Chuẩn hóa đào tạo lặn giải trí sử dụng khí giàu oxy an toàn theo TCVN 13825:2023

Bình khí nén hỗn hợp giàu oxy là loại bình lặn chứa hỗn hợp khí có tỷ lệ oxy cao hơn so với không khí thông thường. Trong không khí bình thường, hàm lượng oxy chiếm khoảng 21%, còn lại là nitơ và một số khí khác. Tuy nhiên, trong bình EAN, hàm lượng oxy thường tăng lên từ 22% đến 40%, phổ biến nhất là 32% hoặc 36% oxy.

Việc tăng hàm lượng oxy giúp giảm tỷ lệ nitơ trong khí thở, từ đó giảm nguy cơ nhiễm độc nitơ (bệnh giảm áp), kéo dài thời gian lặn an toàn và giảm cảm giác mệt mỏi sau khi lặn. Tuy nhiên, lặn bằng EAN đòi hỏi người sử dụng phải được đào tạo chuyên biệt, vì oxy ở nồng độ cao có thể gây nguy hiểm nếu không kiểm soát đúng áp suất và thời gian lặn.

Trong khi đó hiện nay lặn giải trí bằng bình khí nén hỗn hợp giàu oxy (EAN – Enriched Air Nitrox) đang trở thành xu hướng phổ biến trong các tour lặn biển tại Việt Nam nhờ khả năng kéo dài thời gian lặn và giảm mệt mỏi cho thợ lặn. Tuy nhiên, đây là hình thức lặn có độ rủi ro cao nếu người tham gia không được huấn luyện đúng cách.

Lặn giải trí bằng bình khí nén hỗn hợp giàu oxy nên đáp ứng tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn. (Ảnh minh họa)

Trước nhu cầu ngày càng lớn và yêu cầu đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người tham gia, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành TCVN 13825:2023 nhằm đưa ra các yêu cầu đối với chương trình đào tạo lặn giải trí sử dụng bình nén hỗn hợp khí giàu oxy. Tiêu chuẩn này không chỉ chuẩn hóa nội dung giảng dạy mà còn quy định trách nhiệm, năng lực của tổ chức đào tạo và huấn luyện viên, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo an toàn và phát triển bền vững ngành du lịch lặn biển tại Việt Nam.

TCVN 13825:2023 áp dụng cho các tổ chức cung cấp dịch vụ đào tạo lặn giải trí bằng khí EAN, yêu cầu chương trình giảng dạy phải bao gồm đầy đủ kiến thức cơ bản như: đặc tính khí EAN, giới hạn về áp suất riêng phần oxy, độc tính oxy, lập kế hoạch lặn an toàn, quy trình kiểm tra và sử dụng bình khí, cũng như cách phản ứng khi gặp sự cố.

Ngoài nội dung, tiêu chuẩn cũng đặt ra yêu cầu cụ thể với người giảng dạy, bao gồm kinh nghiệm, chứng chỉ hành nghề, khả năng đánh giá học viên và kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp.

Một điểm đáng chú ý của TCVN 13825:2023 là nhấn mạnh kết quả học tập của học viên. Học viên phải nắm vững lý thuyết và thực hành thuần thục các kỹ năng như: phân tích hỗn hợp khí, thiết lập thiết bị, theo dõi đồng hồ đo áp suất, xử lý tình huống khi có dấu hiệu ngộ độc oxy, nổi khẩn cấp hoặc mất định hướng. Việc đánh giá phải được thực hiện khách quan, có hệ thống và lưu trữ đầy đủ hồ sơ học viên. Chỉ khi đạt chuẩn, học viên mới được cấp chứng chỉ lặn sử dụng EAN – điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn cá nhân và cho cả đội lặn.

Sự ra đời của TCVN 13825:2023 đánh dấu bước tiến quan trọng trong nâng cao chất lượng đào tạo và chuyên nghiệp hóa dịch vụ lặn biển tại Việt Nam. Tiêu chuẩn này không chỉ bảo vệ an toàn cho người tham gia mà còn giúp ngành du lịch lặn biển phát triển bền vững, có trách nhiệm và hội nhập với quốc tế.

 An Dương