Chiêm ngưỡng nhà mái ngói lấy cây xanh làm ‘xương sống’ đạt giải Vàng kiến trúc năm 2021

Nhờ những giải pháp sáng tạo và hướng tới tinh thần bảo vệ thiên nhiên, truyền bá văn hóa địa phương, dự án Nhà Bình Dương mới đây đã được Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao giải Vàng “Giải thưởng kiến trúc quốc gia 2020-2021”.

Kinh tế bị ảnh hưởng vì đại dịch COVID -19 nên một gia chủ ở Bình Dương đã bán lô đất gần trục đường chính và chọn xây nhà trong khu vườn thuộc nhà hàng riêng của gia đình ở thị xã Thuận An (Bình Dương).

Qua khảo sát, Nhóm KTS gồm Phan Lâm Nhật Nam, Trần Cẩm Linh và chủ nhà quyết định chọn vị trí cuối khu đất vốn là nơi chứa rác và phế liệu của nhà hàng để đảm bảo sự riêng tư, yên tĩnh cho gia đình.

Do khu đất xây dựng Nhà Bình Dương có 3 cây khế và 9 cây nguyệt quế Ấn Độ được trồng cách đây 20 năm, cao 11 mét và có tán rộng bao phủ cả vùng đất nên nhóm KTS quyết định giữ lại tất cả những cây này vì tin rằng cây cối cũng giống như con người, chúng có linh hồn, tính cộng đồng và tiếng nói riêng.

Từ những yếu tố trên, dự án Nhà Bình Dương ra đời dựa trên 5 tiêu chí và tư duy thiết kế khi sáng tạo gồm: Đối thoại giữa nhà & nhà hàng; hồi sinh một khu vực bị lãng quên; bảo tồn 11 cây xanh hiện có; không gian truyền thống trong cuộc sống hiện đại; sử dụng các vật liệu lâu năm.

Qua quá trình khảo sát, đo đạc vị trí, kích thước của tán, các KTS nhận thấy nguyệt quế Ấn Độ là loài cây có sức sống mạnh, bộ rễ phức tạp, mọc lan rộng trên mặt đất nên đội ngũ thiết kế phải đặc biệt chú ý đến hạ tầng móng (chọn phương án ép cọc neo thay vì làm móng bè) để tránh việc mở rộng kích thước móng sẽ gây hại cho tuổi thọ của cây cũng như bộ rễ lan bên dưới. Do đó các cây xanh được ví như “xương sống” của ngôi nhà.

“Chúng tôi cũng xem xét ảnh hưởng ngược lại của rễ cây đối với nền móng công trình trong tương lai gần. Quá trình giữ cây để thi công là một trận chiến khó khăn khi chúng tôi ngày ngày phải trực tiếp giám sát quá trình ép cọc neo để hạn chế tối đa việc tổn hại đến bộ rễ và cành chính của cây”, đại diện nhóm KTS nói.

Ngôi nhà hoàn toàn sử dụng kỹ thuật xây dựng truyền thống và làm cửa thủ công. Vì thế tùy vào các vị trí khác nhau trong nhà với mục đích đích sử dụng khác nhau mà KTS bố trí cửa xếp, cửa kéo, cửa quay, cửa lật.

Gạch lát nền, gạch ốp tường và ngói lợp được làm hoàn toàn bằng đất nung – vật liệu truyền thống của địa phương.

Phía Bắc và phía Đông của Nhà Bình Dương giáp kênh rạch dẫn nước vào khắp vườn cây ăn trái. Do đó để bảo vệ dòng nước khỏi ô nhiễm và hệ thống cây xanh hiện có, ngôi nhà sử dụng 2 loại bể ngầm khác nhau để lọc nước sẫm màu, trong đó một bể được đặt gần nhà vệ sinh để chứa nước xám và bể còn lại để lọc nước xám trước khi chảy ra kênh.

“Nhà Bình Dương dường như không có ranh giới vì cả ngôi nhà hòa vào những tán cây cao vút và hoạt động sinh hoạt thường ngày gắn kết con người với con người, con người với muông thú để mang lại cảm giác bình yên và thanh thản cho người ở”, KTS nói.

Nhờ những giải pháp sáng tạo và hướng tới tinh thần bảo vệ thiên nhiên, truyền bá văn hóa địa phương, dự án Nhà Bình Dương mới đây đã được Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Bộ Xây dựng, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch trao giải Vàng tại lễ trao “Giải thưởng kiến trúc quốc gia 2020-2021”.