Chuyển công an điều tra dự án nhà ở Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh

Đây là kiến nghị đáng chú ý của Thanh tra Chính phủ tại Thông báo kết luận số 2124/TB-TTCP (ngày 11/10/2024) kết luận việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011 – 2019 của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa, trong đó có tỉnh Bình Dương và TP.HCM.

Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ Dự án nhà ở, chung cư thương mại đường sắt Dĩ An, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương qua Công an

Theo đó, tại tỉnh Bình Dương, đối với dự án nhà ở, chung cư thương mại đường sắt Dĩ An trên diện tích 96.504m2 đất tại phường Dĩ An, thành phố Dĩ An, Thanh tra Chính phủ kết luận: Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An bán 5 nền đất thuộc dự án nhà ở, chung cư thương mại đường sắt Dĩ An trái với quy hoạch chi tiết 1/500 đã được Ủy ban nhân dân (UBND) thị xã Dĩ An phê duyệt là đất công cộng với chức năng xây dựng nhà trẻ, vi phạm Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Luật Xây dựng số 2003, có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Việc các sở, ngành tham mưu UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt đơn giá đất tính theo thời gian thực hiện dự án điều chỉnh từ 3 năm thành 5 năm theo đề nghị của chủ đầu tư, dẫn đến tiền sử dụng đất bị giảm 14,734 tỷ đồng, có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Cùng với đó, UBND tỉnh Bình Dương đã thu hồi diện tích đất nói trên của Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An và gần 300m2 khác của 3 hộ dân để giao cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An làm dự án khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An mà không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2003. Việc UBND tỉnh Bình Dương ban hành quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và phê duyệt điều chỉnh cục bộ khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An là không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng đô thị Dĩ An, vi phạm Luật Xây dựng.

Đối với dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt trên diện tích 64.050m2 đất tại phường Dĩ An, thành phố Dĩ An, Thanh tra Chính phủ kết luận: Việc UBND tỉnh Bình Dương cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An sử dụng diện tích nói trên để thực hiện dự án khu nhà ở thương mại dường sắt, không đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai 2013, có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Từ tháng 12/2016 đến nay chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách trong việc giao 64.050m2 đất, vi phạm Luật Đất đai 2013, nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn (theo tính toán của đơn vị tư vấn, tiền sử dụng đất khoảng 220,466 tỷ dồng), có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Về trách nhiệm của chủ đầu tư, Thanh tra Chính phủ kết luận: Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, chưa được Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương thông báo đủ điều kiện huy động vốn, nhưng đã sử dụng 64.050m2 đất để ký hợp đồng huy động vốn hợp tác đầu tư đối với 387 nền đất liền kề, vi phạm quy định về huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại tại Nghị định số 99 năm 2015 của Chính phủ, vi phạm Luật Kinh doanh bất động sản 2014, có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Đáng chú ý, theo Thanh tra Chính phủ, Công ty Cổ phần vật tư đường sắt Sài Gòn đã dịch chuyển nhánh đường sắt số III nối từ đường số 2 ga Dĩ An vào nhà máy xe lửa Dĩ An và tháo dỡ 3 bộ ghi, 3 nhánh đường sắt xếp dỡ hàng hóa trong khu đất Trạm vật tự đường sắt Dĩ An khi chưa được Bộ Giao thông vận tải cho phép nhằm thực hiện dự án nhà ở.

Đối với dự án khu nhà ở thương mại đường sắt mở rộng trên diện tích 47.882,8m2 đất tại phường Dĩ An, thành phố Dĩ An, theo Thanh tra Chính phủ: Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt và thực hiện nghĩa vụ tài chính về sử dụng đất, chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, cấp phép xây dựng, nhưng đã ký hợp đồng huy động vốn, vi phạm nghiêm trọng quy định về huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại tại Nghị định số 99 năm 2015 của Chính phủ.

Sau đó UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định số 2384 thu hồi Quyết định số 509 trước đó về việc cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, bản thân Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được phép thực hiện dự án, nhưng vốn huy động (từ năm 2018) chưa hoàn trả khách hàng với số tiền rất lớn (còn nợ khoảng 191,7 tỷ đồng), có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Tiền huy động vốn của khách hàng không thể hiện trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp, vi phạm nghiêm trọng Luật Kế toán, có dấu hiệu vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong khi đó, tại TP.HCM, Thanh tra Chính phủ cũng đã có kết luận về dự án tòa nhà văn phòng thương mại và nhà ở tại số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức (diện tích 1.090m2 đất) và dự án khu nhà ở thấp tầng tại số 5 đường số 22 khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức (6.849,9m2 đất).

Theo Thanh tra Chính phủ, việc Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM ký văn bản chấp thuận cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển mục đích sử dụng 2 khu đất nói trên là vi phạm Luật Đất đai 2003, không đúng thẩm quyền, dẫn đến việc phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất vi phạm quy định Nghị định số 198 năm 2004 của Chính phủ.

Cụ thể, khu đất số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức không được Công ty Cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ, UBND TP.HCM và các sở ngành chức năng lập hồ sơ, ban hành quyết định cho thuê đất, dẫn tới việc không có hồ sơ sử dụng đất. Chủ tịch UBND TP.HCM ban hành văn bản số 6546 chấp thuận cho Công ty Cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển mục đích sử dụng 1.090m2 đất là vi phạm Luật Đất đai 2003, dẫn đến việc UBND TP.HCM phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất vi phạm. Tiếp đó, UBND TP.HCM cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ với diện tích 1.090m2 đất ở tại đô thị, trong đó diện tích cấp tăng là 37,3m2 chưa được xác định tiền sử dụng đất (khoảng 485 triệu đồng).

Tiếp đến, Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ đề nghị chuyển nhượng dự án cho Công ty TNHH Tuyết Nga và đã được UBND TP.HCM chấp thuận. Đến nay dự án vẫn chưa triển khai thực hiện theo tiến độ được phê duyệt, gây lãng phí nguồn lực đất đai nhưng UBND TP.HCM không kiểm tra, xem xét, xử lý thu hồi.

Tương tự khu đất rộng 6.849,9m2 tại số 5 đường số 22 khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, thành phố Thủ Đức cũng không được Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ lập hồ sơ trình UBND TP.HCM quyết định cho thuê đất, dẫn tới việc không có hồ sơ sử dụng đất.

Năm 2008, Chủ tịch UBND TP.HCM ký ban hành Văn bản 6546 chấp thuận cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất sang đất ở xây dựng dự án khu nhà ở thấp tầng liên kế có sân vườn không đủ điều kiện, không đúng đối tượng sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai 2003, không đúng thẩm quyền, vi phạm trong phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất. UBND TP.HCM phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu nhà ở thấp tầng là không đúng với Luật Quy hoạch đô thị 2009; đồng thời phê duyệt điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500, tăng mật độ xây dựng lên 1,84%, tăng hệ số sử dụng đất 0,57 so với khi tính tiền sử dụng đất nhưng chưa xác định và truy thu tiền sử dụng đất.

Đến năm 2015, UBND TP.HCM chấp thuận cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển nhượng dự án cho Công ty TNHH Phát triển nhà Thế Giới là không đúng Luật Kinh doanh bất động sản 2014. Thậm chí vào năm 2017, Công ty TNHH Phát triển nhà Thế Giới khởi công dự án khi chưa có thiết kế bản vẽ thi công, chưa được UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, là vi phạm Luật Xây dựng 2014.