duyệt khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản.

Thực tế kiểm toán cũng cho thấy, còn địa phương được kiểm toán chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ việc bảo vệ khoáng sản chưa khai thác. Điều này thể hiện rõ qua việc địa phương chưa ban hành hoặc chậm ban hành, ban hành không đầy đủ các quy định của địa phương về việc bảo vệ khoáng sản chưa khai thác và chưa tổ chức thực hiện việc bảo vệ khoáng sản chưa khai thác.

Nợ tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường hơn 100 tỷ đồng

Khi tính tiền hoàn trả chi phí sử dụng kết quả đánh giá tiềm năng khoáng sản, thăm dò khoáng sản do Nhà nước đã đầu tư, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản chưa thực hiện xử lý vi phạm khi các đơn vị tại nhiều địa phương thực hiện không đầy đủ việc nộp tiền hoàn trả chi phí.

Trong khi Bộ TNMT không ban hành các văn bản yêu cầu các tỉnh báo cáo kết quả hoàn trả chi phí để tổng hợp theo quy định thì 60/63 tỉnh cũng không gửi thông tin phê duyệt kết quả xác định chi phí hoàn trả đối với các giấy phép khai thác khoáng sản do tỉnh cấp.

Đáng chú ý, tại thời điểm 31/12/2021, các đơn vị tại nhiều địa phương còn nợ thuế Tài nguyên môi trường 98,52 tỷ đồng và phí Bảo vệ môi trường gần 56,67 tỷ đồng. Tổng số tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường do 10 tỉnh chưa nộp tính đến 31/12/2021 là gần 117,75 tỷ đồng. Nhưng trong đó chưa có trường hợp tổ chức, cá nhân nào bị xử phạt khi không thực hiện ký quỹ hoặc ký quỹ không đầy đủ kinh phí cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định.

Về phía Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, cơ quan này cũng chưa ban hành Quyết định xử phạt đối với các hành vi vi phạm thuộc trường hợp xử phạt cảnh cáo; chưa xác định tiền tương đương với giá trị khoáng sản đã tiêu thụ cần phải tịch thu theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 138/QĐ-XPVPHC ngày 26/02/2021. Đến thời điểm kết thúc kiểm toán, các hành vi vi phạm của các đơn vị do Đoàn thanh tra của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản phát hiện tại các tỉnh cũng vẫn chưa được xử lý.

Từ những vấn đề phát hiện qua kiểm toán, KTNN kiến nghị Bộ TNMT chỉ đạo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản khẩn trương xử lý các hành vi vi phạm của các đơn vị theo kết luận của Đoàn thanh tra; đồng thời thường xuyên đôn đốc và xử lý các đơn vị còn nợ tiền hoàn trả sử dụng số liệu, thông tin về kết quả điều tra, thăm dò khoáng sản do Nhà nước đã đầu tư.

Các cơ quan tham mưu chưa làm tròn trách nhiệm

Cũng trong khuôn khổ cuộc kiểm toán này, KTNN đã đánh giá về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước tại các cơ quan tham mưu trên địa bàn các tỉnh trong việc quản lý TNKS. Kết quả cho thấy, cơ quan tham mưu tại tỉnh Thái Nguyên chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong quá trình luân chuyển, đề xuất xử lý dẫn đến việc không ban hành quyết định xử phạt do hết thời hạn; chưa thực hiện đầy đủ các quy định của UBND tỉnh, cũng như chưa thực hiện đầy đủ chức năng tham mưu theo quy định.

Tại tỉnh Thừa Thiên – Huế, cơ quan tham mưu thực hiện nhiệm vụ “Tiếp nhận, chủ trì thẩm định hồ sơ, tổ chức tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, trình UBND tỉnh phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của các doanh nghiệp theo thẩm quyền trong Khu kinh tế” khi chưa được UBND tỉnh giao nhiệm vụ.

