Chuyên gia hàng đầu về AI cảnh báo nhiều hiểm họa tiềm ẩn trong trí tuệ nhân tạo
Nhà khoa học Geoffrey Hinton, 75 tuổi, được coi là “cha đỡ đầu” của ngành trí tuệ nhân tạo (AI) vì những đóng góp quan trọng của ông trong lĩnh vực này. Ông nhận giải thưởng Turing 2018, giống như “Nobel Tin học”, cho nghiên cứu đột phá về trí tuệ nhân tạo của mình. Tuy nhiên, ông Hinton cho rằng cuộc đua công nghệ AI giữa tập đoàn tại Thung lũng Silicon có thể gây ra những rủi ro cho nhân loại. Ông Hinton từ chức tại Google vào cuối tháng 4, nơi ông dành gần 10 năm để phát triển các chương trình trí tuệ nhân tạo sơ khai. Đây là nền tảng quan trọng tạo nền tảng cho các ứng dụng chat AI như ChatGPT và Google Bard sau này.
Năm 2012, TS Hinton cùng hai sinh viên tại Đại học Toronto xây dựng một hệ thống có thể phân tích hàng nghìn bức ảnh và dạy nó xác định những vật thể phổ biến như hoa, chó, mèo, ôtô… với độ chính xác đáng ngạc nhiên. Công nghệ này sau đó được biết đến với tên gọi phổ biến hơn là mạng thần kinh nhân tạo – nền tảng trí tuệ cho các hệ thống AI. ChatGPT và Google Bard cũng được xây dựng trên nền tảng ngày. Công trình nghiên cứu của ông đặt nền móng cho những nỗ lực sắp tới của OpenAI trong việc làm cho GPT-4 có thể tương tác với hình ảnh.
Geoffrey Hinton tại trụ sở của Google ở Mountain View, California năm 2015
Trả lời New York Times, Hinton cho biết ông quyết định rời Google sau hơn một thập kỷ cống hiến. Giờ đây, ông đã có thể thoải mái nói về rủi ro của AI và một trong những việc ông thấy tiếc nuối nhất đời mình là công trình nghiên cứu đạt giải Turing 2018 đã dẫn đến sự bùng nổ AI hiện nay.
“Tôi tự an ủi rằng nếu mình không làm cũng có người khác làm. Thật khó ngăn được những kẻ xấu lợi dụng tiến bộ khoa học công nghệ cho mục đích không tốt”, Hinton nói. Ông rời Google vào tháng trước và đã nói chuyện với CEO Sundar Pichai, nhưng nội dung không được tiết lộ.
Hinton gia nhập Google năm 2013 khi công ty mua lại startup của ông và hai sinh viên. Sau này, một trong hai sinh viên đó cũng trở thành nhà nghiên cứu tại OpenAI. Hinton nói ông hài lòng với công việc quản lý công nghệ tại Google cho đến khi Microsoft tích hợp ChatGPT vào Bing. Việc này khiến hoạt động kinh doanh cốt lõi của Google bị đe dọa, buộc hãng tìm kiếm ban hành “mã đỏ”. Hinton cho rằng sự cạnh tranh khốc liệt về AI có thể không bao giờ dừng lại được nữa. Từ đó, mối nguy cho cả nhân loại là khắp nơi sẽ tràn ngập những hình ảnh, văn bản giả mạo. Chúng tinh vi đến mức không ai phân biệt được đâu là giả, đâu là thật.
Jeff Dean, đứng đầu bộ phận nghiên cứu ở Google đã lên tiếng trấn an dư luận: “Chúng tôi cam kết tiếp cận có trách nhiệm với AI. Chúng tôi sẽ không ngừng học hỏi để hiểu về những rủi ro mới và mạnh dạn thay đổi không ngừng”.
Trước những ý kiến trái chiều của cộng đồng, Hinton lên Twitter để nói rõ quan điểm của ông: “Tôi rời Google để có thể chỉ trích Google. Thực tế, tôi rời đi để có thể nói về sự nguy hiểm của AI mà không phải xem xét điều này ảnh hưởng đến Google thế nào”.
Ông cho rằng mối nguy trước mắt AI đang tạo ra là ảnh, video, văn bản giả tràn ngập Internet. Nhưng nguy hiểm hơn, AI đang thay đổi sâu sắc thị trường việc làm. Những chatbot như ChatGPT đang trở thành công cụ thay thế cho những công việc lặp đi lặp lại hàng ngày như trợ lý pháp lý, trợ lý cá nhân, dịch giả, thậm chí viết báo, vẽ tranh minh họa. “AI lấy đi công việc cực nhọc và sẽ lấy đi nhiều hơn nữa trong tương lai”, ông cho hay.
Cuối cùng Hinton lo AI sẽ trở thành mối đe dọa cho cả văn minh nhân loại khi có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ. “Khi chúng bắt đầu biết viết code và chạy dòng mã của riêng mình, những con robot sát thủ sẽ xuất hiện ngoài đời thực. AI có thể thông minh hơn con người. Nhiều người bắt đầu tin vào điều này. Tôi đã sai khi nghĩ phải 30-50 năm nữa AI mới đạt được tiến bộ này. Nhưng giờ mọi thứ thay đổi quá nhanh”, Hinton nói.
Ông tin cuộc đua giữa Microsoft, Google và những công ty công nghệ khác sẽ leo thang thành cuộc đua toàn cầu mà không có bất kỳ quy định nào. Hành động rời Google và lên tiếng cảnh báo về mối nguy của AI được nhiều người so sánh với J. Robert Oppenheimer, giáo sư vật lý góp phần trong việc tạo bom nguyên tử. Tuy nhiên, Geoffrey Hinton đánh giá cuộc đua AI không giống vũ khí hạt nhân khi không có cách nào biết công ty hay quốc gia nào đang âm thầm nghiên cứu công nghệ này mà chưa công bố. Ông cho rằng cách tốt nhất là giới khoa học hàng đầu thế giới nên tìm cách kiểm soát công nghệ. “Tôi nghĩ các công ty không nên mở rộng quy mô đào tạo AI cho đến khi thực sự kiểm soát được nó”.
Khánh Mai (t/h)