Trong khi đó, tại tỉnh Bình Định, cơ quan tham mưu ban hành kế hoạch kiểm tra và thực hiện kế hoạch kiểm tra không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và chưa kịp thời báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo đơn vị có thẩm quyền xử lý kịp thời các sai sót, tồn tại của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản được phát hiện qua kiểm tra.  Cục Thuế tỉnh Bình Định đã ban hành quyết định gia hạn thời gian kiểm tra tại Quyết định số 942/QĐ-CCT ngày 25/6/2021 chậm 14 ngày so với quy định, quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với công ty khai thác khoáng sản nhưng không đúng mức phạt quy định.

Cục Thuế tỉnh Hà Giang không phát hiện ra sai sót của Hợp tác xã Sơn Hải đã thực hiện khai thác cát từ năm 2017  lúc chưa được cấp phép – với sản lượng kê khai theo quyết toán phí Bảo vệ môi trường là 5.722m3 cát.

KTNN cũng cho biết, nhiều địa phương chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong quản lý TNKS, nhất là sự phối hợp giữa Cục Thuế và Sở TNMT tại các tỉnh Thừa Thiên – Huế, Cao Bằng, Phú Thọ, Bình Định, Bình Phước, Hà Giang, Thái Bình. Chính vì sự phối hợp thiếu chặt chẽ nên Tổng cục Địa chất và Khoáng sản không lập được báo cáo tình hình quản lý nhà nước về khoáng sản trên phạm vi cả nước theo đúng quy định. Do đó, KTNN yêu cầu Bộ TNMT chấn chỉnh công tác này.

Đồng thời, Bộ TNMT cũng cần báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý các Bộ, ngành và địa phương không thực hiện báo cáo tình hình quản lý nhà nước về khoáng sản; không báo cáo về việc thực hiện các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và báo cáo về công tác bảo vệ môi trường; cũng như xử lý các tỉnh chưa thực hiện tính tiền hoàn trả chi phí sử dụng kết quả đánh giá tiềm năng khoáng sản, thăm dò khoáng sản do Nhà nước đã đầu tư.

Bảo đảm sự phù hợp giữa Luật Khoáng sản và Luật Đất đai

Đánh giá về công tác phối hợp giữa Bộ TNMT và các tỉnh trong công tác quản lý TNKS, KTNN cũng chỉ ra một số tồn tại. Cụ thể, hằng năm, địa phương (tỉnh Thái Nguyên) chưa tổng hợp số liệu về công tác thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại tỉnh trình UBND cấp tỉnh, đồng thời báo cáo Bộ TNMT.

Thực tế kiểm toán cũng cho thấy, còn tình trạng hằng năm, các tỉnh, Bộ, ngành không thực hiện nộp Báo cáo tình hình quản lý nhà nước về khoáng sản, cũng như Báo cáo về việc thực hiện các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.

Do chưa có sự phối hợp tốt giữa Bộ TNMT với các tỉnh dẫn đến thực trạng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản chưa tổng hợp báo cáo Bộ trưởng Bộ TNMT về công tác thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trên cả nước để Bộ TNMT tổng hợp và báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Kiến nghị chính sách quan trọng được KTNN phát hiện và chỉ ra qua cuộc kiểm toán này là những vướng mắc giữa Luật Đất đai năm 2013 và Luật Khoáng sản năm 2010. Liên quan đến kiến nghị trên, KTNN chỉ rõ, các dự án khai thác khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn… thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh cấp phép theo Luật Khoáng sản nhưng không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai, dẫn đến một số doanh nghiệp trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản gặp khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng.

Thậm chí, doanh nghiệp không thể giải phóng mặt bằng do không thỏa thuận được với chủ sử dụng đất, nhân dân không cho vào khai thác. Vì thế, KTNN kiến nghị Bộ TNMT cần tham mưu với Chính phủ sửa đổi một số nội dung để đảm bảo sự phù hợp trong quy định pháp luật liên quan đến trường hợp trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản…/.